Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 11.08.2021 й. 510-сон "Реабилитация марказига эга бўлган давлат ихтисослаштирилган кўп тармоқли мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини такомиллаштиришга қаратилган Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида"ги Қарори

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ

ҚАРОРИ

11.08.2021 й.

N 510

РЕАБИЛИТАЦИЯ МАРКАЗИГА ЭГА БЎЛГАН

ДАВЛАТ ИХТИСОСЛАШТИРИЛГАН КЎП ТАРМОҚЛИ

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ

ТАКОМИЛЛАШТИРИШГА ҚАРАТИЛГАН ЎЗБЕКИСТОН

РЕСПУБЛИКАСИ ҲУКУМАТИНИНГ АЙРИМ ҚАРОРЛАРИГА

ЎЗГАРТИРИШ ВА ҚЎШИМЧАЛАР КИРИТИШ ТЎҒРИСИДА

"Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикасининг Қонунига мувофиқ ҳамда реабилитация марказига эга бўлган давлат ихтисослаштирилган кўп тармоқли мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини такомиллаштириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси ҚАРОР ҚИЛАДИ:

1. Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг иловага мувофиқ айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилсин.

2. Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги, Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳамда Молия вазирлиги икки ой муддатда реабилитация марказига эга бўлган давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотларининг намунавий штат бирликларини қайта кўриб чиқсинлар.

3. Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги, Соғлиқни сақлаш вазирлиги манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда ўзлари қабул қилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни бир ой муддатда ушбу қарорга мувофиқлаштирсинлар.

4. Ушбу қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ижтимоий ривожлантириш масалалари бўйича ўринбосари Б.А. Мусаев, мактабгача таълим вазири А.В. Шин ва соғлиқни сақлаш вазири А.М. Хаджибаев зиммасига юклансин.

Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири                                 А. Арипов

Вазирлар Маҳкамасининг

2021 йил 11 августдаги

510-сон қарорига

ИЛОВА

Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг

айрим қарорларига киритилаётган

ўзгартириш ва қўшимчалар

1. Вазирлар Маҳкамасининг "Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида" 2019 йил 13 майдаги 391-сон қарорида:

а) 1-бандда:

бешинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Қорақалпоғистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги, вилоятлар мактабгача таълим бошқармалари ва Тошкент шаҳар мактабгача таълим бош бошқармаси ҳузуридаги тиббий-психологик-педагогик комиссия тўғрисидаги низом 4-иловага мувофиқ;";

қуйидаги мазмундаги олтинчи хатбоши қўшилсин:

"Реабилитация марказига эга бўлган давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилоти тўғрисидаги низом 5-иловага мувофиқ тасдиқлансин".

б) 1-илова (Умумий типдаги давлат ва нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари тўғрисидаги низом)да:

номидаги, 1-банддаги, 2-банднинг иккинчи хатбошисидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

4-банддаги ""Таълим тўғрисида"" сўзлари ""Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"" сўзлари билан алмаштирилсин;

27-бандда:

""Таълим тўғрисида"" сўзлари ""Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"" сўзлари билан алмаштирилсин;

қуйидаги мазмундаги хатбоши қўшилсин:

"Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар билан ишлаш технологиялари, усуллари ва шакллари уларнинг психофизик ривожланиш хусусиятлари, ўзига хос имкониятлари ва соғлиғи ҳолатидан келиб чиққан ҳолда, педагог ва тиббий ходимлар томонидан белгиланади ҳамда мактабгача таълим ташкилотининг Педагогик кенгаши билан келишилади";

28-бандга қуйидаги мазмундаги хатбоши қўшилсин:

"Ҳар бир ёш гуруҳидаги машғулотлар, ўйинларнинг ҳар йилги сони, давом этадиган даври ва изчиллиги мактабгача таълим ташкилотининг ўқув режасида белгиланади";

29-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"29. Мактабгача таълим ташкилотларида ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар ва ривожланишида нуқсонлари бўлмаган болаларнинг бир ташкилотда биргаликда ўқиши ва тарбияланишига қаратилган инклюзив гуруҳлар ташкил этилиши мумкин.

Болаларнинг мактабгача таълим ташкилотларида бўлиш вақтига қараб у ердаги гуруҳлар қуйидагича бўлиши мумкин:

болалар қисқа вақт бўладиган гуруҳлар (кунига 3-4 соат);

тўлиқ кунли гуруҳлар (кунига 9, 10,5 ва 12 соат);

болалар кечаю кундуз бўладиган гуруҳлар.

Мактабгача таълим ташкилотининг:

болалар кунига 3-4 соат бўладиган гуруҳларида - кундузги уйқу ташкил этилмайди ва бир марталик овқатлантириш ташкил этилиши мумкин;

болалар кунига 9 - 10,5 соат бўладиган гуруҳларида - уч марталик овқатлантириш ташкил этилиши ва кундузги уйқу учун шароитлар яратилган бўлиши керак;

болалар 12 соат бўладиган гуруҳларида - тўрт марталик овқатлантириш ташкил этилиши ва кундузги уйқу учун шароитлар яратилган бўлиши керак.

Мактабгача таълим ташкилотларининг болалар кечаю кундуз бўладиган гуруҳларида кундузги ва тунги уйқу ҳамда беш марталик овқатлантириш ташкил этилиши учун шароитлар яратилган бўлиши керак.

Уч ёшдан етти ёшгача бўлган болалар узлуксиз ухламайдиган муддатнинг тавсия этиладиган максимал давомийлиги 5,5 - 6 соатни ташкил этади";

34-бандга қуйидаги мазмундаги хатбоши қўшилсин:

"Мактабгача таълим ташкилотидаги инклюзив гуруҳларга қабул қилиш учун ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар қўшимча равишда Тиббий-психологик-педагогик комиссиянинг белгиланган тартибда берилган хулосасини тақдим этади";

35-бандга қуйидаги мазмундаги хатбоши қўшилсин:

"Жорий ўқув йили давомида 7 ёшга тўлган тарбияланувчилар мазкур ўқув йилининг сўнггига қадар ташкилотда қолади";

37-банддаги "қабул қилинади" сўзлари "қабул қилинади ва чиқарилади" сўзлари билан алмаштирилсин;

38-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"38. Болани давлат мактабгача таълим ташкилотига қабул қилиш мактабгача таълим ташкилоти ва боланинг қонуний вакили ўртасида тузиладиган шартнома ҳамда мактабгача таълим ташкилоти раҳбарининг буйруғи билан расмийлаштирилади.

Боланинг қонуний вакили ва мактабгача таълим ташкилоти ўртасида тузиладиган шартнома тарбияланувчининг мактабгача таълим ташкилотини битиргунича ёки ундан кетгунича кучда бўлади.

Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар болани қонуний вакилларининг розилиги билан зарурат бўлганда йил давомида Тиббий-психологик-педагогик комиссияга ёхуд маслаҳат олиш учун зарур ихтисосликдаги мутахассисларга юборилиши мумкин";

қуйидаги мазмундаги 7-1-боб қўшилсин:

"7-1-боб. Мактабгача таълим ташкилотида

дефектолог фаолиятини ташкил этиш

39-1. Умумий турдаги мактабгача таълим ташкилотида ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган, шу жумладан нутқида нуқсони бўлган тарбияланувчилар билан коррекцион-педагогик машғулотларни ўтказиш учун дефектолог штат бирлиги киритилади.

Машғулотлар махсус педагогика соҳасида олий маълумотга ёки педагогика бўйича олий маълумотга эга бўлган ва махсус педагогика соҳасида касбий қайта тайёрловдан ўтган дефектолог томонидан ўтказилади.

39-2. Дефектолог билан машғулотларга мактабгача таълим ташкилотининг қуйидаги тарбияланувчилари жалб қилинади:

3 - 7 ёшдаги инклюзив гуруҳлардаги ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар;

5 - 7 ёшдаги нутқнинг фонетик-фонематик ривожланмаганлиги, дислалия (оддий, мураккаб) бўлган тарбияланувчилар.

39-3. Инклюзив гуруҳлардаги ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган 3 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар ҳудудий тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосаси асосида дефектолог билан машғулотларга жалб қилинади.

Нутқида нуқсонлари бўлган 5 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар яшаш жойи бўйича даволаш-профилактика муассасаси логопедининг коррекцион-педагогик ишларни ўтказиш тавсия қилинаётган муддат белгиланган ҳолда, ушбу даволаш-профилактика муассасаси муҳри билан тасдиқланган ва туман (шаҳар) мактабгача таълим бўлими томонидан рўйхатга олинган хулосаси асосида дефектолог билан бўлган машғулотларига жалб қилинади.

39-4. Дефектолог билан машғулотларнинг заруратини аниқлаш учун тарбияланувчилар ривожланиши ва нутқини дастлабки текшириш бола мактабгача таълим ташкилотига қабул қилинган вақтдан бошлаб 2 ҳафта ичида ўтказилади.

39-5. Мактабгача таълим ташкилотида чуқурлаштирилган тиббий кўрик ўтказилганда ва унда тарбияланувчиларда тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосасини бериш учун асос бўладиган тиббий кўрсатмалар рўйхатида кўрсатилган ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари аниқланганда, тарбияланувчи ҳудудий тиббий-психологик-педагогик комиссиясидан ўрнатилган тартибда ўтиш учун юборилади.

Мактабгача таълим ташкилотида чуқурлаштирилган тиббий кўрик ўтказилганда ва унда 5 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар орасида нутқида нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар аниқланганда, мактабгача таълим ташкилотига ҳудудий бириктирилган даволаш-профилактика муассасаси логопедининг ушбу муассаса муҳри билан тасдиқланган ва туман (шаҳар) мактабгача таълим бўлими томонидан рўйхатга олинган хулосаси расмийлаштирилади.

39-6. Мактабгача таълим ташкилотининг дефектолог томонидан 3 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари ва 5 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар нутқида нуқсонлари аниқланганда, ушбу тарбияланувчилар мактабгача таълим ташкилотига ҳудудий бириктирилган даволаш-профилактика муассасасига чуқурлаштирилган тиббий кўрикдан ўтиш учун юборилади.

Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари тасдиқланганда ҳудудий тиббий-психологик-педагогик комиссиясидан ўрнатилган тартибда ўтиш учун юборилади.

Нутқида нуқсонлари тасдиқланганда логопеднинг даволаш-профилактика муассаса муҳри билан тасдиқланган ва туман (шаҳар) мактабгача таълим бўлими томонидан рўйхатга олинган хулосаси расмийлаштирилади.

39-7. Умумий турдаги мактабгача таълим ташкилотида дефектолог фаолиятини ташкил этишдан мақсад ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари, шу жумладан нутқида нуқсонлари бўлган тарбияланувчиларга коррекцион-педагогик ёрдам кўрсатишдир.

39-8. Дефектолог фаолиятининг вазифалари қуйидагилардан иборат:

нуқсонларни аниқлаштириш мақсадида ва якка тартибдаги коррекцион-педагогик иш режасини тузиш учун комплекс психологик-педагогик текширувни ташкил этиш;

ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонларни, шунингдек хотира, тафаккур, диққат-эътиборни имкон қадар коррекция қилишга қаратилган ишларни амалга ошириш;

тарбияланувчининг имкониятлари ва эҳтиёжларига мувофиқ коррекцион-педагогик усулларни танлаш;

ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган тарбияланувчиларга таълим-тарбия бериш, уларни ижтимоий мослашуви, шунингдек ривожланишидаги нуқсонларни коррекция қилиш учун қулай шарт-шароитлар, шу жумладан инклюзив таълим муҳитини яратиш юзасидан педагоглар билан ҳамкорликда ишлаш ва ушбу фаолиятларни мувофиқлаштириш.

39-9. Дефектолог илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талабларига мувофиқ, шунингдек улар асосида ишлаб чиқилган таълим-тарбия ва коррекцион фаолиятни ташкил этиш дастурларига мувофиқ тарбияланувчиларга таълим-тарбия ва коррекцион-педагогик ёрдам кўрсатилишини таъминлайди.

39-10. Умум ривожлантирувчи ва коррекцион дастурлар бўйича ўтказиладиган якка тартибдаги, кичик гуруҳдаги ёки фронтал машғулотлар коррекцион-педагогик ишларни ташкил этишнинг асосий шакли ҳисобланади.

39-11. Дефектолог мактабгача таълим ташкилотининг педагоглари, бошқа мутахассислари билан яқин ҳамкорликда иш олиб боради, машғулотларни бориб кўради, педагог ходимлари ва боланинг қонуний вакилларга нуқсонлари бўлган тарбияланувчиларга ёрдам кўрсатишнинг махсус усуллар ва услубларини қўллаш юзасидан маслаҳат беради.

39-12. Инклюзив гуруҳлардаги ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар билан коррекцион-педагогик ишлар тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосасида белгиланган муддатгача ўтказилади.

Нутқида нуқсонлари бўлган 5 - 7 ёшдаги тарбияланувчилар мактабгача таълим ташкилотида коррекцион-педагогик ишлар 6 ой ўтказилганидан кейин мактабгача таълим ташкилотига ҳудудий бириктирилган даволаш-профилактика муассасасининг логопеди томонидан текширилади.

Агар тарбияланувчида нутқида нуқсонлари бўлса, мактабгача таълим ташкилотида тарбияланувчига коррекцион-педагогик ёрдам кўрсатилишини давом эттириш тавсия этилганлиги тўғрисидаги логопеднинг хулосаси берилади.

39-13. Хулосада кўрсатилган муддат тугашигача нуқсонлар бартараф этилса, дефектолог томонидан ўтказиладиган машғулотлар тўхтатилади.

39-14. Дефектолог фаолиятига бевосита раҳбарлик қилиш ва уни назорат қилиш мактабгача таълим ташкилоти директори томонидан амалга оширилади";

41-бандга қуйидаги мазмундаги хатбоши қўшилсин:

"Мактабгача таълим ташкилотидаги инклюзив гуруҳлар ёш принципи бўйича тўлдирилади";

43-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"43. Давлат мактабгача таълим ташкилотларида гуруҳлар қуйидаги миқдорда тўлдирилади:

3 ёшдан 7 ёшгача бўлган болалар учун мўлжалланган гуруҳларда - кўпибилан 30 нафар бола;

болалар қисқа вақт бўладиган гуруҳларда - кўпи билан 30 нафар бола;

турли ёшдаги гуруҳларда - кўпи билан 25 нафар бола;

болалар кечаю кундуз бўладиган гуруҳларда - кўпи билан 10 нафар бола.

Агар давлат мактабгача таълим ташкилоти жойлашган жойда давлат мактабгача таълим ташкилотига боришни хоҳловчи мактабгача ёшдаги болалар сони 20 нафар боладан кам бўлса ва бу жойда бошқа давлат мактабгача таълим ташкилоти бўлмаса, Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишган ҳолда кам сонли болалардан иборат гуруҳларни ташкил этишга йўл қўйилади.

3 ёшдан катта бўлган болалар учун мўлжалланган инклюзив гуруҳлар ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларнинг тоифасига қараб тўлдирилади ҳамда кўпи билан 25 нафар бола, шу жумладан ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган кўпи билан 3 нафар болани ташкил этади.

Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишувга кўра гуруҳларни уларни тўлдиришнинг энг кўп миқдори оширилган ҳолда ташкил этишга йўл қўйилади";

47-банддаги "моддий ёрдам" сўзлари "тиббий ёрдам" сўзлари билан алмаштирилсин;

53-банддаги "болаларни мактабгача таълим ташкилотларида сақлаш учун" сўзлари "болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун" сўзлари билан алмаштирилсин;

12-боб қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"12-боб. Болаларни мактабгача таълим ташкилотида

парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб

туриш учун ота-оналар тўлови

56. Болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун тўловлар ота-оналар ва мактабгача таълим ташкилоти ўртасида тузилган шартномага асосан амалга оширилади.

57. Болаларни давлат мактабгача таълим ташкилотларида парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун ота-оналар тўлови қонунчилик ҳужжатларида белгиланган миқдорларда амалга оширилади.

58. Болаларни нодавлат мактабгача таълим ташкилотларида парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун ота-оналар тўлови миқдори ва уни тўлаш шакли уларнинг муассислари томонидан белгиланади.

59. Ижтимоий қўллаб-қувватлашга муҳтож оилалар фарзандларини ҳамда ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун ота-оналар тўлови имтиёзли шартларда қонунчилик ҳужжатларида белгиланган миқдорларда амалга оширилади";

61-банддаги "мактабгача таълим муассасаси Кузатув кенгаши томонидан танланадиган мудир" сўзлари "мактабгача таълим ташкилоти Кузатув кенгаши томонидан танланадиган директор" сўзлари билан алмаштирилсин;

63-банддаги "мудир" сўзи "директор" сўзи билан алмаштирилсин;

65-банднинг иккинчи хатбошисидаги, 66-банднинг биринчи ва тўққизинчи хатбошиларидаги "Педагогика кенгаши" сўзлари "Педагогик кенгаш" сўзлари билан алмаштирилсин.

в) 2-илова (Мактабгача таълим ташкилотларидаги қисқа муддатли гуруҳлар тўғрисида низом)да:

4-банддаги "муассасаларида" сўзи "ташкилотларида" сўзи билан алмаштирилсин;

20-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"20. Давлат мактабгача таълим ташкилотларида қисқа муддатли гуруҳларнинг қуйидаги турлари фаолият кўрсатиши мумкин:

ривожлантириш гуруҳи;

инклюзив гуруҳ;

кечки, дам олиш ва байрам кунидаги гуруҳ.

Ривожлантириш гуруҳи 3 ёшдан 5 ёшгача бўлган болалар учун уларни ҳар томонлама камол топтириш, тенгдошлари ва катталар даврасига мослаштириш мақсадида ташкил этилади. Ривожлантириш гуруҳи камида 20 нафар ва кўпи билан 30 нафар бола билан тўлдирилади.

Инклюзив гуруҳ 2 ёшдан 7 ёшгача бўлган болалар учун ўзига хос эҳтиёжлари бор болани жамиятга мослаштиришни таъминлаш, боланинг қонуний вакилларига маслаҳат-методик кўмаклашиш, ўзига хос эҳтиёжи бор болаларнинг бундай заифликка эга бўлмаган болалар билан бирга ўқиши учун қулай шарт-шароитлар яратиш мақсадида ташкил этилади.

Кечки, дам олиш ва байрам кунидаги гуруҳ 3 ёшдан 7 ёшгача болалар учун болаларни тарбиялаш, таълим бериш, парваришлаш ва уларга қараб туриш масалаларида қонуний вакилларга ёрдам бериш мақсадда ташкил этилади. Кечки, дам олиш ва байрам кунидаги гуруҳ кўпи билан 15 нафар бола билан тўлдирилади.

Нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига қисқа муддатли гуруҳлар турига қараб 7 ёшгача бўлган болалар қабул қилиниши мумкин.

Мактабгача таълим ташкилотларида қонун ҳужжатларига мувофиқ қисқа муддатли гуруҳларнинг бошқа турлари ташкил этилиши мумкин";

29-банддаги "болаларни мактабгача таълим ташкилотларида сақлаш учун" сўзлари "мактабгача таълим ташкилотларида болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун" сўзлари билан алмаштирилсин.

