Полезное для бухгалтера в ноябре:
Ҳисоб-китобларда қандай БҲМ ва МҲЭКМ қўлланилади
2020 йил 1 февралдан бошлаб МҲЭКМ 679 330 сўмни ташкил этди, БҲМ миқдори эса илгаригидек қолди. Хўш, қайси мезонни ва қандай ҳисоб-китобларда асос учун олиш лозим?
Эътиборингизга БҲМ ва МҲЭКМ қўлланилиши энг кўп учрайдиган ҳоллар акс эттирилган йиғма жадвални ҳавола қиламиз:
Кўрсаткич номи |
2020 йил февралдан бошлаб фойдаланиладиган БҲМ, МҲЭКМ миқдори |
Асос |
Моддий ёрдам суммаси:
|
МҲЭКМнинг 4,22 баравари– |
СКнинг 378-моддаси 1-қисми 1-банди
|
|
МҲЭКМнинг 4,22 баравари– |
2007 йил таҳриридаги СКнинг 179-моддаси 20-банди Янги СКда мазкур имтиёз назарда тутилмаган. Имтиёз 2020 йил 1 апрелга қадар амал қилади . Мисол учун, агар ходим 2020 йил 1 апрелга қадар ишдан бўшатилса ва унга ишдан бўшатиш нафақаси 31 мартдан кечиктирмай тўланса, имтиёзни қўллаш ва ЖШДС ушлаб қолмаслик мумкин |
Юридик шахсдан солиқ даври мобайнида олинган қуйидагиларнинг қиймати:
|
МҲЭКМнинг 2,11 баравари – |
СКнинг 378-моддаси 1-қисми 10-банди |
Жисмоний шахсларни қисман ЖШДС солишдан озод этиш суммаси |
МҲЭКМнинг 1,41 баравари – (1,41 х 679 330) |
СКнинг 380-моддаси |
Бир ой учун белгиланган меҳнат меъёрлари ва меҳнат мажбуриятларини тўлиқ бажарган ходим меҳнатига ҳақ тўлашнинг энг кам миқдори – ЯТС бўйича биринчи разряд |
679 330 сўм |
Тариф сеткаси 16.09.2019 йилдаги 775-сон ВМҚга 1-илова билан тасдиқланган, биринчи разряд МҲЭКМнинг 1,000 бараварига тенг |
Айрим тоифадаги жисмоний шахслар учун ижтимоий солиқ : |
223 000 сўм |
СКнинг 311-моддаси 4-қисми |
2) якка тартибдаги тадбиркор билан меҳнат муносабатларида бўлган жисмоний шахслар (якка тартибдаги тадбиркор ходимлари), – ойига БҲМ 1 бараварининг 50%и; |
223 000 сўм |
|
3) фаолиятни юридик шахс ташкил этмаган ҳолда, оилавий тадбиркорлик шаклида амалга оширувчи оила аъзолари:
|
223 000 сўм |
|
4) "Ҳунарманд" уюшмасининг ҳунармандчилик фаолияти субъектлари бўлган, қишлоқ туманларида рўйхатдан ўтган ва фаолиятини амалга ошираётган аъзолари томонидан ўз фаолиятининг дастлабки 2 йилида - ойига БҲМнинг 50%и миқдорида; |
223 000 сўм |
|
5) жисмоний шахслар:
|
223 000 сўм |
|
|
223 000 сўм |
|
6) Ёшга доир пенсия ва нафақа олувчи ҳунармандчилик фаолияти субъектлари бўлган "Ҳунарманд" уюшмасининг аъзолари ижтимоий солиқ тўлашдан озод этилади. Ёшга доир пенсия олиш ҳуқуқига эга бўлган қолган шахслар, шунингдек I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар учун эса ижтимоий солиқ миқдори БҲМнинг камида 50%ини ташкил этади. Мазкур имтиёзлар пенсия гувоҳномаси ёки тиббий-меҳнат эксперт комиссиясининг маълумотномаси асосида берилади. |
223 000 сўм |
|
Оналарга 2 ёшга тўлгунга қадар бола парвариши бўйича ҳар ойда бериладиган нафақа
|
434 000 сўм. (қатъий белгиланган сумма) |
30.12.2020 йилдаги ПҚ-4555-сон қарорга 2-илова Янги СКда мазкур имтиёз назарда тутилмаган. Имтиёз 2020 йил 1 апрелга қадар амал қилади . Мисол учун, агар нафақа 2020 йил 31 мартдан кечиктирмай ҳисобланган ва тўланган бўлса, имтиёзни қўллаш ва ЖШДС ушлаб қолмаслик мумкин |
