Ўзбекистон Республикаси Президентининг 15.08.2024 й. ПҚ-293-сон "Ўзбекистон Республикасида криптология соҳасида таълим ва илм-фанни ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида"ги Қарори

Т/р

Чора-тадбир номи

Амалга ошириш шакли

Ижро

муддати

Молиялаштириш

манбаи

Масъул ижрочилар

I. КРИПТОЛОГИЯ СОҲАСИГА ОИД ТАЪЛИМНИНГ

УСЛУБИЙ АСОСЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

1.

Республикада криптология фанлари бўйича таълимни ривожлантириш

1. Криптологияга оид фанларнинг ўқув дастурларини қайта кўриб чиқиш бўйича ишчи гуруҳ шакллантириш.

2024 йил

сентябрь

Молиялаштириш талаб этилмайди

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Рақамли технологиялар вазирлиги, Фанлар академияси, Давлат хавфсизлик хизмати

2. Илғор хорижий давлатлар тажрибаси ва миллий эҳтиёжларни инобатга олган ҳолда, республика олий таълим муассасаларида криптологияга оид фан дастурларини қайта кўриб чиқиш ва такомиллаштириш юзасидан хулосалар тайёрлаш ҳамда уларни Эксперт гуруҳи билан келишиш.

2024 йил

октябрь

3. Ишчи гуруҳ хулосаларини инобатга олган ҳолда ўқув дастурларини қайта ишлаб чиқиш.

2024-2025 йй.

2.

Криптология фанлари бўйича замонавий ўқув-методик мажмуаларни яратиш

1. Криптологияга оид фанлар бўйича замонавий ўқув-методик мажмуаларни тайёрлаш бўйича муаллифлар гуруҳини шакллантириш.

2024 йил

октябрь

Республика бюджети ва қонунчилик билан тақиқланмаган бошқа манбалар маблағлари

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати

2. Криптологияга оид фанлар бўйича замонавий ўқув-методик мажмуаларни тайёрлаш режасини ишлаб чиқиш.

2024 йил

ноябрь

3. Режага мувофиқ замонавий ўқув-методик мажмуаларни тайёрлаш.

2024-2025 йй.

3.

Криптология фанлари ўқитувчиларининг касбий маҳоратини ошириш

1. Криптологияга оид фан ўқитувчиларининг малакасини оширишга бўлган эҳтиёжни ўрганиш.

2024 йил

сентябрь

Мазкур мақсадлар учун ажратилган бюджет маблағлари доирасида

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати

2. Малака ошириш бўйича ўқув дастурларни қайта кўриб чиқиш ва такомиллаштириш.

2024 йил

октябрь

3. Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги Педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тармоқ маркази базасида криптологияга оид фанлардан дарс бераётган профессор-ўқитувчилар учун соҳанинг етук мутахассисларини жалб қилган ҳолда малака ошириш курсларини ташкил этиш.

Алоҳида

режага

мувофиқ,

доимий

4.

Республика олий таълим муассасаларининг иқтидорли ёшлари ўртасида криптология бўйича фан олимпиадасини ташкил этиш

1. Олий таълим муассасаларининг иқтидорли ёшлари ўртасида криптология бўйича ҳар йили ўтказиладиган фан олимпиадасини таъсис этиш ва унинг низомини ишлаб чиқиш.

2024 йил

сентябрь

Мазкур мақсадлар учун ажратилган бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар доирасида

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, вазирлик ва идоралар (тизимида олий таълим муассасалари мавжуд)

2. Криптология бўйича фан олимпиадасини ўтказиш режасини ишлаб чиқиш.

2024 йил

октябрь

3. Режага мувофиқ криптология бўйича фан олимпиадасини ташкил этиш ва ўтказиш.

Ҳар йили

ноябрь ойида

II. КРИПТОЛОГИЯ СОҲАСИДАГИ ИЛМИЙ-ТАДҚИҚОТЛАР

КЎЛАМИ ВА АМАЛИЙ АҲАМИЯТИНИ ОШИРИШ

5.

Криптология соҳасидаги илмий фаолият натижаларини оммалаштириш

1. Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети ҳузуридаги Радиоэлектрон тизимлар ва ахборот технологиялари марказида ахборот хавфсизлиги ва киберхавфсизлик, хусусан, криптологиянинг фундаментал ва амалий йўналишлари муаммолари бўйича тайёрланган илмий мақолаларни ўз ичига қамраб олувчи  "Ахборот хавфсизлиги муаммолари" илмий журналини таъсис этиш, таҳрир ҳайъати ва унинг иш тартиби ҳақидаги низом ҳамда нашриёт ишини молиялаштириш тартибини белгиловчи идоравий ҳужжатни ишлаб чиқиш.