г) 3-илова (Кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари ва қўшма турдаги мактабгача таълим ташкилотлари тўғрисидаги низом)да:

номидаги, 1-банддаги, 4-8-бандлардаги, 2-боб номидаги, 9-банднинг биринчи хатбошисидаги, 10-банднинг биринчи хатбошисидаги, 3-боб номидаги, 11-банддаги, 14-банддаги, 16-банддаги, 17-банддаги, 18-банднинг биринчи - учинчи хатбошиларидаги, 4-боб номидаги, 19-банддаги, 5-боб номидаги, 20-банднинг биринчи ва бешинчи хатбошиларидаги, 22-банднинг биринчи ва учинчи хатбошиларидаги, 23-банддаги, 6-боб номидаги, 27-банддаги, 7-боб номидаги, 28-29-бандлардаги, 31-32-бандлардаги, 34-банддаги, 37-банддаги, 39-банддаги, 8-боб номидаги, 40-41-бандлардаги, 44-банддаги, 46-48-бандлардагива 9-боб номидаги, 51-банддаги, 10-боб номидаги, 54-55-бандлардаги, 11-боб номидаги, 57-58-бандлардаги, 65-66-бандлардаги, 12-боб номидаги, 67-банддаги, 68-банднинг биринчи, тўртинчи ва бешинчи хатбошиларидаги, 70-банднинг биринчи-саккизинчи хатбошиларидаги, 71-банддаги, 73-банддаги, 75-77-бандлардаги, 78-банднинг биринчи, олтинчи-еттинчи хатбошиларидаги, 79-80-бандларидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

2-банддаги "типдаги" ва "Ўзбекистон Республикасининг "Таълим тўғрисида"ги Қонунига" сўзлари тегишлича "турдаги" ва "Ўзбекистон Республикасининг "Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"ги Қонунига" сўзлари билан алмаштирилсин;

3-бандда:

биринчи хатбошидаги "жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болаларнинг" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларнинг" сўзлари билан алмаштирилсин;

иккинчи хатбошидаги "Қўшма типдаги мактабгача ташкилотларнинг фаолияти жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болалар" сўзлари "Қўшма турдаги мактабгача ташкилотларнинг фаолияти ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар" сўзлари билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

12-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"12. Давлат ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотларини ташкил этиш учун гуруҳларнинг энг кам сони 6 тани ташкил этади.

Қўшма турдаги давлат мактабгача ташкилотларини ташкил этиш учун гуруҳларнинг энг кам сони тегишли равишда қуйидагиларни ташкил этиши керак:

а) камида 3 та инклюзив гуруҳ;

б) қуйидаги ихтисосликлар бўйича ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар учун камида 3 та гуруҳ:

эшитишда оғир нуқсонлари бўлган болалар учун;

кўришда оғир нуқсонлари бўлган болалар учун;

психик ривожланиши кечиккан болалар учун;

ақлий заифлик билан тарбияланувчилар учун;

таянч-ҳаракат аппаратида нуқсонлари бўлган болалар учун";

13-банддаги "жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

15-бандда:

биринчи хатбошидаги "Жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" ва "типдаги" сўзлари тегишлича "Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" ва "турдаги" сўзлари билан алмаштирилсин;

иккинчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирсин;

21-бандда:

биринчи ва ўнинчи хатбошилардаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

тўққизинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён қилинсин:

"қўшма типдаги мактабгача ташкилотлардаги инклюзив гуруҳлар учун мўлжалланган гуруҳларни умумий турдаги мактабгача таълим ташкилотларига қўйиладиган талабларга мувофиқ, ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларни ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотларга қўйиладиган талабларга мувофиқ болалар билан тўлдириши шарт";

25-бандда:

биринчи ва еттинчи хатбошилардаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

бешинчи хатбошидаги "Қўшма типдаги мактабгача ташкилотнинг инклюзив гуруҳларга жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари" сўзлари "Қўшма турдаги мактабгача ташкилотнинг инклюзив гуруҳларга ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари" сўзлари билан алмаштирилсин;

тўққизинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларга, шунингдек қўшма турдаги мактабгача ташкилотнинг инклюзив гуруҳларига ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар қуйидагилар асосида қабул қилинади:";

26-банддаги "қўшма типдаги мактабгача ташкилотининг жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болаларга" сўзлари "қўшма турдаги мактабгача ташкилотининг ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга" сўзлари билан алмаштирилсин;

қуйидаги мазмундаги 27-1-банд билан тўлдирилсин:

"27-1. Болалар ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотдан ва қўшма турдаги мактабгача ташкилотдаги ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар учун гуруҳлардан қуйидагилар асосида чиқарилади:

болани қонуний вакилларининг аризаси;

соғлиқни сақлаш органлари муассасаларининг тиббий кўрсатмалари;

мактабгача таълим ташкилот ва боланинг қонуний вакилларнинг ўртасидаги шартнома шартларининг бажарилмаслиги;

мактабгача таълим ташкилот тиббий-психологик-педагогик кенгашининг хулосаси;

Тиббий-психологик-педагогик комиссиянинг хулосасида кўрсатилган боланинг ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлиш муддати тугаши;

мактаб ёшига етиши (7 ёш)".

33-банддаги "Жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болалар" сўзлари "Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болалар" сўзлари билан алмаштирилсин;

35-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"35. Болалар ташкилотда бўлиш вақтига қараб ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотдаги ва қўшма турдаги мактабгача ташкилотдаги гуруҳлар:

болалар қисқа вақт бўладиган гуруҳлар (кунига 3-4 соат);

тўлиқ кунли гуруҳлар (кунига 9, 10,5 ва 12 соат);

болалар кечаю кундуз бўладиган гуруҳлар бўлиши мумкин";

36-банддаги "типдаги", "муддати" сўзлари тегишлича "турдаги", "вақти" сўзлари билан алмаштирилсин;

38-банддаги "типдаги", "педагогика" сўзлари тегишлича "турдаги", "педагог" сўзлари билан алмаштирилсин;

49-бандда:

биринчи хатбошидаги "жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

олтинчи хатбошидаги "ақлик заифлик билан" сўзлари "ақли заиф бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

52-бандда:

биринчи хатбошидаги "Қўшма типдаги мактабгача ташкилотларда уч ёшдан катта болаларга мўлжалланган инклюзив гуруҳлар жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "Қўшма турдаги мактабгача ташкилотларда уч ёшдан катта болаларга мўлжалланган инклюзив гуруҳлар ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

иккинчи ва учинчи хатбошилардаги "жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

олтинчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

ўн тўртинчи хатбошидаги "ақлий заиф" сўзлари "ақли заиф" сўзлари билан алмаштирилсин;

56-бандда:

биринчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "болаларни мактабгача таълим ташкилотларида бўлган даври" сўзлари "мактабгача таълим ташкилотларида болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш" сўзлари билан алмаштирилсин;

59-банддаги "қўшма типдаги давлат мактабгача ташкилотларида болаларни бўлган даври учун" сўзлари "қўшма турдаги давлат мактабгача ташкилотларида болаларни парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш учун" сўзлари билан алмаштирилсин;

60-банддаги "қўшма типдаги нодавлат мактабгача ташкилотларда болаларни бўлган даври учун олинадиган хизматлар ҳақи" сўзлари "қўшма турдаги нодавлат мактабгача ташкилотлари ўзи кўрсатаётган мактабгача таълим ва тарбия хизматлари ҳақи" сўзлари билан алмаштирилсин;

61-банддаги "муҳтож оилалардан келган тарбияланувчилар" сўзлари "муҳтож бўлган оилаларнинг болаларини парваришлаш, овқатлантириш ва уларга қараб туриш" сўзлари билан алмаштирилсин;

62-банддаги "қўшма типдаги давлат мактабгача ташкилотларида ота-оналар тўлови ундирилмайдиган тарбияланувчиларнинг жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлар рўйхати" сўзлари "қўшма турдаги давлат мактабгача ташкилотларида ота-оналар тўлови ундирилмайдиган тарбияланувчиларнинг ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлар рўйхати" сўзлари билан алмаштирилсин;

63-бандда:

иккинчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "типдаги мактабгача ташкилотларнинг жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлар" сўзлари "турдаги мактабгача ташкилотларнинг ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари" сўзлари билан алмаштирилсин;

64-бандда:

биринчи хатбошидаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

иккинчи хатбошидаги "педагогик" сўзи "педагог" сўзи билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "Қўшма типдаги давлат мактабгача ташкилотларининг жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларда ишловчи педагогик ва тиббиёт ходимлари" сўзлари "Қўшма турдаги давлат мактабгача ташкилотларининг ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларда ишловчи педагог ва тиббиёт ходимлари" сўзлари билан алмаштирилсин;

69-бандда:

биринчи хатбошидаги "типдаги", "педагогика" сўзлари тегишлича "турдаги", "педагогик" сўзлари билан алмаштирилсин;

иккинчи - еттинчи ва тўққизинчи хатбошилардаги "типдаги" сўзи "турдаги" сўзи билан алмаштирилсин;

саккизинчи хатбошидаги "типдаги", "педагогик" сўзлари тегишлича "турдаги", "педагог" сўзлари билан алмаштирилсин;

72 ва 74-бандлардаги "мудир", "типдаги" сўзлари тегишлича "директор", "турдаги" сўзлари билан алмаштирилсин.

