Лизингга берувчи лизинг объектини харид қилиш билан боғлиқ қўшимча харажатларни қандай акс эттиради

preview

ҚҚС тўловчиси бўлган лизинг компанияси лизингга топшириш учун ускунани импорт қилди. Бунда - ускунани етказиб бериш билан боғлиқ қўшимча харажатларни амалга оширди. Уларнинг бир қисмини лизингга олувчи қоплаб беради, харажатларнинг қолган қисмини лизинг компанияси амалга оширади.

Бундай харажатларни ҳисобга олиш ва улар бўйича ҚҚСни ҳисобга олишга қабул қилиш тартиби қандайлигини “Норма” эксперти Ирина АХМЕТОВА тушунтирди:

 

– Агар сиз мол-мулкни кейинчалик лизингга топшириш учун харид қилсангиз, етказиб берувчи томонидан тақдим этилган ҚҚСни ҳисобга олишга қабул қилишнинг барча шартларига риоя қилинган тақдирда ҳисобга олиш мумкин .

Лизинг объекти қийматига уни етказиб бериш ва фойдаланишга яроқли ҳолатга келтириш билан боғлиқ харажатларни киритинг. Бу шартнома шартларига биноан уларни сизга лизингга олувчи қоплаб берадиган вазиятга тегишли .

Лизингга олувчи томонидан қопланмайдиган харажатларни 9430 “Бошқа операцион харажатлар” бухгалтерия счётига киритинг.

Вазиятни мисолда кўриб чиқамиз.

ҚҚС тўловчиси бўлган корхона лизингга топшириш учун импорт бўйича ускунани харид қилди. Ускунанинг етказиб берувчига тўланиши лозим бўлган қиймати - 100 000 минг сўм. У импорт қилишда ҚҚСдан озод қилинган технологик асбоб-ускуналар рўйхатига киритилмаган. Божхона расмийлаштируви чоғида божхона божи ва йиғими тўланди - 10 200 минг сўм, ҚҚС - 16 500 минг сўм.

Транспорт харажатлари ҚҚСни ҳисобга олган ҳолда 345 минг сўмни, ускунани ўрнатиш харажатлари - ҚҚСни ҳисобга олган ҳолда 1 150 минг сўмни ташкил этди.

Лизинг шартномасига асосан лизингга олувчи ускунани ўрнатиш харажатларини қоплайди, транспорт харажатларини эса лизинг компанияси амалга оширади. Бинобарин, ускунани ўрнатиш харажатлари лизинг объекти қийматига қўшилади, транспорт харажатлари эса - бу лизинг компаниясининг бошқа операцион харажатлари ҳисобланади.

Ўтказмалар:

Хўжалик операциясининг мазмуни

Счётлар корреспонденцияси

Сумма,
минг сўм

Дебет

Кредит

Етказиб берувчидан лизинг объектини харид қилиш акс эттирилди

0800

6010

100 000

Импорт қилишда тўланган божхона божи ва йиғими акс эттирилди

6990

10 200

Лизингга топшириш учун харид қилинган ускуна бўйича “импорт” ҚҚСни ҳисобга олиш акс эттирилди

4410,
6410

6990,
4410

16 500

Лизингга олувчи томонидан қопланадиган ускунани ўрнатиш харажатлари акс эттирилди

 (1 150 : 1,15)

0800

6990

1 000

Ускунани ўрнатувчи - корхона томонидан тақдим этилган ҚҚСни ҳисобга олиш акс эттирилди

 (1 150 – 1 000)

4410,
6410

6990,
4410

150

Лизинг олувчига ускунани етказиб бериш бўйича лизинг шартномаси шартларига кўра, у томонидан қоплаб берилмайдиган транспорт харажатлари акс эттирилди

 (345 : 1,15)

9430

6990

300

Транспорт харажатлари бўйича ҚҚСни ҳисобга олиш акс эттирилди

(345 – 300)

4410,
6410

6990,
4410

45