Ноябрь ойидаги бухгалтер учун фойдали ахборот:
Корхона Давлат активларини бошқариш агентлигида кўчмас мулкни сотиб олади. Бундай вазият учун ҚҚС ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартибини Молия вазирлигининг Билвосита солиқлар ва божхона тўловлари методологияси бўлими бошлиғи Баҳодир БОЙҚАБИЛОВ тушунтирди:
- Давлат мол-мулки реализация қилинганда (берилганда) солиқ базаси солиқ агенти томонидан аниқланади 
.
Мазкур ҳолда давлат мулкининг харидори (уни олувчи) - юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркор солиқ агенти ҳисобланади.
Эътибор беринг!
Давлат мулкининг харидори (юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркор) у ҚҚС тўловчиси ҳисобланиши ёки ҳисобланмаслигидан қатъи назар ҚҚСни ҳисоблаб чиқаради ва бюджетга тўлайди.
Солиқ базаси давлат мол-мулкини сотиб олишда ҚҚС ҳисобга олинмасдан шартномада белгиланган қиймати миқдорида аниқланади. Яъни 15% ставка бўйича ҚҚС шартномада белгиланган мол-мулк қийматидан аниқланади. Масалан, агар мол-мулкнинг қиймати 1 000 млн сўм бўлса, ҚҚС 1 000 х 15% = 150 млн сўмни ташкил этади.
Агар давлат мулкининг харидори - ҚҚС тўловчиси бўлса, у ҳисобга олиш шартларига риоя қилинган тақдирда уни ҳисобга олиш ҳуқуқига эга .
ҚҚС тўловчиси бўлмаган давлат мулкининг харидори солиқ суммасини мол-мулкнинг қийматига киритади .
Мисол
ҚҚС тўловчиси бўлган корхона давлат мулкини сотиб олади
ҚҚС тўловчиси бўлган корхона Давлат мулкини бошқариш агентлигида 2 000 млн сўмга бино сотиб олади.
Солиқ агенти сифатида, корхона бино қийматига ҚҚС ҳисоблаши шарт:
2 000 х 15% = 300 млн сўм.
Агар бино реализация қилиш бўйича ҚҚС солинадиган айланмалар олиш мақсадларида фойдаланилса, корхона бюджетга тўланган 300 млн сўм ҚҚСни ҳисобга олишга ҳақли.
Мисол
Айланмадан олинадиган солиқ тўловчиси бўлган якка тартибдаги тадбиркор давлат мулкини сотиб олади
Айланмадан олинадиган солиқ тўловчиси бўлган якка тартибдаги тадбиркор Давлат мулкини бошқариш агентлигида 2 000 млн сўмга бино сотиб олади.
ЯТТ ҚҚС тўловчиси ҳисобланмаслигига қарамай, солиқ агенти сифатида у бино қийматига солиқ ҳисоблаши ва бюджет тўлаши шарт:
2 000 х 15% = 300 млн сўм.
Солиқ агентлари сотиб олиш, давлат мулкини ижарага бериш билан боғлиқ операциялар бўйича ҚҚС ҳисоб-китобини тақдим этадилар:
- ҚҚС тўловчилар - ҚҚС бўйича ҳисобот таркибида ўтган солиқ давридан (ой ёки чорак) кейинги ойнинг 20 кунидан кечиктирилмаган муддатда ;
- ҚҚС тўловчи бўлмаганлар - ҚҚС тўлаш амалга оширилган ўтган солиқ давридан кейинги ойнинг 20 кунидан кечиктирмай .
Эътибор беринг!
Якка тартибдаги тадбиркор ҳисобланмайдиган жисмоний шахс солиқ агентлари ҳисобланмайди ва давлат мулкини сотиб олишда ҚҚС тўламайди .Мисол
Жисмоний шахс давлат мулкини сотиб олади
Якка тартибдаги тадбиркор ҳисобланмайдиган жисмоний шахс Давлат мулкини бошқариш агентлигида 1 000 млн сўмга бино сотиб олади.
Мазкур ҳолда жисмоний шахс солиқ агенти ҳисобланмайди, шу боис бинони сотиб олишда ҚҚС ҳисобланмайди”.
Buxgalter.uz тавсия қилади
