2026 йилда Ўзбекистоннинг солиқ ва божхона сиёсатида нималар ўзгаради

Иқтисодиёт ва молия вазирлиги 2026-2028 йилларга мўлжалланган солиқ ва божхона сиёсати лойиҳасини эълон қилди. 2026 йилда солиқ ставкаларининг бир қисми ўзгаришсиз қолади, бир қисми индексация қилинади. Шунингдек, акциз солиғи ставкаларида ҳам ўзгаришлар юз беради ва янги акциз солиғи солиш объекти пайдо бўлади.

Тафсилотлар, шу жумладан иқтисодиёт тармоқлари ва соҳаларига тақдим этиладиган 16 та алоҳида солиқ ва божхона имтиёзлари рўйхати – buxgalter.uz шарҳида: 

2026 йилга мўлжалланган солиқ ва божхона сиёсатининг асосий йўналишлари:

1. Асосий солиқлар ставкалари аввалги даражада сақлаб қолинади (ЯТТ ва ўзини ўзи банд қилган шахслар учун МБС бундан мустасно)

• Фойда солиғи – 15 фоиз;
• ҚҚС – 12 фоиз;
• ЖШДС – 12 фоиз;
• Ижтимоий солиқ – 12 фоиз (бюджет ташкилотлари учун – 25 фоиз);
• Айланмадан олинадиган солиқ – 4 фоиз (йиллик айланмаси 1 млрд сўмгача бўлган якка тартибдаги тадбиркорлар ва ўзини ўзи банд қилганлар учун – 1 фоиз);
• Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун ер солиғи – қишлоқ хўжалиги ерларининг норматив қийматига нисбатан 0,95 фоиз;
• Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ – 1,5 фоиз.

 

2. Акциз солиғи

Алкоголь:

2026 йил 1 февралдан бошлаб акциз солиғининг қуйидаги ставкалари қўлланилади:

• Ароқ, коньяк, бошқа алкоголли ичимликлар учун – 48 000 сўм/л, импорт – 60 000 сўм/л.
• табиий винолар учун– 7 000 сўм/л, импорт – 12 000 сўм/л;
• бошқа винолар учун – 9 000 сўм/л, импорт – 15 000 сўм/л;
• пиво – 3 000 сўм/л, импорт – 5 000 сўм/л.

2026 йил 1 июлдан бошлаб ставкалар қуйидагиларга тенглаштирилади:

• ароқ, коньяк, бошқа алкоголли ичимликлар – 48 000 сўм/л.
• табиий винолар – 10 000 сўм/л;
• бошқа винолар – 12 000 сўм/л;
• пиво – 4 000 сўм/л.

2026 йил 1 январдан этил спиртининг бош фракцияси учун акциз солиғи амалдаги 15 минг сўмдан литри учун 5 минг сўмгача пасайтирилади. Бунда истеъмол ва техник этил спиртининг бир литри учун 15 минг сўм миқдоридаги акциз солиғи ставкаси сақлаб қолинади.

 

Тамаки маҳсулотлари:

2026 йил 1 февралдан сигареталар, чилим учун тамаки, ўзи ўралган тамаки, қиздириладиган тамаки таёқчалари ва вейплар учун солиқ ставкалари 7 фоизга оширилади (сигара учун 21,5 минг сўм, 1 кг чилим ва ўзи ўралган тамаки учун 642 минг сўм, 1 кг қиздириладиган тамаки таёқчалари учун 481,5 минг сўм, 1 мл вейп учун 2,14 минг сўм).

2026 йил 1 июлдан бошлаб фильтрли ва фильтрсиз сигареталар учун солиқ ставкалари ҳам 7 фоизга оширилади (1 минг дона сигарета учун 365 минг сўм).

 

Таркибида шакар бўлган энергетиклар ва ичимликлар:

Таркибида шакар ёки ширинлаштирувчи, энергетик ва тетиклаштирувчи моддалар бўлган ичимликлар бўйича 2026 йил 1 апрелдан бошлаб маҳсулотдаги шакар миқдорига қараб акциз солиғининг прогрессив ставкалари қўлланилади:

• 100 мл ичимликда 5 г гача шакар – 500 сўм/л (амалдаги ставка);
• 5-10 г шакар – 515 сўм/л;
• 10 граммдан ортиқ – 535 сўм/л;

Таркибида шакардан бошқа ширинлаштирувчилар бўлган ичимликлар – 500 сўм/л;

Энергетик ичимликларга акциз солиғи ставкаси – 2,15 минг сўм/л.

Бунда аниқлаштирувчи қоидалар киритилмоқда: умумий овқатланиш корхоналари ва якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан ишлаб чиқариладиган ва сотиладиган ичимликларга акциз солиғи солинмайди.

