Лизинг берувчи ҚҚСни қандай ҳисоб-китоб қилиши керак

04.01.2024
author avatar

Иродахон АББОСХОНОВА

солиқ маслаҳатчиси
author avatar

Ирина АХМЕТОВА

«Норма» эксперти

Тавсияда:

– лизинг объекти харид қилинганда ҚҚС ҳисоби;
– лизинг объекти топширилганда ҚҚС ҳисоб-китоби:
        лизинг тўловларининг ҳисоб-китоби;
        бу технологик асбоб-ускуна олиб кирилганда ҚҚСдан озод этилган бўлса;
– лизинг олувчи томонидан лизинг объекти муддатидан олдин қайтарилганда ҚҚС ҳисоби;
– лизингда ҳисобварақ-фактура тақдим этиш тартиби.

 

Лизинг – бу молиявий ижаранинг алоҳида тури бўлиб, унда лизинг берувчи лизинг олувчининг топшириғига биноан сотувчидан лизинг шартномасида шартлашилган мол-мулкни (лизинг объектини) харид қилади ва  уни лизинг олувчига ҳақ эвазига эгалик қилиш ва фойдаланиш учун 12 ойдан ортиқ муддатга беради. Бунда лизинг шартномаси қуйидаги талаблардан бирига жавоб бериши лозим бўлади :

  • шартноманинг муддати тугагач, объект лизинг олувчининг мулки бўлиб ўтади. Масалан, енгил автомобиль 4 йилга лизингга берилди. Шартнома шартларида 4 йил ўтгач, автомобиль лизинг олувчига мулк бўлиб ўтиши акс эттирилган;
  • шартноманинг муддати лизинг объекти хизмат муддатининг 80 %идан ортиқ бўлади ёки объектнинг шартнома тугаганидан кейинги қолдиқ қиймати унинг бошланғич қийматининг 20 %идан кам бўлади. Масалан, берилган дастгоҳнинг хизмат муддати – 6 йил. Лизинг шартномаси муддати 5 йилни ташкил этади;
  • шартнома муддати тугагач, лизинг олувчи бу ҳуқуқни реализация қилиш санасида лизинг объектини унинг бозор қийматидан паст нархда сотиб олиш ҳуқуқига эга. Бу лизинг олувчи лизинг объектини бошқа хоҳловчилардан кўра арзонроқ сотиб олиши мумкинлигини билдиради;
  • шартнома даври учун лизинг тўловларининг жорий дисконтланган қиймати объектнинг лизингга топшириш пайтидаги жорий қийматининг 90 %идан ортиғини ташкил этади. Масалан, махсус техника 5 йилга лизингга берилган, йиллик фоиз ставкаси – 18 %. Унинг жорий қиймати – 200 000 минг сўм. Бутун лизинг даврида лизинг тўловларининг жорий дисконтланган қиймати 319 778 минг сўмни ташкил этади ва бу 200 000 минг сўмнинг 90 %идан ортиғини ташкил этади.

Лизинг операцияларининг ҳисоби қуйидагилар билан тартибга солинади:

  • «Лизинг тўғрисида»ги Қонун
lock

Чтобы читать дальше, подпишитесь на Buxgalter Pro