д) 4-илова (Болаларни кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотларига ва қўшма типдаги мактабгача таълим ташкилотларига йўллаш бўйича тиббий-психологик-педагогик комиссия тўғрисида низом)да:

номи қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Қорақалпоғистон Республикаси Мактабгача таълим

вазирлиги, вилоятлар мактабгача таълим бошқармалари

ва Тошкент шаҳар мактабгача таълим бош бошқармаси

ҳузуридаги тиббий-психологик-педагогик комиссия

тўғрисидаги низом";

1-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"1. Ушбу Низом ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларни давлат мактабгача таълим ташкилотларига йўллаш бўйича Қорақалпоғистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги, вилоятлар мактабгача таълим бошқармалари ва Тошкент шаҳар мактабгача таълим бош бошқармаси хузуридаги Тиббий-психологик-педагогик комиссия (кейинги ўринларда Комиссия деб аталади) фаолиятини ташкил этиш тартибини белгилайди";

3-бандда:

иккинчи хатбошидаги "жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотига, қўшма типдаги мактабгача ташкилотлардаги жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларга ва инклюзив гуруҳларга" сўзлари "давлат мактабгача таълим ташкилотларига" сўзлари билан алмаштирилсин;

5-банддаги ""Таълим тўғрисида"ги Қонунига" сўзлари ""Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"ги Қонунига" сўзлари билан илмаштирилсин;

9-банднинг олтинчи хатбошисидаги "ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда, қўшма типдаги мактабгача ташкилотлардаги жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларда ва инклюзив гуруҳларда" сўзлари "давлат мактабгача таълим ташкилотларда ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

10-бандда:

биринчи хатбошидаги "тўрт" сўзи "бир" сўзи билан алмаштирилсин;

иккинчи хатбошидаги "ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотларда ва қўшма типдаги мактабгача ташкилотларда бўш жойлар борлигига қараб, жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган" сўзлари "давлат мактабгача таълим ташкилотларда бўш жойлар борлигига қараб, ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган" сўзлари билан алмаштирилсин;

17-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"17. Комиссия томонидан мазкур Низомнинг 15-бандида кўрсатилмаган ҳужжатлар ва маълумотларни талаб этиш тақиқланади";

18-банддаги "болани ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга ёки қўшма типдаги мактабгача ташкилотга юбориш" сўзлари "ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган боланидавлат мактабгача таълим ташкилотига юбориш" сўзлари билан алмаштирилсин;

20-бандда:

олтинчи хатбошидаги "ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда ёки қўшма типдаги мактабгача ташкилотда" сўзлари "давлат мактабгача таълим ташкилотида" сўзлари билан алмаштирилсин;

саккизинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Хулоса боланинг ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонининг оғирлик даражасига қараб 6 ой ёки 1 йил муддатга берилади";

қуйидаги мазмундаги тўққизинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

"Агарда бола жорий ўқув йили давомида 7 ёшга тўлса унга, белгиланган муддатлардан истисно ҳолда, жорий ўқув йили тугагунига қадар (сентябрь-май) муддатига берилади";

тўққизинчи - ўнинчи хатбошилар тегишлича ўнинчи - ўн биринчи хатбошилар деб ҳисоблансин;

ўнинчи ва ўн биринчи хатбошилар қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Бу муддат давомида бола давлат мактабгача таълим ташкилотининг тиббий-психологик-педагогик кенгаши йўлланмаси ёки педагогик кенгаши тавсияси бўйича Комиссия томонидан қайта текширувдан ўтказилиши мумкин.

Хулосада кўрсатилган боланинг давлат мактабгача таълим ташкилотида бўлиш муддати тугаганидан кейин ушбу ташкилотда унинг бўлиш муддатини узайтириш ёки уни умумий турдаги мактабгача ташкилот (гуруҳ)га ўтказиш масаласи Комиссия томонидан белгиланади";

21-бандда:

биринчи хатбошидаги "болани ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга ёки қўшма типдаги мактабгача ташкилотга" сўзлари "давлат мактабгача таълим ташкилотига" сўзлари билан алмаштирилсин;

иккинчи хатбошидаги "2 ёшдан" сўзлари "3 ёшдан" сўзлари билан алмаштирилсин;

23-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"23. Комиссиянинг хулосаси асосида Комиссия котиби болани 1 иш куни давомида тегишли ихтисослаштирилган мактабгача ташкилоти ёки қўшма турдаги мактабгача ташкилотида "Болалар боғчаси" мактабгача таълим ахборот тизимининг махсус ишлаб чиқилган хизмати орқали рўйхатдан ўтказади. Рўйхатдан ўтгандан сўнг, боланинг қонуний вакилига бола навбатга жойлаштирилганлиги ёки ихтисослаштирилган мактабгача ташкилоти ёки қўшма турдаги мактабгача ташкилотига рўйхатдан ўтганлиги тўғрисида Комиссия котиби томонидан хабар берилади.

Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилоти ёки қўшма турдаги мактабгача ташкилотига рўйхатдан ўтганлиги тўғрисида хабар олгандан сўнг, боланинг қонуний вакили тегишли ихтисослаштирилган мактабгача ташкилоти ёки қўшма турдаги мактабгача ташкилотига 15 иш куни ичида келиши шарт.

Боланинг қонуний вакили юқорида қўрсатилган муддат ичида келмаган тақдирда, ихтисослаштирилган мактабгача ташкилоти ёки қўшма турдаги мактабгача ташкилотида рўйхатдан ўтиш қайта тиклаш ҳуқуқисиз бекор бўлади";

24-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"24. Комиссиянинг хулосаси ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болани ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга, қўшма турдаги мактабгача ташкилотга, умумий турдаги давлат мактабгача таълим ташкилотлардаги инклюзив гуруҳларига расмийлаштириш учун асос ҳисобланади.

Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлмаган болани давлат мактабгача таълим ташкилотга расмийлаштириш учун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда ваколатли орган томонидан берилган йўлланмаси асос ҳисобланади";

25-банддаги "органларда, ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда ва қўшма типдаги мактабгача ташкилотда" сўзлари "ва давлат мактабгача таълим ташкилотида" сўзлари билан алмаштирилсин;

Низомга илова қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Қорақалпоғистон Республикаси

Мактабгача таълим вазирлиги, вилоятлар

мактабгача таълим бошқармалари ва Тошкент

шаҳар мактабгача таълим бош бошқармаси

ҳузуридаги комиссия тўғрисидаги низомга

ИЛОВА

Тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосасини

бериш учун асос бўладиган тиббий кўрсатмалар

РЎЙХАТИ

Касалликлар номи

I. Психик ривожланишдаги нуқсонлар

1. Психик ривожланишда кечикиш F83

2. Психик-нутқий ривожланишда кечикиш F83

3. Болалар аутизми F84.0

II. Ақлий ривожланишдаги нуқсонлар

1. Енгил даражадаги ақлий заифлик F70

2. Ўрта даражадаги ақлий заифлик F71

III. Нутқдаги нуқсонлар

1. Экспрессив нутқнинг бузилиши (нутқ ривожланишининг биринчи даражали мотор алалияси) F80.1

2. Рецептив нутқнинг бузилиши (сенсор алалия) F80.2

3. Ринолалия (нутқ аппаратининг коррекция бўйича операциялардан кейинги ҳолат) R49.2

4. Ўртача ва оғир даражадаги дудуқлик F98.5

5. Дизартрия (марказий нерв тизимининг органик шикастланиши билан) R47.1

6. Болалар афазияси F80.3

IV. Кўришида нуқсонлар

1. Кўзи ожизлик (амовроз)

2. Туғма нуқсонлар:

микрофтальм, микрокорнеа, анофтальм;

Тўр парданинг ривожланишидаги туғма нуқсонлар;

кўриш нервининг атрофияси;

кўриш нерви диск ва макуласининг оғир даражадаги гипоплазияси;

альбинизм;

аниридия, кўриш ўткирлиги 0,4 гача

3. Катаракта:

марказий зонада тўлиқ ёки қисман хиралашиш, кўриш ўткирлиги 0,4 гача;

афакия (кўз гавҳари йўқлиги, кўриш ўткирлиги 0,4 гача);

кўз гавҳари силжиши (жойи ўзгариши).

4. Глаукома (туғма, иккиламчи)

5. Рефракцион аномалиялар:

кучайиб борадиган узоқни яхши кўра олмасликнинг ўрта ва юқори даражаси (кучайиш тезлиги йил давомида - 0,5Д дан ортиқ);

тахминланган амблиопиялар, анизометрияда рефракциянинг 3,0 Д фарқи билан;

Туғма миопиянинг ўрта ва юқори даражаси. Узоқни яхши кўра олмасликнинг асоратланган шакли.

6. Амблиопиялар:

амблиопиялар (дисбинокуляр, рефракцион, обскурацион) тиббий (плеоптик) даволашга мухтож бўлган кўриш пасайишининг хар қандай даражасида;

узоқни яхши кўра олмасликнинг, яқинни яхши кўра олмасликнинг, астигматизмнинг юқори даражасидаги тахминланган амблиопиялар;

Туғма миопиянинг ўрта ва юқори даражаси. Узоқни яхши кўра олмасликнинг асоратланган шакли.

7. Тўр парданинг кўчиши

V. Эшитишида нуқсонлар H90.3

1. 2 даражали нейросенсор эшитиш пастлиги (эшитишнинг 41-55 дб гача пасайиши (бинаурал қулоқ протезлаш))

2. 3 даражали нейросенсор эшитиш пастлиги (эшитишнинг 56-70 дб гача пасайиши (қулоқ протезлаш))

3. 3-4 даражали нейросенсор эшитиш пастлиги (эшитишнинг 71-90 дб гача пасайиши (агар мияининг эшитиш маркази жароҳат олмаган бўлса, кохлеар имплантация операциясигача))

4. 4 даражали нейросенсор эшитиш пастлиги ва карлик (эшитишнинг 91 дб гача пасайиши (агар миянинг эшитиш маркази жароҳат олмаган бўлса, кохлеар имплантация операциясигача)

5. Карлик ёки кар-соқовлик (эшитишнинг 91 дб дан ортиқ пасайиши (кохлеар имплантация операциясигача)

6. Кохлеар имплантациядан кейин

VI. Таянч-ҳаракат аппарати нуқсонлари

1. 3 ва 4 даражали сколиоз (туғма ва орттирилган)

2. Кўкрак қафасининг 3 ва 4 даражали гирдобсимон деформацияси

3. Кўкрак қафасининг 3 ва 4 даражали килсимон деформацияси

4. 3 ва 4 даражали кифоз

5. Артрогрипоз

6. Болалар церебрал фалажи (БЦФ) ва бошқа неврологик патологиялар оқибатида ортопедик деформациялари

7. 1 даражали Киари аномалиялари

8. Остеомиелит асоратлари (жарроҳлик муолажасидан кейинги ҳолатлар)

9. Туғма маймоқлик (жарроҳлик муолажасидан кейинги ҳолатлар)

10. Қўл ва оёқларда жарохатдан кейинги бўғимлар контрактураси

11. Ортопедиядаги суяк скелетининг тизим касалликлари (ахондроплазия, дисхондроплазия, хондродистрофия)

12. Рахит асоратида оёқлар оғир даражали деформациялари (вальгус ва варус деформациялар)

13. Туғма сон чиқиши (консерватив даволашдан кейинги холат, оператив даволашдан кейинги ҳолат)

VII. Икки ва ундан ортиқ бузилиши бор болалар".

е) Қуйидаги мазмундаги 5-илова қўшилсин:

"Вазирлар Маҳкамасининг

2019 йил 13 майдаги

391-сон қарорига

5-ИЛОВА

Реабилитация марказига эга

давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган

мактабгача таълим ташкилоти тўғрисида

НИЗОМ

1-боб. Умумий қоидалар

1. Мазкур Низом Реабилитация марказига эга давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилоти (кейинги ўринларда Ихтисослаштирилган ташкилот деб аталади) мақсадлари ва вазифалари, ҳуқуқлари, мажбуриятлари ҳамда жавобгаригини, шунингдек унинг фаолиятини ташкил этиш тартибини белгилайди.

