Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 06.10.2021 й. 625-сон "Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган хотин-қизларни реабилитация қилиш ва мослаштириш ҳамда ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш борасидаги ишларни такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида"ги Қарори

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ

ҚАРОРИ

06.10.2021 й.

N 625

ЗЎРЛИК ИШЛАТИШДАН ЖАБР КЎРГАН

ХОТИН-ҚИЗЛАРНИ РЕАБИЛИТАЦИЯ ҚИЛИШ

ВА МОСЛАШТИРИШ ҲАМДА ЎЗ ЖОНИГА ҚАСД

ҚИЛИШНИНГ ОЛДИНИ ОЛИШ БОРАСИДАГИ

ИШЛАРНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШГА ДОИР

ҚЎШИМЧА ЧОРА-ТАДБИРЛАР ТЎҒРИСИДА

Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган хотин-қизларни реабилитация қилишга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида" 2021 йил 19 майдаги ПҚ-5116-сон қарорига мувофиқ тазйиқ ва зўравонликдан жабр кўрган, ўз жонига суиқасд қилган ёки ўз жонига қасд қилишга мойиллиги бўлган хотин-қизларга ёрдам кўрсатиш, уларни манзилли қўллаб-қувватлаш борасидаги ишларни янада такомиллаштириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси ҚАРОР ҚИЛАДИ:

1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган хотин-қизларни реабилитация қилишга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида" 2021 йил 19 майдаги ПҚ-5116-сон қарорига мувофиқ:

Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган шахсларни реабилитация қилиш ва мослаштириш ҳамда ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш республика маркази негизида Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги ҳузурида Аёлларни реабилитация қилиш ва мослаштириш бўйича республика маркази (кейинги ўринларда - Республика маркази) ва жойларда 28 та ҳудудий ҳамда туманлараро намунали марказлар (кейинги ўринларда - ҳудудий марказлар) ташкил этилганлиги;

Республика маркази ва ҳудудий марказларга зўравонликдан жабрланган хотин-қизлар ва уларнинг вояга етмаган фарзандлари ҳамда ўз жонига суиқасд қилган ёки ўз жонига қасд қилишга мойиллиги бўлган хотин-қизларнинг жойлаштирилиши белгиланганлиги маълумот учун қабул қилинсин.

2. Қуйидагиларни назарда тутувчи Хотин-қизлар ўртасида ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш бўйича чора-тадбирлар дастури иловага мувофиқ тасдиқлансин:

хотин-қизлар ўртасида ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш бўйича ўқув-методик қўлланмаларни ишлаб чиқиш ва чоп этиш;

ўз жонига қасд қилиш кўп содир этиладиган ҳудудларда тажрибали психолог мутахассисларни жалб этган ҳолда, фуқаролар билан якка тартибда учрашувлар ташкил этиш ҳамда уларга манзилли ижтимоий-психологик ёрдам кўрсатиш тизимини шакллантириш;

республиканинг олис ҳудудларида яшовчи аҳоли ўртасида руҳий касал ёки руҳиятининг ўзгариши билан боғлиқ бошқа касалликларга мойиллиги бўлган шахслар ва уларнинг оила аъзолари билан ўз жонига қасд қилиш ҳолатларининг олдини олиш ва уларни келтириб чиқарувчи омилларни бартараф этишга қаратилган тадбирларни ташкил этиш;

аҳоли, айниқса, руҳий касал ёки руҳиятнинг ўзгариши билан боғлиқ бошқа касалликларга мойиллиги бўлган шахслар ўртасида ўз жонига қасд қилиш ҳолатларининг олдини олиш бўйича етарли билим ва кўникмаларга эга бўлган кадрлар тайёрлаш тизимини ривожлантириш ҳамда халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш.

3. Республика хотин-қизлар жамоатчилик кенгаши, Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги, Хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш давлат мақсадли жамғармасининг қуйидаги таклифларига розилик берилсин:

меҳнатга ҳақ тўлаш ва рағбатлантириш шартлари бўйича Марказ директори ва ходимлари - Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги ҳудудий бошқармалари раҳбар ва ходимларига, ҳудудий марказлар директори ва ходимлари - мос равишда туман "Инсон" ижтимоий хизмат марказларининг раҳбар ва ходимларига тенглаштириш. Бунда, тегишли лавозимларни тенглаштириш Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги томонидан белгиланади;

