ҚҚСга ўтишдан олдин реализация қилинган ТМЗ бўйича ҚҚСни ҳисобга олиш мумкинми

«Айланмадан олинадиган солиқ тўловчи корхона 2025 йил 28 мартда мулк ҳуқуқи асосида ўзига тегишли бўлган мол-мулкини сотиб, 1 млрд сўмлик чегарадан ошиб кетди. 2025 йил март ойи учун ҳам айланмадан олинадиган солиқ, ҳам ҚҚС ва фойда солиғи бўйича ҳисоботлар тақдим этилган. Сотилган мол-мулкни яратишда фойдаланилган, реализация қилиш пайтидан олдинги охирги 12 ойда сотиб олинган материаллар бўйича ҚҚСни қайтариш мумкинми?

Buxgalter Pro обуначисининг илтимосига биноан саволга «Норма» эксперти, «Жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси  Азизахон ТОШХЎЖАEВА жавоб берди:

–  Йўқ, бундай қилиб бўлмайди.

СК 267-моддаси 1-қисми 1-4-бандларига мувофиқ илгари ҳисобга олиш учун қабул қилинмаган сотиб олинган товарлар (хизматлар) бўйича ҚҚС суммаси кейинчалик улардан солиқ солинадиган айланма учун фойдаланилган ҳолларда тузатилиши (ҳисобга олиниши) лозим .

Тузатиш киритилиши лозим бўлган ҚҚС суммаси солиқ суммаси тикланиши лозим бўлган ТМЗ қолдиқларига тўғри келадиган, бундай тузатиш киритилишидан олдинги охирги 12 ой мобайнида сотиб олинган товарлар (хизматлар) қиймати асосида аниқланади. Асосий воситалар, кўчмас мулк объектлари ва номоддий активлар бўйича тузатиш киритилиши лозим бўлган ҚҚС суммаси ушбу объектлар бўйича илгари ҳисобга олиш учун қабул қилинган (ёки уларнинг қийматига киритилган), қайта баҳолашни ҳисобга олмаган ҳолда уларнинг баланс қийматига тўғри келадиган солиқ суммасидан келиб чиққан ҳолда, СКнинг 270-моддасида назарда тутилган тартибда аниқланади .

Яъни, корхона ҚҚС тўлашга ўтиш пайтида ўзида мавжуд бўлган ва ҚҚС солинадиган айланма учун фойдаланадиган ТМЗ, асосий воситалар объектлари, кўчмас мулк объектлари ва номоддий активлар бўйича солиқни ҳисобга олишга ҳақли. Сўз юритилаётган мол-мулк сотилган, ҚҚС тўлашга ўтиш пайтида у энди йўқ. Табиийки, корхона энди ундан солиққа тортиладиган айланма учун фойдалана олмайди. Тегишинча, у сотилган мол-мулк бўйича ҚҚСни ҳисобга олишга ҳақли эмас.