Узоқ муддатли шартномалар бўйича тўлов НКТдан қандай ўтказилади

2022 йил 11 июлдан бошлаб товарлар ва хизматларни аҳолига реализация қилувчи хўжалик юритувчи субъектларнинг анча қисми бир томонлама ЭҲФни тақдим этиш имкониятини йўқотди. Мижозлардан олинадиган тўловни айланмадан олинадиган солиқ ва ҚҚС бўйича ҳисоботларда тушумни автоматик тарзда акс эттирилишини таъминлайдиган назорат-касса техникаси орқали ўтказиш лозим.

Солиқ ҳисоботлари тўғри шакллантирилиши учун узоқ муддатли контрактлар бўйича онлайн-НКМ билан ишлашни қандай ташкил этишни buxgalter.uz илтимосига биноан ДСҚ ҳузуридаги “Янги технологиялар” ИАМ бошқарма бошлиғи Шерзод ТЕШАБАЕВ гапириб берди:

- Агар контракт 1 ойдан ортиқ (айланмадан олинадиган солиқ ва ҚҚС бўйича бир ҳисобот (солиқ) давридан ортиқ) амал қилса, узоқ муддатли контракт деб эътироф этилади   .

Агар узоқ муддатли контракт шартлари хизматларга босқичма-босқич ҳақ тўлашни назарда тутмаса, айланмадан олинадиган солиқ ва ҚҚС бўйича ҳар ойлик солиқ базаси ҳисоб маълумотлари асосида даромадни бир меъёрда эътироф этиш принципи бўйича аниқланади. Уни ҳисобот даврининг охирига келиб ҳақиқатда ижро этиш контрактни бажариш бошлангандан эътиборан қилинган харажатларнинг солиштирма миқдорини контрактни бажаришга доир харажатларнинг умумий суммасида ҳисоб-китоб қилиш асосида аниқланади  .

Масалан, 10 ойлик ўқув курсларининг 1 нафар тингловчи учун қиймати 3 млн сўмни ташкил этади. Солиқ базасини тўғри аниқлаш учун, ўқув маркази ҳар ойда унга 300 минг сўмдан (3 000 000 : 10) киритиши керак.

Бу солиқ ҳисоботида НКТ ёрдамида қандай акс эттирилади

Ўқув юрти ҳар ойлик солиқ ҳисоботларини шакллантириш учун ҳар бир тингловчига ҳар ойда чек уради (ой тугагунга қадар). Унда “Тўлов тури” реквизити сифатида “Сотиш” кўрсатилади, тўлов суммаси - 300 000 сўм. Бундай чек QR-код ва фискал белгини ўз ичига олади ва у чек урилган ҳисобот даврида солиқ бўйича ҳисоботда акс эттирилади.

Бунда мижоз марказнинг хизматларига ҳар  ойнинг бошида ҳақ тўлаши, бир неча ой ёки умуман бутун таълим учун олдиндан тўловни амалга ошириши мумкин. Барча тўловларни марказ чек билан расмийлаштиради, унда тўлов тури сифатида “Бўнак” кўрсатилади ва чек бўйича қабул қилинган сумма акс эттирилади. Бундай чек бўйича фискал маълумотлар солиқ бўйича ҳисоботдан ўтмайди.

Мижозга бўнак тўловларининг чекланмаган сондаги чеклари берилиши мумкин. Бундай чекни ҳар бир бўнак тўлови учун бериш мумкин.

Бўнак тўлови контракт қийматига тенг бўлиши мумкин. Масалан, мижоз таълим бошлангунга қадар контрактнинг тўлиқ қийматини тўлаши мумкин. Ва ушбу суммага ўқув маркази унга бўнак тўлови чекини бериши керак.

Агар сиз мижоз олдиндан тўловсиз бир мунча вақт ўқиши мумкин деб ҳисобласангиз, ҳар ойнинг якунлари бўйича сиз сотиш чекларини уришингизга тўғри келади. Бу ҳолда тўламасликнинг барча хатари ва улар билан боғлиқ оқибатлар сизнинг зиммангизга тушади. Ушбу давр учун тўлов факти бўйича чек беринг, унда тўлов тури сифатида “Кредит (бўлиб-бўлиб тўлаш)”, шунингдек ҳақиқатда тўланган сумма кўрсатилади. Бундай чекнинг суммаси солиқ бўйича ҳисоботда акс эттирилмайди.

Олег ГАЕВОЙ тайёрлади