Оила ва хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш давлат мақсадли жамғармаси томонидан тижорат банкларига кредит ажратиш учун берилган ресурслардан ҳисобланган фоиздан келиб тушадиган маблағлар (банк маржасидан ташқари) ҳисобидан Республика марказига 1 та хизмат ҳамда ҳудудий марказларга 1 тадан навбатчи автотранспорт воситаларини сотиб олиш ҳамда уларни сақлаш;

Республика маркази ва ҳудудий марказлар ходимларининг иш ҳақи, моддий рағбатлантириш, устамалар, уларга тенглаштирилган харажатлар, шунингдек марказларга жойлаштирилган хотин-қизлар ва уларнинг вояга етмаган фарзандларининг маълум муддат яшаши билан боғлиқ харажатлар, шунингдек тазйиқ ва зўравонликдан жабр кўрганларга шошилинч ёрдам кўрсатиш учун таъсис этилган 1146 қисқа рақамли "ишонч телефони"ни узлуксиз ишлашини таъминлаш билан боғлиқ ҳамда бошқа харажатларни қонунчиликда белгиланган тартибда Оила ва хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш давлат мақсадли жамғармасига Давлат бюджетидан ажратиладиган маблағлар ҳисобидан молиялаштириш.

4. Республика маркази ва ҳудудий марказлар қуйидаги манбалардан молиялаштирилиши белгилансин:

Оила ва хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш давлат мақсадли жамғармаси;

жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳомийлик хайриялари;

халқаро молия институтлари ва хорижий ташкилотларнинг грантлари;

қонунчилик ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар.

5. Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда:

бир ой муддатда Республика маркази ва ҳудудий марказлар фаолияти самарадорлигини ошириш, мурожаат этган хотин-қизларга тезкор ва реал ёрдам кўрсатишни таъминлаш мақсадида тегишли мутасадди вазирлик ва идоралар билан ҳамкорлик меморандумини имзоласин ва уни самарали ижросини таъминлаш чораларини кўрсин;

бир ой муддатда ҳудудий марказлар ходимларининг тазйиқ ва зўравонликдан жабрланган ёки ўз жонига суиқасд қилган ёхуд қасд қилишга мойил бўлган, оғир ижтимоий аҳволда қолган хотин-қизларга ҳар томонлама кўмаклашиш бўйича малакасини ошириш билан боғлиқ семинар-тренинглар ташкил этсин ва мазкур семинар-тренингларга профессор-ўқитувчилар ҳамда тажрибали маҳаллий ва хорижий мутахассисларни жалб этсин.

6. Шундай тартиб ўрнатилсинки, унга кўра 2021 йил 1 ноябрдан бошлаб:

а) Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги - оила аъзоларига нисбатан зўрлик ишлатилган ҳолат юзасидан ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларини ҳамда Республика маркази ёхуд ҳудудий марказларни, шунингдек, бундай марказлар борлиги ҳақида жабрланганларни хабардор қилади;

Республика маркази ва ҳудудий марказларга жойлаштирилган ўз жонига суиқасд қилган ёки қасд қилишга мойил бўлган хотин-қизларга ёрдам кўрсатишда мутахассис зарур бўлган ҳолларда, марказлар директорларининг талабномасига кўра ҳудудий тиббиёт муассасаларида фаолият юритаётган суицидолог, психотерапевт ва тиббий руҳшуносларни Республика маркази ва ҳудудий марказларга жалб қилади;

б) Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги - хориждаги ижтимоий реабилитация қилиш ва мослаштириш бўйича ташкилотлар билан алоқалар ўрнатиш учун Республика марказига ҳар томонлама кўмаклашади;

в) Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги - Республика маркази ва ҳудудий марказларга жойлаштирилган ёки реабилитациядан ўтган хотин-қизларни Республика маркази ва ҳудудий марказлар директорлари талабномасига асосан касб-ҳунарга ўргатиш ва уларнинг бандлигини таъминлаш чораларини кўради;

г) Республика маркази ва ҳудудий марказларда тиббий, психологик, ижтимоий, педагогик, ҳуқуқий ва бошқа ёрдамлар кўрсатилиб, ўз оиласига қайтган шахсларнинг хавфсизлигини таъминлаш ҳамда уларнинг оиласидаги муҳитни мунтазам назорат қилиш вазифалари ҳудудий ички ишлар органларининг хотин-қизлар билан ишлаш масалалари бўйича инспекторлари ва профилактика (катта) инспекторлари томонидан амалга оширилади;

