Агар фаолият бошланмаган бўлса, амортизация харажатларини чегириб ташлаш мумкинми

Корхона санаторий очмоқда, бироқ ҳали у фаолият кўрсатмаяпти - фақат рухсат берувчи ҳужжатлар расмийлаштирилмоқда. Бироқ санаторийнинг асосий воситалари бўйича амортизация ҳисобланмоқда.

Бундай вазиятда фойда солиғи ҳисоб-китобида амортизация харажатларини чегириб ташлаш мумкинми? Буни Молия вазирлиги бевосита солиқлар бўлими бошлиғи Умид ҲАМРОЕВ тушунтирди:

– Амортизация - бу бутун фойдали хизмат муддати мобайнида асосий воситалар қийматини босқичма-босқич корхонанинг харажатларига ўтказиш.

АВ бўйича амортизация қуйидагича ҳисобланади:

• объект АВ таркибига қабул қилинган ойдан кейинги ойнинг дастлабки санасидан (фойдаланишга киритилган);
• ҳар ойда ҳар бир объект бўйича АВ объекти бўйича  амортизацияланадиган қиймати тўлиқ сўндирилгунга ёхуд ушбу объект балансдан ҳисобдан чиқарилгунга қадар. АВ чиқиб кетган ва балансдан ҳисобдан чиқарилган ҳолда ҳисобдан чиқариш ойида охирги марта амортизация ҳисобланг;
• ҳисобот даврида корхона фаолияти натижаларидан қатъи назар - ҳисоблаш ойида АВ эскириши ҳисоби счётларида акс эттириш билан  .

Фойда солиғи ҳисоб-китобида жами даромаддан даромад олиш билан боғлиқ барча харажатлар чегириб ташланади (агар улар ҳужжат билан тасдиқланган ва иқтисодий жиҳатдан ўзини оқлаган бўлса), бундан чегирилмайдиган харажатлар мустасно . Чегирилмайдиган харажатлар рўйхати СКнинг 317-моддасида назарда тутилган.

Қуйидаги шартлардан ҳеч бўлмаганда бирига риоя этилганда харажатлар иқтисодий жиҳатдан ўзини оқлайди деб эътироф этилади:

• даромад олишга қаратилган фаолиятни амалга ошириш мақсадида ишлаб чиқарилган бўлса;
• шундай тадбиркорлик фаолиятини сақлаш ёки ривожлантириш учун зарур бўлса ва харажатларнинг тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқлиги асослантирилган бўлса;
• қонун ҳужжатларининг қоидаларидан келиб чиқса.

Бинобарин, агар сиз асосий воситани фойдаланишга киритган бўлсангиз ва улар кейинчалик даромад олишга йўналтирилган фаолиятда фойдаланилса, АВ амортизацияси бўйича харажатларни санаторий фоалиятининг бошланишига тайёрланиш даврида ҳам чегириб ташлашингиз мумкин.

Амортизация харажатлари бунда СК 306-моддаси 9-қисмида белгиланган нормалар доирасида чегириб ташланади.