2. Ушбу Низом умумий типдаги давлат ташкилотлари, кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари ва қўшма турдаги мактабгача таълим ташкилотларига татбиқ этилмайди.

3. Ихтисослаштирилган ташкилот ўз фаолиятини Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, "Мактабгача таълим ва тарбия тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига ва бошқа қонунларга, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорларига, Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарорлари ва фармойишларига, Илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талабларига, ушбу Низомга ҳамда ўз уставига мувофиқ олиб боради.

4. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг фаолияти ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларнинг мактабгача таълим олишига, шунингдек уларни тарбиялаш ва реабилитация қилишга қаратилган.

5. Ихтисослаштирилган ташкилот аккредитацияси аттестация асосида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ваколатли давлат органи томонидан амалга оширилади.

6. Ихтисослаштирилган ташкилот юридик шахс ҳисобланади, Ўзбекистон Республикаси Давлат герби тасвири туширилган ва давлат тилидаги ўз номи ёзилган муҳрга ҳамда штампга, мустақил балансга, бюджет ва бюджетдан ташқари шахсий ғазна ҳисобварақларига эга бўлади.

2-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг

мақсадлари ва вазифалари

7. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг мақсадлари қуйидагилардан иборат:

боланинг таълим олишга бўлган ҳуқуқини амалга оширилишини таъминлаш;

болаларни ўқитиш ва тарбиялаш, жамиятга мослаштириш, шунингдек, ривожланишидаги нуқсонларни коррекциялаш учун қулай шарт-шароитлар яратиш;

болаларнинг ёш ва ўзига хос имкониятларига, қобилиятлари ва эҳтиёжларига мувофиқ уларнинг жисмоний, ақлий ва маънавий камол топишини таъминлаш;

боланинг шахсини шакллантириш, унинг ижодий қобилиятларини ривожлантириш, унинг ижтимоий тажриба орттиришини таъминлаш;

ногиронлиги бўлган болаларга, ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга, шунингдек бундай болалар тарбияланаётган оилаларга малакали ижтимоий-маиший, ижтимоий-психологик, ижтимоий-педагогик, ижтимоий-иқтисодий, ижтимоий-ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш, жамиятдаги, оиладаги ҳаётга, ўқишга ва меҳнат қилишга имкон қадар тўлиқ ҳамда ўз вақтида мослашишига кўмаклашиш.

8. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг вазифалари қуйидагилардан иборат:

Илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талабларига, шунингдек, улар асосида ишлаб чиқилган таълим-тарбия ва коррекцион ишларни ташкил этиш дастурларига мувофиқ тарбияланувчиларга таълим-тарбия ва коррекцион-педагогик ёрдам берилишини таъминлаш;

болаларда Ватанга муҳаббат, оилага ҳурмат билан муносабатда бўлиш, миллий қадриятлар ва урф-одатларга ҳурмат, ўзига ва атроф-муҳитга онгли муносабатда бўлиш руҳида тарбиялаш;

тиббий абилитация ва реабилитация ўтказиш, болалар ривожланишидаги нуқсонларни компенсация ва коррекция қилиш;

болаларга сифатли мактабгача таълим ва тарбия олиш имконини берадиган шарт-шароитлар яратиш;

болаларнинг ижтимоий мослашувчанлигини ҳамда таълим ва тарбия олишни давом эттиришга тайёрлигини таъминлаш;

болаларни умумтаълим муассасаларида ўқишга тайёрлаш;

ўқув жараёнига замонавий таълим дастурлари ва технологияларни жорий этиш.

3-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотни ташкил

этиш, қайта ташкил этиш ва тугатиш тартиби

9. Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги Ихтисослаштирилган ташкилотнинг муассисидир.

10. Ихтисослаштирилган ташкилот муассис томонидан ташкил этилади ва қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилади.

11. Ихтисослаштирилган ташкилот кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилоти ва реабилитация марказидан иборат, шунингдек ўз тузилмасида болалар ва уларнинг қонуний вакиллари билан вақтинчалик яшайдиган хостелга эга бўлиши мумкин.

12. Ихтисослаштирилган ташкилотда муассис билан келишилган ҳолда фаолияти Ихтисослаштирилган ташкилот фаолиятининг устав турларига зид бўлмаган қўшимча бўлимлар, хизматлар, таркибий бўлинмалар очилиши мумкин. Барча таркибий бўлинмалар ўз фаолиятида Ихтисослаштирилган ташкилотнинг директорига бўйсунади.

13. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг бино ва иншоотлари Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишилмасдан хусусийлаштирилиши, мусодара қилиниши ва қайта ихтисослаштирилиши мумкин эмас.

14. Ихтисослаштирилган ташкилот ўқув йили тугаганидан кейин қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда қайта ташкил этилади ёки тугатилади.

Ихтисослаштирилган ташкилотни қайта ташкил этиш ёки тугатиш жараёнида тарбияланувчиларни бошқа давлат мактабгача таълим ташкилотларига ўтказиш Қорақалпоғистон Республикаси мактабгача таълим вазирлиги, вилоят мактабгача таълим бошқармалари, Тошкент шаҳар мактабгача таълим бош бошқармаси томонидан боланинг қонуний вакиллари билан келишилган ҳолда амалга оширилади.

4-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг

ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги

15. Ихтисослаштирилган ташкилот қуйидаги ҳуқуқларга эга:

тасдиқланган мослаштирилган таълим дастури асосида мустақил равишда ўз таълим дастурини ишлаб чиқиш;

боланинг қонуний вакиллари билан ҳамкорлик қилиш;

мактабгача таълим тизимини ривожлантириш бўйича инновацион фаолиятда қатнашиш.

Ихтисослаштирилган ташкилот қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бошқа ҳуқуқларга ҳам эга бўлиши мумкин.

16. Ихтисослаштирилган ташкилот:

болаларнинг жисмоний ўсиши ва соғлиғи мустаҳкамланиши учун санитария-гигиена меъёрларига мувофиқ шарт-шароитлар яратиши ва уларга риоя этилишини таъминлаши;

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган тегишли нозологияларни даволаш стандартларига мувофиқ болаларнинг абилитацияси ва реабилитациясини ўтказиш учун шарт-шароитларни яратиши;

таълим-тарбия ва коррекцион-педагогик жараёнини ташкил этишда қўлланиладиган шакллар, усуллар ва воситаларнинг болаларнинг ёш, психик ва физиологик хусусиятлари, қизиқишлари, қобилиятлари, манфаатлари ва эҳтиёжларига мос келишини таъминлаши;

болалар тўғри овқатланишини ва уларга тиббий ёрдам кўрсатилишини ташкил этиш учун зарур шарт-шароитлар яратиши;

болаларни шахсга йўналтирилган ёндашувни қўллаган ҳолда умумтаълим муассасаларида ўқишга сифатли тайёрлашни таъминлаши;

мактабгача таълим сифатини таъминлаш устидан назорат олиб боришда, саломатликни муҳофаза қилиш ва мустаҳкамлаш, абилитация ва реабилитация тадбирларини ўтказишда ваколатли давлат органларига кўмаклашиши;

Ихтисослаштирилган ташкилотдаги гуруҳларни ихтисослаштирилган мактабгача таълимга қўйиладиган талабларга мувофиқ болалар билан тўлдирилиши.

зарур моддий-техник базаси ва малакали тиббиёт ходимлари мавжуд бўлганда, асосий таълим-тарбия фаолияти билан бирга пулли даволаш-соғломлаштириш хизматларини кўрсатиши шарт.

Ихтисослаштирилган ташкилотнинг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа мажбуриятлари ҳам бўлиши мумкин.

17. Ихтисослаштирилган ташкилот қуйидагилар учун жавоб беради:

болаларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини таъминлаш;

болалар Ихтисослаштирилган ташкилотда бўлган вақтида уларнинг ҳаётини ҳимоя қилишни ва соғлиғини мустаҳкамлашни ташкил этиш;

белгиланган талабларга мувофиқ таълим-тарбия, коррекцион-педагогик ҳамда реабилитация жараёнларини амалга ошириш;

болани тарбиялаш ва таълим бериш масалалари бўйича унинг қонуний вакилларига маслаҳатлар билан ёрдам бериш;

умумтаълим дастурларини амалга оширишни тегишли сифатда ва белгиланган ҳажмда таъминлаш;

ушбу Низомда назарда тутилган вазифалар ва функцияларни бажариш.

18. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг фаолияти устидан мониторинг ҳамда назорат ваколатли давлат органлари томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

19. Ўқув жараёнидан сиёсий мақсадларда ёки таълим олаётган болаларни Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонун ҳужжатларига зид ҳаракатларни содир этишга ундаш учун фойдаланиш тақиқланади.

5-боб. Кўп тармоқли ихтисослаштирилган

мактабгача таълим ташкилоти

20. Кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилоти (кейинги ўринларда ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот деб аталади) Ихтисослаштирилган ташкилотнинг таркибий бўлинмаси ҳисобланиб, у ерда тарбияланувчиларга таълим ва тарбия берилади.

21. Болаларни ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга қабул қилиш ушбу ташкилотда бўш жойлар бўлса, календарь йил давомида амалга оширилади.

Болалар уларнинг қонуний вакиллари розилиги билан қуйидагилар асосида қабул қилинади:

Тиббий-психологик-педагогик комиссиясининг белгиланган тартибда берилган хулосаси;

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган шакл бўйича боланинг тиббий картаси ва профилактик эмлаш картаси.

22. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлиш даври ва болалар билан ўтказиладиган коррекцион ишлар муддати Тиббий-психологик-педагогик комиссия томонидан белгиланади.

23. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда жисмоний ёки психик ривожланишида нуқсонлари бўлган 2 ёшдан 7 ёшгача тарбияланувчилар контингентига мувофиқ қуйидаги гуруҳлар тузилади:

эшитишида оғир нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар учун;

кўришида оғир нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар учун;

психик ривожланишда кечикаётган тарбияланувчилар учун;

ақлий заифлик билан тарбияланувчилар учун;

таянч-ҳаракат аппаратида нуқсонлари бўлган тарбияланувчилар учун.

24. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда гуруҳлар болаларнинг тоифасига ва ёшига қараб тўлдирилади ҳамда тегишли равишда қуйидагиларни ташкил этади:

кар тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи;

заиф эшитувчи тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 10 нафар ва кўпи билан 12 нафар тарбияланувчи;

кўзи ожиз тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи;

заиф кўрувчи тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 10 нафар ва кўпи билан 12 нафар тарбияланувчи;

таянч-ҳаракат аппаратида нуқсонлар бўлган тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 15 нафар ва кўпи билан 18 нафар тарбияланувчи;

гемипарез, монопарез, плегия асоратлари билан тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 10 нафар ва кўпи билан 12 нафар тарбияланувчи;

болалар церебрал фалажи синдроми асоратлари билан тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи;

енгил даражада ақли заиф бўлган уч ёшдан катта тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 12 нафар тарбияланувчи; ўрта даражада ақлий заиф бўлган уч ёшдан катта тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 6 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи;

аутизм билан уч ёшдан катта тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи;

психик ривожланишида кечикаётган уч ёшдан катта болаларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 10 нафар ва кўпи билан 12 нафар тарбияланувчи;

мураккаб нуқсонли (икки ва ундан ортиқ нуқсонли) тарбияланувчиларга мўлжалланган гуруҳларда - камида 8 нафар ва кўпи билан 10 нафар тарбияланувчи.

25. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда овқатланиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ташкил этилади ва амалга оширилади.

Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда тарбияланувчиларнинг овқатланишини ташкил этиш учун жавобгарлик Ихтисослаштирилган ташкилотнинг директори зиммасига юкланади.

26. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга қуйидаги нуқсонлари бўлган болалар қабул қилинмайди:

оғир ва чуқур даражадаги ақлий заифлик;

шизофрения, ҳиссий ироданинг чуқур бузилишлари;

тез-тез такрорланувчи умумлашган эпилептик хуружлар;

турли сабабли психопатия ва психопатсимон ҳолатларнинг оғир шакллари;

асаб тизимининг органик шикастланганлиги сабабли сийдик ва нажас ушлаб туролмаслик;

юрак-қон томир, нафас олиш ва овқат ҳазм қилиш тизимининг хуруж ва декомпенсация босқичи;

кўзи кўр қулоғи карлар.

27. Болалар ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотдан қуйидагилар асосида чиқарилади:

болани қонуний вакилларининг аризаси;

соғлиқни сақлаш органлари муассасаларининг тиббий кўрсатмалари;

Ихтисослаштирилган ташкилот ва боланинг қонуний вакилларнинг ўртасидаги шартнома шартларининг бажарилмаслиги;

Ихтисослаштирилган ташкилот тиббий-психологик-педагогик кенгашининг хулосаси;

Тиббий-психологик-педагогик комиссиянинг хулосасида кўрсатилган боланинг ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлиш муддати тугаши;

мактаб ёшига етиши (7 ёш).

6-боб. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда

таълим-тарбия жараёнини ташкил этиш

28. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот мактабгача таълимга қўйиладиган давлат талабларига мувофиқ болаларни таълим олиши, тарбиялашни, уларни парваришлашни ва болаларга коррекцион-педагогик ёрдамни кўрсатишни таъминлайди.

29. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотдаги таълим-тарбия жараёнининг мазмун-моҳияти Илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талабларига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги томонидан тасдиқланган таълим дастури асосида ишлаб чиқилган (шу жумладан, муаллифлик, мослаштирилган ва бошқа) дастур билан белгиланади.

30. Таълим-тарбия жараёни машғулотларнинг йиллик, тақвим-мавзули режалари ва жадвали билан тартибга солинади.

31. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот қонун ҳужжатларига ҳамда Илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талабларига мувофиқ болаларга таълим-тарбия бериш шакллари, воситалари ва усулларини танлайди.

32. Таълим-тарбия жараёни ишлаб чиқиладиган якка тартибдаги йўналиш асосида болаларнинг ўзига хос хусусиятлари ҳисобга олинган ҳолда ташкил этилади. Машғулотлар фронтал, кичик гуруҳ ва якка тартибда олиб борилади. Гуруҳлар ва коррекцион-таълим кабинетлар зарур ихтисослаштирилган асбоб-ускуна ва жиҳозлар билан таъминланган бўлиши керак.

33. Ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларга қуйидаги тамойиллар асосида таълим берилади ва тарбияланади:

таълимнинг коррекцион йўналтирилганлиги;

ижтимоий мослашуви;

таълим-тарбия жараёнини ташкил этишда таълимнинг махсус методологиясидан ва тоифаланган ёндашувдан фойдаланиш.

34. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда беш кунлик иш ҳафтаси белгиланади. Болалар ташкилотда бўладиган муддатга қараб гуруҳлар:

тўлиқ кунли гуруҳлар (кунига 10,5 соатгача);

болалар кечаю кундуз бўладиган гуруҳлар (24 соат) бўлиши мумкин.

35. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда ишлаш тартиби ва тарбияланувчиларнинг бўлиш муддати Ихтисослаштирилган ташкилотнинг уставида ва муассис қарорида белгиланади.

36. Ихтисослаштирилган ташкилот ва боланинг қонуний вакиллари ўртасидаги ўзаро муносабатлар бола ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотга жойлаштирилганда тузиладиган шартнома билан тартибга солинади. Бола ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўладиган вақт ушбу шартномада кўрсатилади.

37. Таълим-тарбия жараёни ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотнинг махсус мактабгача таълим бўйича тегишли малакага эга педагог ходимлари томонидан ўтказилади. Таълим жараёнининг психологик-педагогик кузатуви психологлар томонидан амалга оширилади.

38. Педагог ходимлари таълим-тарбия жараёнини ташкил этиш учун Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб беради. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот фаолиятига ва таълим-тарбия жараёнини ташкил этишга умумий раҳбарлик Ихтисослаштирилган ташкилотнинг ўқув-тарбия ишлари бўйича директор ўринбосари томонидан амалга оширилади.

39. Таълим-тарбия давлат тилида ҳамда "Давлат тили тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ бошқа тилларда олиб борилади.

7-боб. Таълим-тарбия жараёни иштирокчилари

40. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда таълим-тарбия жараёни иштирокчилари қуйидагилардан иборат:

тарбияланувчилар;

педагог ходимлари;

тиббиёт ходимлари ва бошқа ходимлар;

боланинг қонуний вакиллари.

41. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот тарбияланувчилари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

бепул мактабгача таълим олиш;

реабилитация ва тиббий хизматлардан фойдаланиш;

Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган дори-дармонлар рўйхатига асосан дори воситалари билан бепул таъминланиш;

Ўзбекистон Республикасида тасдиқланган санитария қоидалари ва меъёрларига мувофиқ овқатланиш.

Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот тарбияланувчиларининг бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятлари қонун ҳужжатлари ва Ихтисослаштирилган ташкилот уставига мувофиқ белгиланади.

42. Тегишли ихтисослаштирилган маълумотга, касбий тайёргарликка, юксак ахлоқий хислатларга эга шахслар Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда педагогика фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқига эга.

43. Боланинг қонуний вакиллари ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотнинг таълим-тарбия фаолияти, ўз фарзандига берилаётган таълим ва кўрсатилаётган реабилитация ёрдами билан ушбу ташкилотнинг ишига аралашмай танишиш ҳуқуқига эга.

8-боб. Реабилитация маркази ва реабилитация

жараёнини ташкил этиш

44. Реабилитация тадбирлари Ихтисослаштирилган ташкилотнинг таркибий бўлинмаси ҳисобланган реабилитация марказида штатдаги тиббиёт ва педагог ходимлари, шунингдек Ихтисослаштирилган ташкилотга ҳудудий бириктирилган соғлиқни сақлаш органлари муассасаларининг тиббиёт ходимлари томонидан амалга оширилади.

45. Реабилитация марказининг тиббиёт ва педагог ходимлари Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқлаган даволаш стандартларига мувофиқ болаларнинг риволанишидаги нуқсонларини коррекция қилиш, ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган болаларни тиббий реабилитация, абилитация қилиш ва ижтимоий мослашувга қаратилган реабилитация тадбирларини ўтказади.

46. Белгиланган даволаш курси доирасида реабилитация тадбирларини ўтказиш ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотнинг ҳар бир тарбияланувчиси учун якка тартибда машғулотлар жадвалини ҳисобга олган ҳолда режалаштирилади.

47. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотнинг тарбияланувчиларидан ташқари реабилитация маркази Тиббий-психологик-педагогик комиссия томонидан юборилган ногиронлиги бўлган болаларни ва ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлари бўлган 2 ёшдан 18 ёшгача бўлган болаларни ҳам амбулатор шароитида қабул қилади ва реабилитация тадбирларини ўтказади.

Болаларни амбулатор шароитида қабул қилишда уларга кўрсатиладиган реабилитация муолажаларни даврийлиги якка тартибдаги реабилитация дастурида белгиланади, унда бир ой давомида реабилитация муолажалари курсини олиш, боланинг соғлиғи ҳолатига қараб ва Ихтисослаштирилган ташкилотни Тиббий-психологик-педагогик кенгашининг тавсиялари бўйича 3 ёки ундан кўпроқ ойдан сўнг муолажаларни такроран ўтказиш назарда тутилади.