д) Республика маркази ва ҳудудий марказларга жойлаштирилган хотин-қизлар орасидан кам таъминланган оилаларда яшаётганлар аниқланганда, 14 ёшгача болалари бўлган оилаларига моддий ёрдам, бола икки ёшга тўлгунига қадар уни парвариш қилиш нафақаси, ижтимоий аҳволи ва турмуш шароити оғир оилаларда яшаётганларни "Темир дафтар"га, ижтимоий ҳимояга муҳтож, турмуш шароити оғир, ишсиз ва касб-ҳунарга эга бўлмаган, ҳуқуқий ва маънавий-психологик қўллаб-қувватлашга муҳтожларни тегишлича "Аёллар дафтари" ва "Ёшлар дафтари"га киритиш бўйича туманлар (шаҳарлар) ҳокимларига Республика маркази ва ҳудудий марказлар директорлари томонидан тақдимномалар киритиб борилади;

е) ҳар ярим йил якунлари бўйича Республика маркази ва ҳудудий марказларда амалга оширилган ишлар юзасидан ҳисоботлар Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар давлат қўмитасининг ҳайъат йиғилишларида муҳокама қилиб борилади.

7. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Халқ таълими вазирлиги, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари оғир ижтимоий аҳволдаги шахсларга таъсирчан ёрдам кўрсатиш бўйича ўз ваколати доирасида аниқ мақсадли ишларни амалга оширишда;

зўрлик ишлатишнинг ўз вақтида аниқланиши, бартараф этилиши ва олди олинишини таъминлашда;

Республика маркази ва ҳудудий марказларга мурожаат қилган хотин-қизларга тегишли ёрдам кўрсатишда, оиладаги низоли вазиятларнинг эрта олдини олиш бўйича аҳоли ўртасида тушунтириш ишларини ташкил этишда Республика маркази ва ҳудудий марказлар билан бевосита ҳамкорлик қилади.

8. Ўзбекистон Республикаси Давлат активларини бошқариш агентлиги, Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги ҳамда Тошкент шаҳар ҳокимлигининг Республика маркази ва Тошкент шаҳар ҳудудий маркази жойлашган Тошкент шаҳри Чилонзор тумани Дилхуш кўчаси 38-уй манзилидаги Тошкент шаҳар ҳокимлигининг бино ва иншоотларини тегишли ҳудуди билан биргаликда Республика марказига оператив бошқарув ҳуқуқи асосида бепул бериш тўғрисидаги таклифи маъқуллансин.

Тошкент шаҳар ҳокимлиги бино ва иншоотларни тегишли ҳудуди билан бирга топшириш, Республика маркази эса қабул қилиб олиш чораларини кўрсин.

9. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда:

бир ҳафта муддатда хотин-қизлар ўртасида ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш бўйича ҳудудий чора-тадбирлар дастурини ишлаб чиқсин ва тизимли ижросини таъминласин;

бир ой муддатда ҳар бир ҳудуд хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, Аёлларни реабилитация қилиш ва мослаштириш бўйича ҳудудий ва туманлараро намунали марказлар фаолиятини самарали юритиши учун уларнинг моддий-техник базасини мустаҳкамлаш ва талаб даражасида зарур шарт-шароит яратиш ишларини якунласин.

10. Республика Маънавият ва маърифат маркази, Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар давлат қўмитаси, Ички ишлар вазирлиги, Кинематография агентлиги, Соғлиқни сақлаш вазирлиги Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси билан биргаликда хотин-қизларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш соҳасидаги ислоҳотларнинг мазмун-моҳиятини жамоатчиликка етказиш ишларини кучайтирсин. Ўз жонига суиқасд қилиш ҳолатларига олиб келувчи муаммоларни ҳал этиш мақсадида мутахассислар ва дин уламоларини жалб қилган ҳолда илмий-оммабоп кўрсатувлар, бадиий ва ҳужжатли фильмлар яратсин ва уларнинг телевидение орқали намойиш қилиниши ҳамда ижтимоий рекламалар шаклида жойлаштирилишини таъминласин.

11. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари З.Б. Маҳкамова зиммасига юклансин.

Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири                                                    А. Арипов

Вазирлар Маҳкамасининг

2021 йил 6 октябрдаги

625-сон қарорига

ИЛОВА

Хотин-қизлар ўртасида ўз жонига қасд

қилишнинг олдини олиш бўйича

ЧОРА-ТАДБИРЛАР ДАСТУРИ

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2021 йил 7 октябрь