Получите быстрые ответы, проверенные экспертами:
Солиқ қўмитаси 13 август куни солиқ органлари тизимида юзага келган техник носозликдан жабр кўрган солиқ тўловчиларга ортиқча ундирилган маблағларни техник ишлар якунланиши билан қайтаришга ваъда бермоқда.
Солиқ маслаҳатчиси Гулнора ЭРГАШЕВАНИНГ эслатишича, СКда бундай суммалар бўйича фоизларнинг тўлов муддати чўзилган тақдирда тўлаш назарда тутилган.
Buxgalter.uz ушбу вазиятга тушиб қолган бухгалтерлар учун чек-варақ ҳам тайёрлади. Шу жумладан – маблағлар автоматик равишда қайтарилмаса, нима қилиш керак:
Керакли тушунтиришни ўтказиб юбормаслик учун бизнинг Телеграм-каналимизга обуна бўлинг.
– "2025 йил 13 августда Ўзбекистондаги кўплаб хўжалик юритувчи субъектлар шахсий карточкаларида солиқ қарздорлиги, "картотекалар," ҳисоб-китоб рақамларининг блокланиши ва солиқлар бўйича банк ҳисобварақларидан мажбурий ечиб олиш ҳолатларини аниқлади. Лекин уларда солиқ бўйича қарздорлик йўқ.
Кўпгина корхоналар ўз фаолиятини тўхтатиб қўйди ва зарар кўрмоқда, чунки улар айланма маблағларсиз қолди. Солиқ қўмитаси Телеграм-каналида тизимда техник носозлик ва техник ишлар бошлангани ҳақида хабар бериб, ортиқча ундирилган маблағларни "автомат" орқали қайтаришга ваъда берди. Шу билан бирга, ҳисобдан чиқаришлар ва кабель алоқа линияларидаги тартибсизликлар давом этмоқда...
Бундай вазиятда солиқ тўловчи нима қилиши керак?
Солиқ кодексининг 60-моддасига кўра, солиқнинг ортиқча ундирилган суммаси –солиқ органларининг ғайриқонуний хатти-ҳаракатлари натижасида ортиқча тўланган солиқ суммасидир.
Бу ҳолда маблағларни ҳисобга олиш ёки қайтариш тартиби СКнинг 105-моддаси билан тартибга солинади.
Хусусан:
- солиқ органига ортиқча ундирилган солиқ суммасини ҳисобга олиш ёки қайтариш тўғрисидаги аризани солиқ тўловчи ундан солиқ ортиқча ундирилганлиги факти ўзига маълум бўлган кундан эътиборан 3 йил мобайнида бериши мумкин;
- СКнинг 103-моддаси қоидаларини ҳисобга олган ҳолда ортиқча ундирилган солиқ суммаси солиқ тўловчига унинг ёзма аризасига кўра 15 кун ичида, барқарорлик рейтинги юқори бўлган тадбиркорлик субъектларига (давлат корхоналари ва йиллик рентабеллиги УФ (УК)да 50% ва ундан юқори бўлган юридик шахслардан ташқари) эса – солиқ органи томонидан бундай ариза олинган кундан бошлаб 3 кун ичида (ҚҚСдан ташқари) унга ҳисобланган фоизлар билан бирга қайтарилиши лозим;
- ортиқча ундирилган солиқ суммасига фоизлар:
– солиқ тўловчи ундан солиқ ортиқча ундирилганлиги факти маълум бўлган кундан эътиборан 30 кун ичида мурожаат қилган тақдирда;
– ундирилган кундан кейинги кундан бошлаб амалда ҳисобга олинган (қайтарилган) кунгача;
– шу кунларда амалда бўлган МБнинг қайта молиялаштириш ставкасига тенг ставка бўйича;
- СК 103-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган ортиқча ундирилган солиқ суммасини солиқ тўловчининг солиқ қарзини узиш ҳисобига ёки унинг ўша солиқ ёки бошқа солиқлар бўйича келгуси тўловлари ҳисобига ҳисобга олиш солиқ органлари томонидан СК 104-моддасининг 1 - 5-қисмларида белгиланган ортиқча тўланган солиқ суммасини ҳисобга олиш тартибига ўхшаш тартибда амалга оширилади. Бунда бошқа солиқлар бўйича келгуси тўловлар учун ҳисобга олиш солиқ органлари томонидан солиқ тўловчининг ёзма ёки электрон аризасига кўра 3 кун ичида амалга оширилади."
