Экспорт операцияларини қандай ҳисобга олиш керак

Тавсияда:

– экспорт қилишда реализациядан тушган даромадни аниқлаш;
– экспорт қилинадиган маҳсулотлар, товарлар, ишлар (хизматлар) таннархини аниқлаш;
– чегирмаларни ҳисобда акс эттириш;
– тарани ҳисобга олиш;
– сақлаш ва ташиш пайтидаги йўқотишлар ҳисоби;
– сертификатлаштириш харажатлари ҳисоби;
– сотиш бўйича бошқа харажатлар ҳисоби;
– божхона йиғимлари ҳисоби;
– харидорлар билан ҳисоб-китоблар ва бунда келиб чиқадиган курс фарқлари ҳисоби; 
– жарима санкциялариҳисоби;
– воситачи иштирокидаги битимлар ҳисоби.

Экспорт операцияларининг бухгалтерия ҳисоби қуйидаги меъёрларга мувофиқ юритилади:

• 21-сон БҲМС «Хўжалик юритувчи субъектлар молиявий-хўжалик фаолиятининг бухгалтерия ҳисоби счётлар режаси ва уни қўллаш бўйича Йўриқнома»;
• 22-сон БҲМС «Чет эл валютасида ифодаланган активлар ва мажбуриятларнинг ҳисоби».

Экспорт қилишда реализациядан тушган даромад қандай аниқланади

Экспорт қилишда ўз маҳсулоти, товарлари, ишлари ва хизматларини сотишдан олинган даромад жўнатиш фактини, ишлар ва хизматлар бўйича эса – уларнинг амалга оширилганлиги фактини тасдиқловчи ҳужжатлар асосида тан олинади  .  

Товарларни сотишда одатда инвойс (ҳисобварақ-фактура) расмийлаштирилади. Ишларни (хизматларни) сотишдан олинган даромад бажарилган ишлар (хизматлар кўрсатиш) далолатномаси ва ҳисобварақ-фактура билан тасдиқланади.

Масалан, етказиб бериш шартларига қараб сотишдан олинган даромад қуйидаги ҳолларда тан олинади:

• EXW – етказиб берувчининг заводидан товарларни жўнатиш пайтида;
• FCA – товарлар ташувчига (агар харидор ташиш харажатларини ўз зиммасига олган бўлса) ёки харидорнинг вакилига (агар...