2024 йил

сентябрь

Мазкур мақсадлар учун ажратилган бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар доирасида

Рақамли технологиялар вазирлиги, Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Давлат хавфсизлик хизмати

2. "Ахборот хавфсизлиги муаммолари" илмий журналининг мунтазам фаолият олиб боришини таъминлаш ҳамда Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий аттестация комиссиясининг диссертациялар асосий илмий натижаларини чоп этиш тавсия этилган илмий нашрлар рўйхатига киритиш.

2024 йил

декабрь

3. Эстафета тартибида тегишли муассасаларда ахборот хавфсизлиги ва киберхавфсизлик, хусусан криптологиянинг фундаментал ва амалий йўналишлари муаммоларини муҳокама қилиш бўйича ўтказиладиган "CyberCryptUz" илмий-техник конференциясини таъсис этиш, таҳрир ҳайъати ва унинг иш тартиби ҳақидаги низом ҳамда конференция иши ва материалларини нашр этишни молиялаштириш тартибини белгиловчи ҳужжатни ишлаб чиқиш.

2025 йил

апрель

4. "CyberCryptUz" республика илмий-техник конференциясининг мунтазам ташкил этилишини таъминлаш.

Ҳар йили

октябрь

ойида

6.

Фанлар академияси тизимида криптология муаммоларини тадқиқ этиш билан шуғулланувчи илмий тузилмани ташкил этиш чораларини кўриш

1. Фанлар академияси тизимида криптологиянинг математик, физик ва техник муаммоларини тадқиқ этиш билан шуғулланувчи илмий тузилмалар ва лабораторияларни ташкил этиш бўйича хорижий тажрибани ўрганиш.

2024 йил

сентябрь

Молиялаштириш талаб этилмайди

Фанлар академияси

2. Фанлар академияси тизимида криптология муаммоларини тадқиқ этувчи тузилмалар ва лабораторияларни ташкил этиш бўйича тегишли ҳужжат лойиҳасини ишлаб чиқиш.

Бунда, "Квант ахбороти", "Квант криптографияси" ва бошқа шу йўналишларда илмий тадқиқотларни амалга оширишни назарда тутиш.

2024 йил

октябрь

7.

Ўзбекистон Миллий университетида криптология фанини янада ривожлантириш чораларини кўриш

1. Ўзбекистон миллий университети таркибида криптологиянинг математик ва компьютер асосларини тадқиқ этиш билан шуғулланувчи ўқув ва илмий тузилмалар ташкил этиш бўйича хорижий тажрибани ўрганиш.

2024 йил

сентябрь

Молиялаштириш талаб этилмайди

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги

2. Ўзбекистон миллий университети таркибида криптология йўналиши бўйича ўқув ва илмий тузилмалар ташкил этишга оид тегишли ҳужжат лойиҳасини ишлаб чиқиш.

Бунда, "Квант ахбороти", "Квант компьютери", "Постквант криптографияси", "Криптотаҳлил" ва бошқа шу йўналишларда илмий тадқиқотлар ва таълим жараёнларини амалга оширишни назарда тутиш.

2024 йил

октябрь

Т/р

Илмий лойиҳа мавзуси

Амалга ошириш механизми,

кутилаётган натижалар

Лойиҳани бажариш

муддати

Масъул ижрочилар

Лойиҳани

молиялаштириш

ҳажми*

1.

Криптография фани бўйича электрон ўқув қўлланма яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида қўлланма таркиби ва мазмуни бўйича талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида замонавий криптографиянинг асосий масалалари ва инструментларини мужассам этган электрон ўқув қўлланмани яратиш.

Қўлланмани услубий ишланмаларга қўйилган талабларга мослигини текшириш, виртуал платформаларда синовдан ўтказиш, ахборот хавфсизлиги йўналишидаги малакавий талабларга мувофиқлиги ва самарадорлиги бўйича баҳолаш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

2.

Криптотаҳлил фани бўйича электрон ўқув қўлланма яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида қўлланма таркиби ва мазмуни бўйича талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида замонавий криптотаҳлилнинг асосий масалалари ва инструментларини мужассам этган электрон ўқув қўлланмани яратиш.

