Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларида таълим олиш учун йўналтириладиган маблағларга жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича имтиёзни қўллаш тартиби тўғрисидаги Низом (АВ томонидан 27.05.2010 й 2107-сон билан рўйхатга олинган 24.03.2010 й. Молия вазирлиги 24-сон, Давлат солиқ қўмитасининг 2010-15-сон қарори билан тасдиқланган)

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2010 йил 27 майда 2107-сон

билан рўйхатга олинган

Ўзбекистон Республикаси

Молия вазирлиги ва

Давлат солиқ қўмитасининг

2010 йил 24 мартдаги

24, 2010-15-сон қарорига

ИЛОВА

Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал

ва олий таълим ташкилотларида таълим олиш

учун йўналтириладиган маблағларга жисмоний

шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича

имтиёзни қўллаш тартиби тўғрисидаги

НИЗОМ

I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексига мувофиқ 2010 йил  1 январдан бошлаб фуқароларнинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромадларининг Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларида таълим олишга (ўзининг, шунингдек, йигирма олти ёшга тўлмаган фарзандларининг ёки эрининг (хотинининг) таълим олиши учун) йўналтириладиган тўловларига жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи солинмайди.

2. Ушбу Низомнинг 1-бандида назарда тутилган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича имтиёз жисмоний шахсларнинг солиқ солинадиган даромадларини Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларида ўзининг, шунингдек, йигирма олти ёшга тўлмаган фарзандларининг ёки эрининг (хотинининг) ўқиши учун йўналтириладиган тўловларига (кейинги ўринларда ўқиш учун тўлов деб юритилади) камайтириш (кейинги ўринларда солиқ чегирмаси деб юритилади) кўринишида берилади.

3. Ушбу Низом мақсадларида олий таълим ташкилоти деганда олий таълимнинг таълим дастурларини (бакалавриат ва магистратура) амалга оширадиган, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда ташкил этилган, ўз Устави ва Олий таълим тўғрисидаги низом (рўйхат рақами 1222, 2002 йил 22 февраль) асосида фаолият юритувчи юридик шахс тушунилади.

Прoфессионал таълим ташкилоти деганда Ўзбекистон Республикасининг "Таълим тўғрисида"ги Қонуни ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 7 августдаги 466-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасида узлуксиз бошланғич, ўрта ва ўрта махсус профессионал таълим тўғрисидаги низом асосида фаолият юритувчи ташкилот тушунилади.

4. Жисмоний шахсларга солиқ чегирмаси ўқиш учун тўлов қуйидагилар ҳисобидан амалга оширилганда тақдим этилади:

ўз маблағлари;

жисмоний шахсга тижорат банклари томонидан берилган таълим кредитлари (фоизлари билан);

юридик шахслар томонидан жисмоний шахсларга қайтариш шарти билан берилган маблағлари (ссудалар).

5. Ўзининг, фарзандларининг ёки эрининг (хотинининг) ўқиши учун тўланганда солиқ чегирмаси жисмоний шахс - таълим олувчига, шунингдек, агар ўқиш учун тўлов таълим олувчи йигирма олти ёшга тўлгунига қадар амалга оширилган бўлса унинг ота-оналарига ва (ёки) хотинига (эрига) берилади.

6. Солиқ чегирмаси 2010 йилнинг 1 январидан кейин ўтказилган ўқиш учун тўлов суммаларига берилади. Ўқиш учун тўлов юридик шахслар томонидан жисмоний шахсларга қайтариш шарти билан берилган маблағлар ҳисобига 2010 йилнинг 1 январига қадар амалга оширилган ҳолларда, солиқ чегирмаси 2010 йилнинг 1 январидан кейин юридик шахслар томонидан берилган ссудаларни қоплаш ҳисобига ушлаб қолинган маблағлар суммасига берилади.

7. Юридик шахслар томонидан талабаларнинг таълим олиши учун Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотлари билан тўғридан-тўғри тузилган шартномалар бўйича пулли-контракт асосида ўтказиладиган, ушбу юридик шахснинг харажати бўлган маблағлар суммасига солиқ чегирмаси татбиқ этилмайди.

8. Агар ҳисобот солиқ даврида солиқ чегирмасини тўлиқ қўллашнинг имкони бўлмаса (жами йиллик даромад суммаси таълим олиш учун ҳақиқатда амалга оширилган харажатлар суммасидан кам бўлса), унинг қолдиғи кейинги солиқ даврларига кўчирилмайди.

