«Автокамерал»: мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловлари қандай ҳисобланади?

Яна «автокамерал» формулалари бўйича савол: дастур мулк солиғи бўйича бўнак тўловларини тўғри ҳисоблайдими? Мутахассислар айниқса ҳисоб-китобларда эскириш (амортизация)ни ҳисобга олган ҳолда ўртача йиллик қолдиқ қийматнинг ўрнига нотариал қийматни қўллашни мунозарали деб ҳисоблашади.

Buxgalter.uzнинг илтимосига кўра ушбу масала бўйича ўз позициясини солиқ маслаҳатчиси Гулнора ЭРГАШЕВА асослади:

Мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловларни ҳисоблашда нотариал қиймат ва объектнинг ўртача йиллик қолдиқ қийматини солиштирувчи формула қўлланилади. Натижада солиқ қўшимча ҳисобланади.

СКнинг 413-моддасига мувофиқ солиқ солинадиган база амортизация (эскириш)ни ҳисобга олган ҳолда ўртача йиллик қолдиқ қиймат асосида ҳисобланиши керак. Бинолар учун эскириш йилига 5%ни ташкил қилади, «автокамерал» формуласи буни ҳисобга олмайди.

Тушунтириш сўраб мурожаат қилинган солиқ инспектори маълумотнома мулкнинг нотариал қиймати бўйича ҳисобланишини таъкидлайди. Бироқ мулкнинг нотариал қиймати Ўзбекистон резидентларининг мулкини солиққа тортиш мақсадларида қонунчиликда назарда тутилмаган .

Мол-мулкни тўғри солиққа тортиш учун энг кам қийматдан юқори бўлган амортизацияни ҳисобга олган ҳолда айнан ўртача йиллик қолдиқ қийматдан фойдаланиш зарур.

Нима қилиш керак

Солиқ тўловчилар сабр-тоқат билан қуролланиши ва солиқ органига ушбу ҳолда «автокамерал» формуласи нотўғри ишлашини батафсил тушунтириши керак. У бошланғич қийматни (my3.soliq.uz орқали тақдим этиладиган ҳисобда акс эттирилган) нотариал қиймат билан солиқ тўловчи СК 306-моддаси бўйича ушбу ставкани қўллаганда – 5% ставка бўйича амортизацияни ҳисобга олган ҳолда солиштириши керак.

Агар солиқ органлари ушбу масалага СКнинг XV бўлимида баён этилган методология нуқтаи назаридан ёндашса ва формулани қонунчилик талаблари доирасига келтирса, бу солиқ низоларини олдини олишга имкон беради.

Юлия ТАРШИЛОВА тайёрлади