Қўлланмани услубий ишланмаларга қўйилган тегишли талабларга мослигини текшириш, виртуал платформаларда синовдан ўтказиш, ахборот хавфсизлиги йўналишидаги малакавий талабларга мувофиқлиги ва самарадорлиги бўйича баҳолаш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

3.

loT қурилмалари учун шифрлаш алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида кичик хотира ва кам ҳисоблаш қувватини талаб қиладиган ҳамда мобил ва мини-қурилмалар учун тезкор ишловчи шифрлаш алгоритмини яратиш.

Алгоритмни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

4.

Хэш-функция алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида ўзгарувчан узунликдаги хэш-қийматни шакллантириш ва турли платформаларда қулай реализация қилиш имкониятига эга калитли ва калитсиз хэш- функция алгоритмларини яратиш.

Алгоритмларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритмлар учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

5.

Псевдотасодифий сонлар генераторларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган сонлар генератори учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида текис тақсимланган ва катта даврга эга бўлган псевдотасодифий сонларни ҳосил қилувчи алгоритмларни яратиш.

Алгоритмларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритмлар учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

6.

Транспорт поғонасида хавфсиз алоқани ўрнатиш учун калитларни генерация қилиш алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида транспорт поғонасида фойдаланувчилар ўртасида хавфсиз алоқани ўрнатишда махфийлик, тўлалик ва аутентификация механизимлари учун калитларни генерация қилиш алгоритмини яратиш.

Алгоритмни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

7.

Асимметрик криптотизим параметрларини генерация қилиш алгоритмларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида эллиптик эгри чизиқ асосидаги асимметрик шифрлаш, электрон рақамли имзо ва калитларни генерациялаш алгоритмлари параметрларини генерация қилиш алгоритмларини яратиш.

Алгоритмларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ,

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

8.

Постквант асимметрик шифрлаш алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида квант ҳужумларга бардошли постквант асимметрик шифрлаш алгоритмини яратиш.

Алгоритмни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

9.

Постквант электрон рақамли имзо алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида квант ҳужумларга бардошли постквант электрон рақамли имзо алгоритмини яратиш.

Алгоритмни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

10.

Постквант калитларни генерация қилиш протоколини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган протокол учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида квант ҳужумларига бардошли постквант калитларни генерация қилиш протоколини яратиш.

Протоколни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Протокол учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

11.

Электрон рақамли имзо алгоритмларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида турли математик масалалар мураккабликларига асосланган кўр-кўрона, жамоавий ва аноним имзо қўйиш махсус алгоритмларини яратиш.

Алгоритмларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритмлар учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

12.

Булутли ҳисоблаш тизимлари учун махсус шифрлаш алгоритмини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида булутли ҳисоблаш тизимларида катта ҳажмдаги маълумотларни шифрлашга мўлжалланган алгоритм яратиш.

Алгоритмни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Алгоритм учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

13.

Катта разрядли туб сонларни ишлаб чиқиш алгоритмларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган алгоритм учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида катта разрядли туб сонларни ишлаб чиқиш ва тубликка текширишнинг янги алгоритмларини яратиш.

Алгоритмларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш, самарадорлигини баҳолаш.

Алгоритмлар учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

14.

Объектни аутентификация қилиш протоколларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган протокол учун техник топшириқ ва талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида объектни аутентификация қилишнинг замонавий ёндашувларга асосланган протоколларини яратиш.

Протоколларни замонавий криптографик талаблар бўйича текшириш ва криптографик бардошлилигини баҳолаш, ишлаш тезлиги, дастурий ва аппарат-дастурий реализациясини синовдан ўтказиш.

Яратилган протоколлар учун замонавий дастурлаш тилларида кутубхоналар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим,фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

15.

Замонавий криптотаҳлил усулларини яратиш

Республика ва чет эл илғор тажрибасини ўрганиш асосида яратиладиган криптотаҳлил усулларига талабларни ишлаб чиқиш.

Танлов асосида замонавий криптографик алгоритмларнинг криптобардошлилигини баҳолаш ва таҳлил қилишнинг янги усулларини яратиш.

Яратилган усуллар орқали криптографик алгоритмларни баҳолаш мураккабликлари бўйича тажриба-синовларини ўтказиш, уларнинг самарадорлигини баҳолаш

Яратилган усуллар учун дастурий таъминотлар ишлаб чиқиш.

2024-2028 йиллар давомида, ўтказиладиган танловга мувофиқ

Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фанлар академияси, Рақамли технологиялар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, манфаатдор вазирлик ва идоралар

1 719 317 958 сўм

Жами сумма:

25 789 769 370 сўм