Маълумот учун: 2 ёшга тўлгунга қадар бола парваришлаш учун нафақа тўлови ишлаётган оналар учун иш берувчилар томонидан ўз маблағлари ҳисобидан амалга оширилади . Худди шу нафақа ишламайдиган аёллар ва бюджет соҳаси ходималарига, шунингдек кам таъминланган оилаларга моддий ёрдам фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари томонидан кам таъминланган оилаларга ижтимоий нафақалар ва моддий ёрдам тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида низом доирасида маҳаллий бюджетлар ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан тўланади. |
||
Бола туғилганда бериладиган бир марталик нафақа – БҲМнинг 2 баравари |
223 000 сўм |
Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида низомнинг 79-моддаси |
Дафн этиш маросими учун нафақа – БҲМнинг 4 баравари
|
223 000 сўм |
Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида низомнинг 89-моддаси; Дафн этишга нафақа тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида низомнинг 10, 12-бандлари |
Ходимларнинг шахсий автомобилларидан хизмат мақсадлари учун фойдаланганлик учун компенсация |
223 000 сўм |
Ходимларнинг шахсий автомобилларидан хизмат мақсадлари учун (хизмат сафарларидан ташқари) фойдаланганлик учун компенсация тўлаш тартиби |
Хизмат сафарида ва йўлда бўлган вақт учун суткалик харажатлар:
Турар жой хонасини ижарага олганликни тасдиқловчи ҳужжатлар йўқ бўлган ҳолларда, харажатлар ҳар бир сутка учун БҲМнинг 20%и миқдорида қопланади |
223 000 сўм |
Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги хизмат сафарлари тўғрисида йўриқнома |
Кўчма тусдаги ишлар учун устама ҳисоблашда |
223 000 сўм |
Фаолият тури ва мулкчилик шаклидан қатъи назар корхоналарда, ташкилотларда ва муассасаларда кўчма ва қатнаш тусидаги ишлар билан боғлиқ устамалар тўлаш тартиби тўғрисида низомнинг 11-банди |
Дала устамаси тўлашда |
223 000 сўм |
Дала шароитларидаги ишларда банд бўлган ходимларга дала устамаси тўлаш тартиби тўғрисида низомнинг 4-банди
|
Чўл ва сувсиз жойларда, баланд тоғли жойларда ҳамда оғир табиий-иқлим шароитларида меҳнат қилинадиган районларда ишлаганлик учун туман коэффициентини қўллашда – БҲМнинг 4 баравари миқдорида |
223 000 сўм |
04.09.1992 йилдаги 407-сон ВМҚнинг 4-банди |
Давлат божлари |
223 000 сўм (тўлов санасида) |
|
МЖТК ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ жарималар |
Маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилган вақтда 223 000 сўм. Давом этаётган маъмурий ҳуқуқбузарлик учун -бу ҳуқуқбузарлик аниқланган вақтдаги, жиноят содир этганда – уни содир этиш вақтидаги БҲМ миқдоридан келиб чиққан ҳолда |
МЖТКнинг 25-моддаси 2-қисмига, бошқа тегишли НҲҲга, шунингдек Олий суд Пленумининг 03.02.2006 йилдаги “Судлар томонидан жиноят учун жазо тайинлаш амалиёти тўғрисида”ги 1-сон қарорининг 16-бандига асосан |
Татьяна ЛИМАРЕВА