9. Солиқ чегирмаси давлат солиқ хизмати органлари орқали жисмоний шахснинг жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этиш йўли билан ҳамда солиқ тўловчининг ёзма аризасига биноан тўлов манбаида - иш берувчи томонидан ҳам берилиши мумкин.

II. ТЎЛОВ МАНБАИДА СОЛИҚ ЧЕГИРМАСИНИ

ТАҚДИМ ЭТИШ ТАРТИБИ

10. Тўлов манбаида солиқ чегирмаси таълим учун тўлов қуйидагилар ҳисобига амалга оширилганда тақдим этилади:

тўланган суммаларни жисмоний шахснинг солиқ солинадиган даромадларидан кейинчалик ушлаб қолиш шарти билан берилган иш берувчининг маблағлари;

Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларига ёки тижорат банкига олинган таълим кредитини (фоизлари билан) қоплаш эвазига иш берувчи томонидан ўтказиб бериладиган жисмоний шахснинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромадлари.

11. Жисмоний шахслар солиқ чегирмасини олиш учун иш берувчига даромадларини ўқиш учун тўловга (кредитни қоплашга (фоизлари билан)) ўтказиш тўғрисидаги аризани қуйидаги ҳужжатларни илова қилган ҳолда тақдим этади:

талаба (талабалар) билан Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ёки олий таълим ташкилотлари ўртасида тўловли-контракт асосида ўқитиш тўғрисида тузилган шартнома (шартномалар) нусхаси;

тижорат банки билан таълим кредитини олиш учун тузилган шартнома (шартномалар) нусхаси.

12. Ушбу Низомнинг 11-бандида кўрсатилган ҳужжатларнинг тақдим этилиши жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғини тўлов манбаида ушлаб қолмаслик учун асос бўлади.

13. Тўлов манбаида солиқ чегирмаси қўлланилганда жами йиллик даромад тўғрисидаги декларация тақдим этилиши талаб қилинмайди, Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 393-моддасида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.

14. Жисмоний шахсга тўлов манбаида солиқ чегирмаси тақдим этилмаган ҳолда, солиқ чегирмаси ушбу Низомнинг III бобида назарда тутилган тартибда жисмоний шахснинг жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияси асосида тақдим этилиши мумкин.

15. Прoфессионал ва олий таълим ташкилотлари ҳамда тижорат банклари томонидан маблағларни қайтариб бериш ушбу маблағлар олинган шахсларнинг ҳисобварақларига ўтказиб бериш орқали амалга оширилади.

Аввал ўтказилган пул маблағлари иш берувчининг ҳисоб рақамига қайтариб берилганда, тўлов манбаида имтиёзни қўллаган иш берувчи қайтариб берилган суммани жисмоний шахснинг солиқ солинадиган жами даромади таркибига киритиши ва Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексида белгиланган тартибда жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғини ушлаб қолиши лозим.

III. СОЛИҚ ЧЕГИРМАСИНИ ЖИСМОНИЙ

ШАХСНИНГ ЖАМИ ЙИЛЛИК ДАРОМАДИ

ТЎҒРИСИДАГИ ДЕКЛАРАЦИЯСИ АСОСИДА

БЕРИШ ТАРТИБИ

16. Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларида ўқиш учун тўлов жисмоний шахс томонидан мустақил равишда (нақд пул ҳисобига, жисмоний шахсларнинг банклардаги омонат ва бошқа ҳисоб рақамларидан ёки пластик карталардан фойдаланган ҳолда) амалга оширилганда, солиқ чегирмаси Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 396-398-моддаларида назарда тутилган тартибда давлат солиқ хизмати органларига жисмоний шахснинг жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни топшириш йўли орқали берилиши мумкин. Бунда, солиқ чегирмаси Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотларида таълим олиш учун ҳақиқатда амалга оширилган харажатлар суммасига, солиқ даври учун кўрсатилган жисмоний шахснинг жами йиллик даромади миқдорида берилади.

