Ўзбекистонда молиявий касбларни ривожлантириш учун нима таклиф қилинмоқда

5 марта 2025 г.

ЎзЛиДеП, ССП ва ACFP «Молия соҳаси мутахассислари форуми – 2025»ни ўтказди. Унда молия соҳасини трансформация қилиш бўйича тавсиялар тақдим этилди.

Нима учун бу муҳим

Ўзбекистонда малакали молия мутахассисларининг кескин етишмовчилиги кузатилмоқда. Соҳадаги иш ҳақи сўнгги 7 йил ичида 2–3 баравар ошган:

бухгалтерлар учун – 2,5 млн сўмдан 7,5 млн сўмгача (3 баравар ўсиш);
бош бухгалтерлар учун – 4 млн сўмдан 10,5 млн сўмгача (2,6 баравар ўсиш).

Аммо корхоналарнинг молия-иқтисодиёт хизматларидаги раҳбарлик лавозимларида юқори малакали мутахассисларнинг улуши пастлигича қолмоқда (12%).

Айниқса, корхоналарда юқори молия соҳасида раҳбарлик сегментида етишмовчилик сезиларли даражада. Молия бўйича директор лавозимига номзодларнинг иш ҳақи бўйича кутилмалари иш берувчиларнинг таклифларидан 51% юқори.

Форумнинг 8 та тавсияси:

1. Тўрт даражали малака тизими

Даражалар орасидаги ўтиш мезонлари тушунарли бўлган молия мутахассисларининг аниқ мартаба йўналишини яратиш таклиф қилинди:

бошланғич (кичик бухгалтер, ассистент);
базавий (бухгалтер, таҳлилчи);
профессионал (ўрта бизнес бош бухгалтери, молия бўйича менежер);
илғор (молия бўйича директор, йирик бизнес бош бухгалтери).

2. Замонавий профессионал стандартлар

Халқаро бухгалтерлар федерацияси (IFAC) талаблари билан синхронлаштирилган профессионал стандартлар қуйидагиларни ўз ичига олиши керак:

молия ва бизнесни бошқариш бўйича билим ва кўникмалар;
замонавий иқтисодиётда зарур бўлган рақамли ва мослашувчан кўникмалар.

3. Таълим тизимини модернизациялаш Қуйидагиларни назарда тутадиган дуал таълим тизимини жорий этиш таклиф қилинди:

корхоналарда мажбурий амалиёт;
ўқув дастурларини халқаро сертификатлаш билан интеграциялаш;
университет дипломи ва профессионал сертификатни параллел равишда олиш имконияти.

4. Ўқитувчиларни сертификатлаш

Қуйидагиларни таъминлайдиган махсус дастур жорий этилиши керак:

молия-иқтисодиёт соҳаси фанлари ўқитувчилари учун бепул ўқитиш;
педагогик кадрларнинг халқаро сертификатланиши.

5. Малакаларни мустақил баҳолаш

Билим ва кўникмаларни холисона текшириш учун ягона стандартларга эга мустақил баҳолаш марказлари тармоғини яратиш тавсия этилган.

6. Миллий сертификатлаш

У қуйидагича бўлиши керак:

жамоат манфаатларини ифодаловчи ташкилотлардаги асосий молия соҳаси бўйича лавозимлар ва соҳага оид идоралар мутахассислари учун мажбурий;
бошқа молия мутахассислари учун ихтиёрий.

Уни глобал тизимга интеграция қилиш жараёнига қараб босқичма-босқич жорий этиш тавсия этилган.

7. Янги қонунчилик базаси

Қуйидагиларни ўз ичига олган қонунчилик ташаббусларининг комплекс пакети ишлаб чиқилиши керак:

профессионал ташкилотлар ва малакалар тўғрисида янги қонунлар;
бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги қонунчиликни янгилаш;
Қонунчилик палатасида фракциялараро ишчи гуруҳини тузиш.

8. Барча манфаатдор томонларнинг ҳамкорлиги

O'zLiDeP, Савдо-саноат палатаси ва Сертификатланган молия мутахассислари уюшмаси 10 минг нафар халқаро даражадаги молия мутахассисларини тайёрлаш учун тўлақонли экотизим яратиш мақсадида кучларини бирлаштирмоқдалар.

Ўзбекистон учун кутилаётган натижалар

миллий малакаларнинг халқаро тан олиниши;
инвестициявий жозибадорликнинг ошиши;
молиявий бошқарув сифатининг яхшиланиши;
аутсорсинг хизматлари бозорининг ривожланиши;
барқарор иқтисодий ўсиш учун пойдевор яратилиши.

Сиз қуйидагиларни амалга ошириш имкониятига эгасиз:

1) Форум материалларини қуйидаги ҳавола орқали юклаб олиш >>>

2) ACFPга аъзо бўлиш >>>