48. Реабилитация марказида ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотининг ҳар бир тарбияланувчисига ҳамда амбулатор шароитида даволаниш курсидан ўтган бола учун белгиланган намунадаги тиббий картаси очилади. Тарбияланувчининг ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлиш муддати тугагандан кейин ёки амбулатор шароитида даволаниш курси тугаганидан сўнг боланинг қонуний вакиллари яшаш жойи бўйича тиббиёт муассасси учун тиббий картасидан кўчирма берилади.

49. Реабилитация марказида беш кунлик иш ҳафтаси белгиланади. Қабул қилиш жадвал бўйича белгиланган вақтда - ҳар куни 7,2 соатдан амалга оширилади.

50. Реабилитация маркази қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда бола яшаш жойи бўйича туман (шаҳар) марказий кўп тармоқли поликлиниканинг йўлланмаси асосида, юқумли касалликлар билан алоқа бўлмаганлиги ҳақидаги маълумотномани албатта талаб қилган ҳолда, қўшимча пулли амбулатор хизматларини ташкил этишга ҳақли.

51. Тиббий жисмоний тарбия бўйича машғулотлар тиббий жисмоний тарбия инстуктори ёки тегишил тайёргарликка эга ўқувитувчи томонидан ўтказилади.

52. Реабилитация марказида барча соғломлаштириш ва реабилитация тадбирлари тўғри ташкил этилиши ҳамда ўтказилиши устидан назорат соғлиқни сақлаш ҳудудий бошқариш органлари томонидан олиб борилади.

Соғлиқни сақлаш ҳудудий бошқариш органлари реабилитация марказини тиббиёт кадрлари билан тўлдириш, уларнинг малакасини ошириш, шунингдек даволаш ва соғломлаштиришнинг замонавий технологиялари ҳамда усулларини кенг жалб қилиш, маслаҳатлари билан ёрдам кўрсатиши учун юқори малакали мутахассисларни жалб қилиш учун масъулдир.

53. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг штатдаги ходимлари соғлиқни сақлаш муассасаларида бепул тиббий текширувдан ўтади.

54. Тиббиёт ва педагог ходимлар Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ реабилитация жараёнини ташкил этиш учун жавоб беради. Реабилитация маркази фаолиятига ва реабилитация жараёнини ташкил этишга умумий раҳбарлик Ихтисослаштирилган ташкилотнинг даволаш ишлари бўйича директор ўринбосари томонидан амалга оширади.

9-боб. Ихтисослаштирилган ташкилот хостели

55. Ихтисослаштирилган ташкилотларга бола амбулатор шароитида белгиланган даволаш курси доирасида реабилитация муолажаларини оладиган даврда бола (болалар) ўз қонуний вакиллари билан биргаликда вақтинчалик яшаши учун хостел такшил этишга рухсат берилсин.

56. Хостеллар юридик мақомга эга бўлмайди ва Ихтисослаштирилган ташкилотлар томонидан бошқарилади.

57. Хостеллар асосан ўзини-ўзи молиялаштириш маблағлари хисобига сақланади. Шунингдек юридик ва жисмоний шахсларнинг ҳомийлик (беғараз) ёрдамлари ва қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалардан маблағ жалб қилиниши мумкин.

58. Хостеллардан тушган тушумлар Давлат бюджетига ундириладиган солиқлар, Республика йўл жамғармасига йиғимлар ва давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий ажратмалардан озод қилинсин.

59. Хостеллардан фойдаланиш тартибини Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги томонидан белгиланади.

10-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг

фаолиятини молиялаштириш

60. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг фаолияти қуйидагилар ҳисобига молиялаштирилади:

Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари;

жисмоний ва юридик шахсларнинг ихтиёрий хайрия эҳсонлари;

пулли хизматлар;

қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар.

Ихтисослаштирилган ташкилот қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қўшимча даромадлар олиш ҳуқуқига эга.

61. Ихтисослаштирилган ташкилотга қўшимча бюджет маблағларини жалб қилиш бюджетдан молиялаштиришни камайтиришга олиб келмайди.

62. Ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда болаларни сақлаш учун ота-оналар тўлови ундирилмайди.

63. Ихтисослаштирилган ташкилот ўзи томонидан тасдиқланган ва қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда рўйхатга олинган харажатлар сметаси асосида молиялаштирилади.

64. Ихтисослаштирилган ташкилотда ходимлар иш ҳақи қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланади.

Ихтисослаштирилган ташкилотда раҳбарлар, педагог ва тиббиёт ходимлари, шунингдек, тарбиячилар ёрдамчилари лавозим маошларига ҳамда базавий тариф ставкаларига 100 фоиз миқдорида қўшимча тўлов тўланади.

65. Ихтисослаштирилган ташкилот тегишли давлат органларига қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда молиявий ва статистик ҳисобот тақдим этади.

66. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг молия-хўжалик фаолияти Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг Давлат молиявий назорати бош бошқармаси ва унинг ҳудудий бошқармалари томонидан назорат қилинади.

11-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотини бошқаруви

67. Ихтисослаштирилган ташкилот қонунчилик ҳужжатларига, ушбу Низомга ва Ихтисослаштирилган ташкилотнининг уставига мувофиқ бошқарилади.

68. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг бошқарув органлари қуйидагилардан иборат:

Педагогик кенгаши;

Кузатув кенгаши;

Ихтисослаштирилган ташкилот директори.

69. Ихтисослаштирилган ташкилот Педагогик кенгаши:

Ихтисослаштирилган ташкилотда таълим-тарбия жараёнини такомиллаштириш масалаларини кўриб чиқади;

Ихтисослаштирилган ташкилот иш режасини ҳамда педагог ходимларнинг педагогик юкламасини белгилайди;

Ихтисослаштирилган ташкилот таълим дастурини амалга ошириш натижаларини баҳолайди;

Ихтисослаштирилган ташкилот боланинг қонуний вакиллари билан ҳамкорлиги тартибини белгилайди;

Ихтисослаштирилган ташкилот педагог ходимлари малакасини ошириш, уларнинг ижодий ташаббусини ривожлантириш, таълим жараёнига фан ютуқларини ва илғор педагогик тажрибани жорий этиш масалаларини муҳокама қилади;

Ихтисослаштирилган ташкилот ходимларини маънавий ва моддий рағбатлантириш масалаларини кўриб чиқади;

Ихтисослаштирилган ташкилот директори ва педагог ходимлари ҳисоботларини эшитади.

Ихтисослаштирилган ташкилот Педагогик кенгаши қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам бажариши мумкин.

70. Ихтисослаштирилган ташкилотда болани тарбиялаш, ривожлантириш ва таълим беришда кўмаклашиш мақсадида Кузатув кенгаши ташкил этилади. Унинг таркиби ушбу ташкилотга борадиган болаларнинг қонуний вакиллари, унинг ходимлари, шунингдек нодавлат нотижорат ташкилотлар вакилларидан тузилади.

Ихтисослаштирилган ташкилотнинг Кузатув кенгаши:

Ихтисослаштирилган ташкилотни ривожлантиришнинг устувор йўналишларини белгилайди;

Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлигининг ҳудудий бўлинмаси томонидан тавсия этилган номзодлар орасидан Ихтисослаштирилган ташкилот директорини сайлайди, шунингдек уни эгаллаган лавозимидан озод қилиш бўйича таклифларни белгиланган тартибда киритади;

Ихтисослаштирилган ташкилот директорининг унинг фаолиятини такомиллаштириш юзасидан кўрилаётган чора-тадбирлар, молия-хўжалик ҳолати, даромадлар ва харажатлар, бюджет, бюджетдан ташқари, ҳомийлик ва бошқа маблағлардан фойдаланиш тўғрисидаги даврий ҳисоботларини эшитади;

Ихтисослаштирилган ташкилот директори, педагог ходимлари ва бошқа ходимлари фаолиятига тааллуқли ижтимоий сўровлар ўтказади;

Мактабгача таълим ҳудудий бошқарув органларига Ихтисослаштирилган ташкилот ходимларини рағбатлантириш тўғрисида таклифлар киритади.

Ихтисослаштирилган ташкилотнинг Кузатув кенгаши қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам бажариши мумкин.

71. Ихтисослаштирилган ташкилот Кузатув кенгашининг фаолиятини ташкил этиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги томонидан белгиланади.

72. Ихтисослаштирилган ташкилотга Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишган ҳолда мактабгача таълим ҳудудий бошқарув органлари томонидан тавсия этилган номзодлар орасидан Кузатув кенгаши томонидан танланадиган директор раҳбарлик қилади.

73. Директор Ихтисослаштирилган ташкилотнинг фаолиятига жорий раҳбарлик қилади ва Кузатув кенгашига ҳамда муассисга ҳисоб беради.

74. Ихтисослаштирилган ташкилот директорининг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари қонун ҳужжатларида, уставда, бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда, шунингдек, меҳнат шартномасида белгиланади.

75. Ихтисослаштирилган ташкилот директорининг лавозимига қўйиладиган малака талаблари Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги томонидан белгиланади.

76. Директор:

Ихтисослаштирилган ташкилот номидан фаолият олиб боради, унинг манфаатларини ифодалайди, Ихтисослаштирилган ташкилот мулкини қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тасарруф этади ва шартнома тузади;

Ихтисослаштирилган ташкилот ваколатига кирадиган масалалар юзасидан қарорлар қабул қилади ва Ихтисослаштирилган ташкилотга юклатилган вазифалар ҳамда функциялар бажарилиши учун шахсан жавоб беради;

ўз ваколати доирасида Ихтисослаштирилган ташкилотнинг барча ходимлари учун мажбурий бўлган буйруқлар чиқаради ва кўрсатмалар беради;

ўқув-моддий базани мустаҳкамлаш, таълим-тарбия ишларини такомиллашириш, малакали педагог ва тиббий кадрлар билан таъминлаш билан боғлиқ айрим масалаларни ҳал қилиш юзасидан ҳамда Ихтисослаштирилган ташкилот фаолиятига оид бошқа масалалар бўйича тегишли органларга кўриб чиқиш учун таклифлар киритади;

педагог, тиббиёт ходимлари ва бошқа ходимлар билан меҳнат шартномаларни тузади;

қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширади.