Buxgalter.uz чек-рўйхати: ташкилотлар my3.soliq.uz тизимидаги носозликдан сўнг пулни қайтариш учун қандай ҳаракат қилишлари керак
Солиқ қўмитаси my3.soliq.uz тизимида техник носозлик юзага келганини, бунинг натижасида солиштирма далолатномаларда нотўғри маълумотлар акс этганини расман тасдиқлади. Маблағлар ёзма мурожаатларсиз автоматик равишда қайтарилади.
Ташкилотларнинг жорий вазиятдаги ҳаракатлари:
1. Маблағларнинг тикланиши мониторинги
• My3.soliq.uz тизимидаги шахсий ҳисобварақлар ҳолатини мунтазам равишда текшириб туринг.
• Қайтарилишини назорат қилиш учун ҳисобдан чиқарилган суммалар ҳисобини юритинг.
• Барча ҳисобларни блокировка/блокировкадан чиқариш операцияларини ҳужжатлаштиринг.
2. Автоматик қайтаришни кутиш
• Солиқ қўмитасининг аризасига кўра, пул автоматик тарзда қайтарилади.
• Ёзма мурожаатлар бериш шарт эмас.
• Тизимдаги тўғри маълумотларнинг тикланишини кутинг.
Маблағ автоматик қайтарилмаса, нима қилиш керак:
Агар оқилона вақт (7-10 иш куни) ўтгандан кейин маблағлар қайтарилмаган бўлса, ташкилотлар СКнинг 103-105-моддалари нормаларини қўллаш ҳуқуқига эга:
1. Қайтариш тўғрисида ариза бериш
• Ортиқча ундирилган солиқни қайтариш учун солиқ идорасига ёзма ариза беринг.
• Топшириш муддати: ноқонуний ундирув аниқланган кундан бошлаб 3 йил ичида.
2. Маблағларни ноқонуний олиб қўйганлик учун фоизлар талаб қилиш
Мурожаат қилиш муддати: фоизлар фақат солиқ тўловчи солиқнинг ортиқча ундирилганлиги факти унга маълум бўлган кундан эътиборан, яъни бугундан эътиборан 30 кун ичида мурожаат қилган тақдирда ҳисобланади.
Фоизларни ҳисоблаш
Ҳисоблаш даври:
- Бошланиши: маблағлар ундирилган кундан кейинги кун.
- Тугаши: маблағлар амалда ҳисобга олинган ёки қайтарилган кун.
Фоиз ставкаси – маблағларни ноқонуний олиб қўйиш даврида амалда бўлган МБнинг қайта молиялаштириш ставкаси.
Мисол
Фоизларни ҳисоблаш намунаси
Ноҳақ ундирилган: 10 000 000 сўм.
Ундирилган сана: 2025 йил 13 август
Қайтариш санаси: 2025 йил 27 август
Марказий банкнинг қайта молиялаш ставкаси: 14%.
Давр: 14 кун.
Фоизлар суммаси = 10 000 000 × (14%: 365 кун) × 14 кун = 53 726 сўм.
Мурожаат қилинганда қайтариш муддатлари:
- Оддий ташкилотлар: ариза топширилган кундан бошлаб 15 кун.
- Юқори барқарорлик рейтингига эга ташкилотлар: 3 кун (ҚҚСдан ташқари).
Солиқ мажбуриятлари мавжуд бўлса, ундирилган маблағларни қуйидаги ҳисобингизга ўтказишингиз мумкин:
- мавжуд солиқ қарзини тўлаш;
- келгуси солиқ тўловлари.
Муҳим:
- Ҳужжатларни сақланг: кейинчалик назорат қилиш учун барча операцияларнинг аниқ ҳисобини юритинг.
- Янгиликларни кузатиб боринг: Солиқ қўмитасининг расмий хабарларини кузатиб боринг.
- Ваҳима қилманг: вазият давлат органлари назорати остида.
- Тушунтириш учун мурожаат қилинг: зарур ҳолларда солиқ органларидан маълумотномалар сўранг.
![]()