Тадбиркор 18 кв.м ер майдонига эга эмас: бунга зарурат бўлмаса нима қилиши керак

«Менинг ҳолатимни текшириш» интерактив хизматида «Солиқ тўловчининг манзили номинал жойлашган жойи манзилига (камида 18 кв.м) мос келиши» мезони қизил чизиқ билан белгиланган. Бугунги кунда ушбу юқори хатар мезони низоли масалалар жумласига киритилган. Офис ва хизмат хоналарига эҳтиёжи бўлмаган солиқ маслаҳатчилари ва тадбиркорлик субъектларининг ҳисоблашича, бундай расмий баҳолаш товарлар ва хизматлар нархининг ошишига олиб келиши мумкин. Buxgalter.uz Давлат солиқ қўмитасида ушбу масалани аниқлаштириб олди.

ДСҚ позицияси

– ҚҚС тўловчиларни солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомнинг 16-бандида ушбу мезон «Солиқ тўловчининг манзили номинал жойлашган жойи манзилига мос келади» шаклида келтирилади. «Менинг ҳолатимни текшириш» интерактив сервисида «камида 18 кв.м» изоҳи билан кўрсатилмоқда. Бунга нима сабаб бўлмоқда?

ДСҚ Солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш департаменти бўлим бошлиғи Сахийбек МИРЗАЛИЕВ:

– «СКнинг 128-моддасига мувофиқ юридик шахслар ўзлари жойлашган ердаги ва уларнинг алоҳида бўлинмалари жойлашган ердаги солиқ органларида ҳисобга қўйилади. Шунингдек Уй-жой кодексида айтилишича, турар жой биноларида белгиланган тартибда фақат ёлланма меҳнат фаолиятини амалга ошириш мумкин. Кўп квартирали уйнинг турар жой хоналарида бошқа корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар фақат бино нотурар жой тоифасига ўтказилганидан кейин жойлаштирилади. Бунда ишлаб чиқариш эҳтиёжлари учун кўп квартирали уйлардаги турар жой хоналаридан фойдаланиш, уларни ижарага бериш ва  олишга тақиқ белгиланган .

Камида 18 кв.м бўлган майдон номинал манзил, яъни фақат тадбиркорлик субъектини рўйхатдан ўтказиш учун фойдаланиладиган манзил ҳисобланади. Бу юридик шахс ва ҚҚС тўловчи бўлганлиги учун ушбу компания раҳбари қўл остида камида бир нечта ёрдамчилар (ходимлар) ишлашидан келиб чиққан ҳолда мазкур норма ҳисобланган. Уларга кам сонли офис мебели ва ташкилий техникани жойлаштириш мумкин бўлган ишчи хона керак бўлади. Солиштириш учун, УЖКнинг 42-моддасига мувофиқ турар жой ижтимоий нормаси 1 киши учун умумий майдони 16 кв.м дан кам бўлмаслиги лозим. 

22.09.2021 йилдаги 595-сон ВМҚ кучга кирганидан кейин «Солиқ тўловчининг манзили номинал жойлашган жойи манзилига (камида 18 кв.м) мос келиши» мезони бўйича қизил чизиқ билан белгиланган солиқ тўловчилар ҚҚС тўловчисининг фаол кодига эга бўла олмайдилар ва солиқни ҳисобга олиш ҳуқуқини йўқотадилар.

Вазиятни қуйидаги усуллардан бири ёрдамида тўғрилаш мумкин:

• ташкилот ўз мулкида 18 кв.м дан ортиқ бўлмаган майдондаги кўчмас мулкка эга бўлади. Ҳуқуқни белгиловчи ҳужжатларни олиш учун ЯИДХПдаги «Кўчмас мулк объектига бўлган ҳуқуқни давлат рўйхатидан ўтказиш» интерактив хизматидан фойдаланиши мумкин;
• 18 кв.м дан ортиқ бўлган майдон ташкилот тасарруфида бўлади, ундан ижара ёки бепул фойдаланиш шартномасига мувофиқ фойдаланади. Бундай шартнома ijara.soliq.uz да рўйхатдан ўтказилиши лозим».

Солиқ тўловчининг позицияси

Кўпгина мутахассисларнинг фикрича, кўриб чиқилаётган норма эскириб қолган ва тезлик билан қайта кўриб чиқилиши талаб этилади.

Биринчидан, у айрим тадбиркорлик субъектлари фақат давлат рўйхатидан ҳамда солиқ органларида рўйхатдан ўтиш учун кўчмас мулкка эгаликни қўлга киритишига хизмат қилади.  

Иккинчидан, ушбу норма айрим корхоналар учун пировард маҳсулотнинг қимматлашишига сабаб бўлади.

Бугунги кунда кўпгина ташкилотларнинг ходимлари уйда компьютер ёнида ёки мижозларнинг ҳузурида ишлашади. Кўпчиликда жисмоний тарафдан олганда офис хоналари ва омборларга зарурат йўқ. Фақат вақти-вақти билан лойиҳаларни муҳокама қилиш учун офисни сақлаб туриш анча қимматга тушади. Ушбу муаммони коворкинг ёки бизнес-марказларда ишчи хонани бир неча соатга ижарага олиш йўли билан ҳал этса бўлади. Энг мақбул вариант – бу видеоконференцалоқа.

Ҳақиқатан ҳам, ишлаб чиқариш ва савдо корхоналари учун катта бинолар керак бўлади. Бунга зарурати бўлмаган бошқа хўжалик юритувчи субъектлар ҳам бор.

Нима қилиш керак

Қонун ҳужжатларида раҳбарнинг яшаш жойи ёки бошқа манзил бўйича камида 18 кв.м майдонда рўйхатдан ўтиши мумкин бўлган солиқ тўловчилар доираси аниқ белгилаб қўйилиши мақсадга мувофиқ бўлади.

Олег ГАЕВОЙ тайёрлади.