77. Уч нафар директор ўринбосари Ихтисослаштирилган ташкилотнинг таркибий бўлинмаларига жорий раҳбарлик қилади:

ўқув-тарбия ишлари бўйича директор ўринбосари мактабгача таълим ҳудудий бошқарув органи ва Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишув бўйича Ихтисослаштирилган ташкилот директори томонидан тайинланади;

даволаш ишлари бўйича директор ўринбосари соғлиқни сақлаш ҳудудий бошқарув органи томонидан тавсия этилади ҳамда мактабгача таълим ҳудудий бошқарув органи ва Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишув бўйича Ихтисослаштирилган ташкилот директори томонидан тайинланади;

умумий масалалар бўйича директор ўринбосари мактабгача таълим ҳудудий бошқарув органи ва Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги билан келишув бўйича Ихтисослаштирилган ташкилот директори томонидан тайинланади.

78. Ихтисослаштирилган ташкилот директори ўринбосарларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари уставда, бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда, шунингдек меҳнат шартномасида белгиланади.

12-боб. Ихтисослаштирилган ташкилотнинг

тиббий-психологик-педагогик кенгаши

79. Ихтисослаштирилган ташкилотда тиббий-психологик-педагогик кенгаши тузилади ва фаолият олиб боради, Ихтисослаштирилган ташкилот директори унинг раиси ва ўқув-тарбия ишлари бўйича директор ўринбосари, даволаш ишлари бўйича директор ўринбосари, психолог, педагог ҳамда тиббиёт ходимлари унинг аъзолари ҳисобланади.

80.Тиббий-психологик-педагогик кенгаш:

бола Ихтисослаштирилган ташкилотнинг ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотига қабул қилинганда унинг ўзига хос ва ёш хусусиятларини, соғлиғи ҳолати ва ривожланиш даражасини ҳисобга олиб коррекцион-педагогик ҳамда реабилитация тадбирларини ўтказиш юзасидан якка тартибдаги йўналишни ишлаб чиқади;

ўқув йили давомида 3 марта (сентябрь, январь ва майда) ихтисослаштирилган мактабгача ташкилот тарбияланувчиларини текширади;

якка тартибдаги йўналишни амалга ошириш жараёнида бола ривожланиши динамикасини аниқлайди ва зарурат бўлса, унга ўзгартишлар киритади;

коррекцион-педагогик ва реабилитация тадбирлари натижалари, боланинг ўзига ўзи хизмат кўрсатиш кўникмалари даражаси ва ижтимоий мослашув динамикаси, таълим-тарбия дастурларини ўзлаштириши мониторингини олиб боради ва баҳолайди;

бола ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлган муддат давомида уни Тиббий-психологик-педагогик комиссияга қайта текширувга юбориш зарурати ҳақидаги масалани кўриб чиқади;

Тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосасида кўрсатилган боланинг бўлиш муддати тугашидан камида бир ой олдин боланинг қонуний вакилларини тарбияланувчининг ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотда бўлиш муддати тугаганидан хабардор қилади ҳамда ушбу ташкилотларда бўлишини давом эттириш юзасидан уни Тиббий-психологик-педагогик комиссияга текширувга юборади;

тарбияланувчиларни текшириш маълумотлари ёки коррекцион-педагогик ва реабилитация тадбирлари натижаларининг ижобий динамикаси асосида Тиббий-психологик-педагогик комиссия хулосасида кўрсатилган бўлиш муддати тугашигача тарбияланувчини ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотидан чиқариш тўғрисида қарор қабул қилиш ҳуқуқига эга;

Ихтисослаштирилган ташкилотнинг реабилитация марказида амбулатор шароитида белгиланган даволаш курси доирасида реабилитация муолажаларини олишга юборилган болаларни якка тартибда текширади ва боланинг ўзига хос ва ёш хусусиятларига, соғлиғи ҳолатига ва ривожланиш даражасига қараб коррекцион-педагогик ва реабилитация тадбирларини тайинлайди; бола коррекцион-педагогик ва реабилитация муолажаларини вақти ва даврийлиги билан олиши тўғрисида тавсиялар ишлаб чиқади;

боланинг қонуний вакиллари розилиги билан бола Ихтисослаштирилган ташкилот хостелида яшаши учун у амбулатор шароитида белгиланган даволаш курси доирасида реабилитация муолажаларини олиши зарурлиги ва унинг давомийлиги ҳақида хулоса беради.

13-боб. Якунловчи қоидалар

81. Ихтисослаштирилган ташкилотда сиёсий партиялар ва диний муассасаларнинг ташкилий тузилмалари ташкил этилишига ва фаолиятига йўл қўйилмайди.

82. Ихтисослаштирилган ташкилотда халқаро ҳамкорлик, педагогик ахборот ва тажриба алмашиш, педагог ва тиббиёт ходимлари амалиётини ўтказиш ва малакасини ошириш белгиланган тартибда амалга оширилади".

2. Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 5 январдаги 10-сон қарори билан тасдиқланган Давлат мактабгача таълим тизими ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш ва уларни моддий рағбатлантириш тартиби тўғрисида низомнинг 9-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"9. Давлат ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотларида ишлаётган қуйидагиларнинг лавозим маошлари ва базавий тариф ставкаларига 100 фоиз миқдорида қўшимча ҳақ тўланади:

давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарлари, педагог ва тиббиёт ходимлариҳамда тарбиячи ёрдамчилари;

қўшма типдаги давлат мактабгача таълим ташкилотларидаги ривожланишида жисмоний ёки психик нуқсонлар бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларда ишлайдиган педагог ва тиббиёт ходимлари ва тарбиячи ёрдамчилари;

реабилитация марказига эга бўлган давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарлари, педагог ва тиббиёт ходимлари, ҳамда тарбиячи ёрдамчилари".

3. Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 7 январдаги 6-сон қарори билан тасдиқланган Хусусий тадбиркорлар юридик шахс ташкил этмасдан шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари рўйхатининг 55-1-позициясидаги "муассасаларини" ва "муассасалари" сўзлари тегишли равишда "ташкилотларини" ва "ташкилотлари" сўзлари билан алмаштирилсин.

4. Вазирлар Маҳкамасининг "Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирлиги ва унинг тизимидаги ташкилотларнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш ҳамда нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини қўллаб-қувватлаш тўғрисида" 2017 йил 18 декабрдаги 991-сон қарорида:

2-бандга қуйидаги мазмундаги иккинчи хатбоши қўшилсин:

"2021 йил 1 июлдан бошлаб давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига (оилавий нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари бундан мустасно) фойдаланган электр энергияси ва табиий газ хизматлари нархининг 50 фоизи миқдорида Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ойлик компенсациялар тўлаб берилсин.";

илованинг 2-бандига қуйидаги мазмундаги иккинчи хатбоши қўшилсин:

"Давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига (оилавий нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари бундан мустасно) фойдаланган электр энергияси ва табиий газ хизматлари нархининг 50 фоизи миқдорида Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ойлик компенсациялар тўлаб берилади.".

7. Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 22 ноябрдаги 944-сон қарори билан тасдиыланган Хусусий шерикка тегишли ер ва бино-иншоотларда нодавлат мактабгача таълим ташкилотини ташкил этиш шаклидаги давлат-хусусий шерикликни амалга ошириш тартиби тўғрисидаги низомда:

2-бандда:

саккизинчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён қилинсин:

"ижтимоий кўмакка мухтож оилалар - кам таъминланган оилалар, аъзолари ногиронлиги бўлган шахслардан иборат бўлган оилалар, боқувчисини йўқотган оилалар, боланинг ота-онаси квоталар бўйича минтақаларга тақсимланган ижтимоий соҳа ходимлари бўлган оилалар, тўрт ёки ундан кўп болалари бўлган оилалар;";

қуйидаги мазмундаги тўққизинчи хатбоши қўшилсин:

"махсус контингент - ҳарбий хизматчиларнинг ва хуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг болалари, мактабгача таълим тизими ходимлари ва давлат умумтаълим мактаблари педагог ходимларининг болалари.";

7-бандда:

учинчи хатбошидаги "50 фоизидан" сўзларидан кейин ", Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 10 июндаги ПҚ-5144-сон қарори билан тасдиқланган олис ва чекка ҳудудларда 75 фоизидан" сўзлари қўшилсин;

қуйидаги мазмундаги тўртинчи ва бешинчи хатбошилар қўшилсин:

"Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 10 июндаги ПҚ-5144-сон қарори билан тасдиқланган олис ва чекка ҳудудларда жойлашган давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотлари "Ёшлар дафтари", "Темир дафтар" ёки "Аёллар дафтари"га киритилган оилаларнинг ҳар бир тарбияланувчи фарзандлари учун мазкур дафтарлар жамғармалари ҳисобидан давлат мактабгача таълим ташкилотининг бир нафар тарбияланувчиси учун сарфланадиган харажатлар суммасининг 25 фоизи миқдорида субсидиялар олиш;

давлат-хусусий шериклик асосидаги нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига фойдаланган электр энергияси ва табиий газ хизматлари нархининг 50 фоизи миқдорида Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ойлик компенсациялар олиш;";

тўртинчи - олтинчи хатбошилар тегишли равишда олтинчи - саккизинчи хатбошилар деб ҳисоблансин;

8-бандда:

иккинчи хатбошидаги "ижтимоий кўмакка муҳтож оилаларининг фарзандларини" сўзларидан кейин "ва махсус контингентларни" сўзлари қўшилсин;

ўн иккинчи хатбоши чиқариб ташлансин.

8. Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 29 апрелдаги 361-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига киритилаётган ўзгартириш ва қўшимчаларнинг 2-банди ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.

9. Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 20 майдаги 320-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига киритилаётган ўзгартиришлар ва қўшимчанинг 16-банди ўттиз биринчи - ўттиз тўртинчи хатбошилари чиқариб ташлансин.

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2021 йил 12 август