Шунингдек, агар товарлар таркибидаги шакар миқдори тўғрисидаги маълумотлар истеъмол қадоғида кўрсатилмаган бўлса, энг юқори солиқ ставкаси қўлланилиши назарда тутилмоқда.

 

Нефть маҳсулотлари:

2026 йил 1 апрелдан нефть маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва якуний истеъмолчиларга сотиш учун акциз солиғи ставкаси 7 фоизга оширилади. Бунда полиэтилен гранулалар (10 фоиз) ва табиий газ (12 фоиз) учун амалдаги ставкалар сақлаб қолинмоқда;

 

Янги солиқ солиш объекти:

2026 йил 1 апрелдан истеъмолга тайёр бўлган 1 кг картошка чипслари учун 15 минг сўм миқдорида акциз солиғи жорий этилади.

 

3. Солиқлардаги бошқа ўзгаришлар

Ставкалар 7 фоизга индексация қилинади:

• ер солиғи;
• мол-мулк солиғи;
• сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ;
• ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ;
• мол-мулкни ижарага берувчи жисмоний ва юридик шахсларга солиқ солиш мақсадида фойдаланиладиган ижара тўловининг энг кам ставкалари.

Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоятлар ва Тошкент шаҳар Кенгашлари 2026 йил 1 январдан бошлаб:

• қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун белгиланган солиқ ставкаларига – камайтирувчи ва оширувчи коэффициентлар 0,5 дан 1,2 гача;
• қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ерлар учун солиқ ставкаларининг белгиланган миқдорларига – камайтирувчи ва оширувчи коэффициентлар 0,5 дан 3,0 гача (шаҳар ва туман кенгашлари билан келишилган ҳолда);
• сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларига – пасайтирувчи ва оширувчи коэффициентлар 0,7 дан 1,5 гача;
• ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларига (цемент ишлаб чиқариш учун мўлжалланган норуда қурилиш материаллари ва оҳактошдан ташқари) – 1,3 гача оширувчи коэффициент.

 

Қуйидагилар бекор қилинади:

• ЯТТ учун қатъий белгиланган миқдорда ЖШДС тўлаш;
• ўзини ўзи банд қилган шахслар учун солиқ даврида товарларни (хизматларни) реализация қилишдан олинган 100 млн сўм миқдоридаги солиқ солинмайдиган даромад.

Айланмадан олинадиган солиқни тўлашдан ҚҚС ва фойда солиғини тўлашга биринчи марта ўтган солиқ тўловчилар учун қуйидаги имтиёзлар белгиланади:

• 1 йил давомида фойда солиғидан озод қилиш;
• 6 ой мобайнида тўланган солиқлар ҳисобидан бухгалтерия хизматлари харажатлари (ҳар ойда МҲТЭКМнинг 3,5 бараваридан ошмаган миқдорда) чегириб ташланади.

Фойда солиғи бўйича ҳар ойлик бўнак тўловларини тўлаш чегараси 10 млрд сўмдан 20 млрд сўмгача оширилади.

Товарлар (хизматлар) электрон савдосини амалга оширувчи шахслар учун қуйидаги солиқ ставкалари қўлланилади:

• фойда солиғи – 15 фоиз;
• айланмадан олинадиган солиқ – 4 фоиз.

 

2026 йил 1 январдан бошлаб қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчилари томонидан ишлаб чиқарилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини реализация қилишда ҚҚСнинг ноль даражали ставкаси жорий этилади.

 

Ўз эҳтиёжлари учун гипс хомашёсини қазиб олувчи ва ундан тайёр қурилиш материаллари ишлаб чиқарувчи корхоналар учун ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкаси 50 фоизга камайтирилади.

2029 йил 1 январга қадар иссиқхона хўжаликлари фаолиятидан жами даромадининг камида 60 фоизи миқдорида даромад олган солиқ тўловчилар ижтимоий солиқни 1 фоиз ставкада тўлайди. Иссиқхона хўжаликлари эгаллаган ер участкалари бўйича ер солиғи қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун белгиланган ставкалар бўйича тўланади.

