Импорт бўйича ҚҚСни тўлаш муддати кечиктирилганда ҳисобга олиш қандай акс эттирилади

Товарларни импорт қилишда ҳақиқатда тўланган ҚҚС суммаси ҳисобга олинади . «Импорт» ҚҚСни тўлаш муддати кечиктирилганда ҳам солиқ БЮД расмийлаштирилган санада эмас, балки тўлаш санасида ҳақиқатда тўланган сумма миқдорида ҳисобга олинади Бироқ амалда импорт учун ҚҚС БЮД расмийлаштирилган ойда – у тўланганлигидан қатъи назар,   божхона органлари маълумотлар базасидаги Сотиб олиш реестрига киради, бу эса СК нормасига мувофиқ эмас. 

ДСҚнинг ҚҚС маъмуриятчилиги бошқармаси бошлиғи Беҳзод ИСАҚУЛОВ амалда  импорт бўйича ҚҚСни тўлаш муддати кечиктирилганда унинг ҳисобга олиниши ҳисоботда қандай акс эттирилишини тушунтирди:

– Солиқ тўловчи тўлов муддатини кечиктириш ҳуқуқини олганда айнан импорт бўйича тўланган ҚҚС ҳисобга олиниши учун ҚҚС бўйича ҳисоботни тўғри тўлдириш керак.

Ҳисоб-китобнинг электрон шаклларидаги ўзгаришлар туфайли иккита вазият юзага келиши мумкин:

1) импорт 2020 йил охирида, масалан, декабрда амалга оширилган, тўлаш муддати кечиктирилганини ҳисобга олганда ҚҚС тўлови  2021 йил февраль ойига тўғри келади;

2) импорт ва тўлаш муддати кечиктирилган ҚҚС тўлови 2021 йилга, масалан, тегишинча январь ва март ойларига тўғри келади.

1-вазият

2020 йил декабрда ҚҚСни тўлаш муддатини кечиктириш ҳуқуқи олинган пайтда БЮД маълумотларига кўра ҳисоботда акс эттирилган импорт учун ҚҚС суммаси ҳисобга олинмайдиган сумма сифатида Сотиб олиш реестрининг 6 ва 7-устунларидаги маълумотлар 8 ва 9-устунларида такрорланиши керак эди (ҚҚС ҳисоб-китобига 4-илова). Муайян сабабларга кўра бундай қилинмаган бўлса,  ҳақиқатда тўланмаган солиқ суммасини ҳисобдан чиқариб ташлаш учун ҳисоб-китобни қайта топшириш керак.

2021 йил февраль ойида тўлаш муддати кечиктирилган ҚҚС суммасини тўлаш чоғида хизматлар импортига ўхшаш бир томонлама ЭҲФ тақдим этиш керак. Тўланган ҚҚС суммаси Сотиб олиш реестрида акс эттирилади ва СКнинг 266-моддасига мувофиқ ҳисобга олинади.

2-вазият

Импорт ҳам, ҚҚС тўлови ҳам 2021 йилда амалга оширилган бўлса, импорт бўйича ҚҚС тўлаш муддати кечиктирилганини ҳисобга олган ҳолда ҚҚС ҳисоб-китобига 3-илованинг 0608-«Тўланмаган солиқларни ҳисобдан чиқариш» сатрида акс эттирилади.

2021 йил январь ойида ушбу сатрда БЮДга мувофиқ тўлаш муддати кечиктирилган ҚҚСни акс эттириш керак. 3-илова ортиб борувчи якун билан тўлдирилиши сабабли, 2021 йил март ойи учун ҳисоботда «импорт» ҚҚС ҳақиқатда тўланганда 0608-сатрдаги маълумотларга тузатиш киритилади – тўланган ҚҚС суммаси "айирилади". Шу тариқа, СКнинг 266-моддасига мувофиқ айнан тўланган ҚҚС ҳисобга олинади.

Ирина АХМЕТОВА, «Норма» эксперти,

Олег ГАЕВОЙ, buxgalter.uz эксперти

томонидан тайёрланди.