Президент ташаббуслари асосида ҳуқуқий ҳужжатлардаги режаларда нимани ҳисобга олиш керак

Президентнинг тадбиркорлар билан очиқ мулоқоти якунлари бўйича яқин вақт ичида айтилган режаларни амалга ошириш йўл харитаси тасдиқланади.

Солиқ маслаҳатчиси, «ICONSULTANT» Солиқ маслаҳатчилари ташкилоти директори Иродахон АББОСХОНОВА йўл харитасининг ўзида бўлмаса ҳам, айтилган ташаббусларни амалга ошириш жараёнида қабул қилинадиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда аниқ ёзиб қўйилиши керак бўлган масалаларга эътибор қаратди.

– Ер аукционда сотиб олинганда ҚҚС ҳисобланмайди. Тахмин қилишга журъат этаманки, гап фақат хусусийлаштириш доирасида ерни сотиш ҳолатлари ҳақида кетмоқда. Бу жиҳатни баҳсли вазиятлар ва беҳуда умидларнинг олдини олиш учун албатта аниқлаштириш керак.

Вилоят марказларидан ташқари барча аҳоли пунктларида қурилиш даврида ер солиғини 50 фоизга камайтириш таклиф этилмоқда. Эълон қилинган хабарларда "қурилиш учун янги ерлар ажратилганда" дейилганидан, эҳтимол, бу янгилик қуйидагиларга тегишли бўлмайди:

• тадбиркорга илгари ажратилган ер участкасида қурилиш;
• реконструкция (янги олинган ёки илгари ажратилган ер участкалари бўйича)?

Ташқи савдо шартномалари бўйича жиҳозлар ва бутловчи қисмларга доир муддати ўтган дебитор қарздорлик юзага келганда, агар шартнома муддати бузилмаган бўлса, жарима қўлланилмайди. Менинг фикримча, бу ташаббуснинг икки хил талқини бор:

1) шартнома бўйича етказиб бериш муддати тугаши билан жарима қўлланилади (эҳтимол, шартномага қўшимча келишувлар ҳам инобатга олиниши керак);

2) шартнома бўйича муддат - 180 кун ўтади ва кейин жарима қўлланилади).

Ҳозирча бу вариантлардан қайси бири тўғри эканини аниқлаш қийин. Кейинги норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда бу масала бўйича аниқ маълумотларни кўришни истардим.

Электрон ҳисобварақ-фактура (ЭҲФ) ва электрон товар-транспорт юк хатини (ЭТТЮХ) ягона ҳужжатга бирлаштириш ташаббуси қизиқиш уйғотди. Менимча, гап ЭҲФга қўшимча 4 та устун ёки катакча киритиш ҳақида кетяпти? Ҳар ҳолда ҳисобварақ-фактуралар ва электрон товар-транспорт юк хатлари тўғрисидаги низомларни қайта кўриб чиқиш керак бўлади. Чунки, моҳиятан, биз янги ҳужжат оляпмиз.

1 октябрдан туроператорларга тўланган ҚҚСнинг 20 фоизи қайтарилади. Аниқлаштириш керак, экспорт шартномалари бўйича ҚҚСни тўлиқ қайтариш бўйича илгари кўзда тутилган норма бу ҳолатда сақланиб қоладими?

1 октябрдан меҳмонхоналарга тўланган ҚҚСнинг 20 фоизини қайтариш режалаштирилмоқда. "Кешбэк" тамойили солиқ аввал тўланиши, кейин қайтарилишини назарда тутади. Бу автоматик равишда амалга оширилиши айтилди. Менинг фикримча, буни фақат ариза асосида амалга ошириш мумкин. Ва бу ташаббус бўйича яна бир савол: меҳмонхонанинг бошқа даромадлари бўлиши мумкин (мулкни ижарага бериш ва ҳ.к.). Бу айланмалар бўйича ҚҚС ҳам қайтариладими? Худди шундай саволлар тўланган ҚҚСнинг 20 фоиздан 40 фоизгача қайтариш режалаштирилаётган умумий овқатланиш корхоналарига нисбатан ҳам туғилади.

ҚҚСга ўтган умумий овқатланиш корхоналарига фойда солиғи қайси даврдан бошлаб 50 фоизга камайтирилиши айтилмаган. Менимча, 2025 йил 1 январдан, лекин буни норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда ёзиб қўйиш керак.

1 декабрдан умумий овқатланиш корхоналари қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини нақд пулга харид қилганда ҳеч қандай ҳужжат талаб қилинмайди. Эҳтимол, гап солиқ текширувлари доирасида қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари сотувчисини харид ҳужжатида идентификациялаш бўйича солиқ органлари талабларини бекор қилиш ҳақида кетмоқда. Фойда солиғи мақсадлари учун ҳар қандай ҳолатда солиқ тўловчида қилинган харажатлар тўғрисида бирламчи ҳужжат бўлиши керак (сотувчини кўрсатмасдан).

Олег ГАЕВОЙ тайёрлади