Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди кассация инстанциясининг 24.10.2011 й. 10-1012/8331-сон Қарори

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ОЛИЙ ХЎЖАЛИК СУДИНИНГ

КАССАЦИЯ ИНСТАНЦИЯСИ

ҚАРОРИ

24.10.2011 й.

N 10-1012/8331

(КЎЧИРМА)

Келишув битимини тасдиқлаш тўғрисидаги суд ажримининг хулоса қисмида унинг барча шартлари баён этилган бўлиши лозим

"Агроалтайсервис" шўъба хўжалик жамияти (ШХЖ) хўжалик судига даъво аризаси билан мурожаат қилиб, "Шаҳрихон таъмирлаш" ЁАЖдан 14484204 сўм асосий қарз ва 7242102 сўм пеня ундиришни сўраган.

Биринчи инстанция судининг ажрими билан келишув битими тасдиқданиб, иш юритиш тугатилган.

Иш апелляция инстанцияси судида кўрилмаган.

Кассация протестида ажримни бекор қилиб, ишни янгидан кўриш учун юбориш сўралган.

Судлов ҳайъати кассация протестида келтирилган важларни иш ҳужжатлари билан биргаликда муҳокама қилиб, қуйидаги асосларга кўра кассация протестини қаноатлантиришни лозим топади.

Иш ҳужжатларидан кўринишича, ШХЖ ҳамда ЁАЖ ўртасида 2009 йил 18 майда 115-сонли олди-сотди шартномаси имзоланиб, унга асосан ШХЖ ЁАЖга қишлоқ хўжалик техникалари учун эҳтиёт қисмларни етказиб бериш, ЁАЖ эса етказиб берилган эҳтиёт қисмлар учун ШХЖга тўловларни ўз вақтида амалга ошириш мажбуриятини олган.

Бироқ, ЁАЖ томонидан 14484204 сўмлик етказиб берилган эҳтиёт қисмларининг тўловлари амалга оширилмаган.

Суд томонидан тарафлар ўртасидаги келишув битимини тасдиқлашда моддий ҳуқуқ нормалари бузилган ва иш юритишни тугатиш тўғрисида барвақт хулосага келинган.

Чунки, Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг "Келишув битимини тасдиқлашда Ўзбекистон Республикаси Хўжалик процессуал кодекси нормаларининг қўлланилиши ҳақида" 2009 йил 18 декабрдаги 204-сонли қарорининг 17-бандида келишув битимини тасдиқлаш тўғрисидаги суд ажримининг хулоса қисмида унинг барча шартлари баён этилган бўлиши лозимлиги, тарафларнинг суд харажатларини тақсимлаш бўйича келишуви мавжуд бўлмаса, суд харажатларини тақсимлаш масаласини суд Хўжалик процессуал кодексининг 95-моддаси қоидалари асосида ҳал қилиши белгиланган.

ХПК 95-моддасининг биринчи қисмида суд харажатлари ишда иштирок этувчи шахсларга уларнинг қаноатлантирилган даъво талаблари миқдорига мутаносиб равишда юкланиши қайд этилган.

Биринчи инстанция суди ЁАЖ томонидан қарздорлик тан олинган ва шу қарздорлик эвазига даъвогарга маҳсулот етказиб бериш ҳақида келишув битими тузилган бўлса-да, ЁАЖдан ШХЖ фойдасига 217263 сўм суд харажатларини ундирмаган.

Бундан ташқари, юқорида қайд этилган Пленум қарорининг 11-бандига асосан келишув битимининг шартлари аниқ, равшан баён этилган бўлиши ва унинг ижро этилишида қелишув битимининг мазмуни бўйича ҳар хил талқин қилинишига ва келгусида низоларнинг келиб чиқишига йўл қўймайдиган бўлиши керак. Келишув битими тарафларнинг бир-бири олдидаги ўзаро мажбуриятларининг шартлари, миқдори ва бажариш муддатлари тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олиши лозим.

Бироқ, келишув битимида ЁАЖ ҳамда ШХЖнинг ўзаро мажбуриятлари аниқ кўрсатилмаган бўлса-да, суд томонидан келишув битимини тасдиқлаш ва иш юритишни тугатиш тўғрисида ажрим чиқарилган.

Бундай ҳолда судлов ҳайъати ажримни бекор қилиб, ишни янгидан кўриш учун биринчи инстанция судига юборишни лозим топади.

Ишни янгидан кўришда биринчи инстанция суди юқорида қайд этилган ҳолатларни муҳокама қилиб, ишдаги далиллар асосида моддий ва процессуал ҳуқуқ нормалари билан асослантирилган суд ҳужжати қабул қилиши лозим бўлади.

“Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Ахборотномаси”,

2012 й., 10-сон