 

4. Бошқа ўзгаришлар

• Ҳисобот даврида бир неча турдаги солиқлар бўйича солиқ ҳисоботи тақдим этилмаган тақдирда ягона жарима қўлланилади.
• Тадбиркорлар сайёр солиқ текширувлари натижалари бўйича молиявий жарималарни 6 ой давомида тенг улушларда тўлашлари мумкин бўлади.
• Солиқ органлари юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ва юридик шахслардан олинадиган ер солиғи бўйича солиқ ҳисоботини ўзлари шакллантиради: ЖШДС ва ижтимоий солиқ, айланмадан олинадиган солиқ, ҚҚС.
• Камерал солиқ текшируви даврида ва солиқ текшируви ёки солиқ аудити даврида текширувдан олдинги таҳлил даврида айнан бир иш бўйича такрорий текширув ўтказилмайди.
• Тадбиркорлар миллий ва хорижий маркетплейсларда товарларни хорижий мамлакатларга сотиш билан боғлиқ экспорт операциялари бўйича ҚҚС суммасини қоплаб беришлари мумкин бўлади.
• Солиқ тўловчининг дебиторларидан солиқ қарзини ундириш тартиби жорий этилади.

 

Иқтисодиёт тармоқлари ва соҳаларига бериладиган айрим солиқ ва божхона имтиёзлари рўйхати

1. Тикув-трикотаж, пойабзал ва чарм-атторлик саноатида ишлаб чиқариш фаолиятини амалга оширувчи тадбиркорлик субъектлари учун фойда солиғи ставкаси 2 фоиз, уларнинг ходимлари учун ижтимоий солиқ ставкаси 1 фоиз этиб белгиланди .

2. Қишлоқ хўжалиги ва доривор ўсимликларни етиштириш ва қайта ишлаш бўйича янгидан ташкил этиладиган кооперативлар учун 2025 йил 1 апрелдан 2028 йил 1 январга қадар ходимлар учун ижтимоий солиқ ва ЖШДС ставкалари – 1 фоиз этиб белгиланди .

3. Электротехника саноати корхоналари учун фойда солиғи ставкаси 0 фоиз қилиб белгиланади, улар мол-мулк солиғи тўлашдан озод қилинади .

4. Халқаро юк ташишларни ташкил этишда транспорт-экспедиторлик хизмати кўрсатиш шартномаси асосида кўрсатиладиган транспорт-экспедиторлик хизматларига 0 фоизлик ҚҚС ставкаси қўлланилади .

5. Ҳудудий яйлов хўжаликларининг доимий фойдаланишидаги яйлов ер майдонлари солиқ солинадиган базага киритилмайди .

6. Ижодий парк резидентлари ижтимоий солиқ ва ЖШДСни 50 фоизга пасайтирилган ставка бўйича тўлайдилар .

7. Замонавий қадоқланган мева-сабзавот маҳсулотларини реализация қилувчи тадбиркорлик субъектлари учун 2028 йил 1 январга қадар уларнинг ходимлари учун фойда солиғи ва ижтимоий солиқ ставкалари 1 фоиз миқдорида белгиланди .

8. 2025 йил 1 октябрдан бошлаб таъм ва ранг берувчи қўшимчаларсиз оқ шакар импортига акциз йиғими бекор қилинди .

9. Болалар учун мўлжалланган контент яратишдан оладиган даромади йиллик жами даромадининг камида 80 фоизини ташкил этадиган юридик шахслар 2025 йил 1 июлдан 2030 йил 1 январга қадар фойда солиғидан озод этилади, улар учун ижтимоий солиқ ставкаси 1 фоиз миқдорида белгиланади .

10. Мебель ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган хомашё, материаллар ва бутловчи қисмлар импортига 1фоиз миқдорида божхона божи белгиланди .

11. Айрим товарлар бўйича ҚҚС базасини сотиб олиш нархи ва сотиш нархи ўртасидаги ижобий фарқдан келиб чиқиб аниқлаш тартиби жорий этилади.

12. 2026 йил 1 январдан бошлаб қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлардан ясалган заргарлик буюмларига ҚҚС бўйича имтиёзлар бекор қилинади ҳамда солиқ базасини ҳисоблаш тартиби аниқлаштирилди .

13. Ўз маблағлари ҳисобидан қурилган ижтимоий инфратузилма объектлари бўйича харажатлар фойда солиғи бўйича солиқ солинадиган базадан чегирилади .

14. Ўзбекистонга олиб кириладиган полиэтилен гранулалари ва айрим этилен (ТИФ ТН коди 3901 10 900 0, 3901 30, 3901 40) ва пропилен (ТИФ ТН коди 3902 10 000 0) полимерларининг бирламчи шаклларига 0 фоизли акциз солиғи ставкаси қўлланилади .

15. Тўқимачилик ва тикув-трикотаж саноати корхоналари учун ижтимоий солиқ ставкаси 1 фоиз миқдорида белгиланган .

16. Ўз эҳтиёжлари учун гипс хомашёсини қазиб олувчи ва ундан тайёр қурилиш материаллари ишлаб чиқарувчи корхоналар учун гипс қазиб олиш қисмида ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ ставкаси 50 фоизга камайтирилади .