17. Солиқ чегирмасига бўлган ҳуқуқни тасдиқлаш учун жисмоний шахс қуйидагиларни тақдим этади:

талаба (талабалар) билан Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ёки олий таълим ташкилотлари ўртасида тўловли-контракт асосида ўқитиш тўғрисида тузилган шартнома (шартномалар) нусхаси;

тижорат банки билан таълим кредитини олиш учун тузилган шартнома (шартномалар) нусхаси;

Ўзбекистон Республикасининг прoфессионал ва олий таълим ташкилотлари ҳисоб рақамига (таълим кредитини (фоизлари билан) қоплаганда тижорат банки ҳисоб рақамига) пул маблағларини мустақил тўлаганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар нусхаси.

18. Агар солиқ чегирмаси суммаси жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этган жисмоний шахснинг жами йиллик даромади суммасидан ортиқ бўлса, қолган суммага солиқ чегирмаси уни олиш ҳуқуқига эга бўлган бошқа жисмоний шахсларга берилади.

Давлат солиқ хизмати органлари ўзларида мавжуд маълумотлар ва тақдим этилган ҳужжатлар асосида мустақил равишда солиқ чегирмасини олиш ҳуқуқига эга бўлган бошқа жисмоний шахслар томонидан солиқ чегирмаси кўринишидаги имтиёз суммаси қўлланилганлигини аниқлайдилар.

19. Солиқ чегирмасини олиш ҳуқуқига эга бўлган жисмоний шахслар битта давлат солиқ хизмати органида ҳисобда турмаган тақдирда жами йиллик даромади тўғрисидаги декларация қуйидаги тартибда тақдим этилади:

жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этувчи жисмоний шахс декларацияни тақдим этиш билан бир вақтда ушбу Низомнинг 1-иловасига мувофиқ солиқ чегирмасини амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлган бошқа жисмоний шахслар томонидан солиқ чегирмаси тариқасидаги имтиёз суммаси қўлланилмаганлиги тўғрисидаги маълумотномани (маълумотномаларни) тақдим этади (масалан, таълим олувчининг отаси жисмоний шахснинг жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этмоқда. Таълим олувчининг отаси декларацияни тақдим этиш билан бир вақтда унинг фарзанди (фарзандлари) ва рафиқаси солиқ чегирмасини қўлламаганликлари тўғрисида белгиланган шаклдаги маълумотномани тақдим этади);

агар солиқ чегирмаси суммаси жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этган жисмоний шахснинг жами йиллик даромади суммасидан ортиқ бўлса, қолган суммага солиқ чегирмаси уни олиш ҳуқуқига эга бўлган бошқа жисмоний шахсларга, мазкур шахслар томонидан бошқа жисмоний шахслар солиқ чегирмасини қўллаганлиги тўғрисида ушбу Низомнинг 2-иловасига мувофиқ шаклда давлат солиқ хизмати органлари томонидан бериладиган маълумотнома тақдим этилгандагина берилади (масалан, таълим олувчининг онаси жисмоний шахснинг жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этмоқда. Аввал жами йиллик даромади тўғрисидаги декларация таълим олувчининг отаси томонидан тақдим этилган ва у томонидан таълим олишга йўналтирилган маблағларнинг бир қисмига солиқ чегирмаси қўлланилган. Таълим олувчининг онаси жами йиллик даромади тўғрисидаги декларацияни тақдим этиш билан бир вақтда отасининг солиқ ҳисобига қўйилган жойдаги давлат солиқ хизмати органи томонидан берилган қўлланилган солиқ чегирмаси суммаси тўғрисидаги маълумотномани тақдим этади).

IV. ЯКУНИЙ ҚОИДА

20. Ушбу Низомда назарда тутилган солиқ чегирмаларининг тўғри қўлланилиши устидан назорат давлат солиқ хизмати органлари томонидан амалга оширилади.

Низомга

1-ИЛОВА

МАЪЛУМОТНОМА

Ушбу жисмоний шахс томонидан ўқиш учун мустақил равишда тўланган суммаларга чегирма қўлланилмаганлиги тасдиқланди.

Экспертларнинг тушунтиришлари уларнинг шахсий фикрини акс эттиради ва Сиз уларга таяниб мустақил қарор қабул қилишингиз мумкин.

Сайт «NORMA» МЧЖ томонидан ишлаб чиқилган.

Контентни яратишда "Солиқ ва божхона хабарлари" , "Норма маслаҳатчи" газеталари, "Амалий бухгалтерия" ЭМТ ва "Амалий солиқ солиш" ЭМТ материалларидан фойдаланилди.

Сайт материалларини ресурс маъмурияти розилигисиз кўчириб олиш тақиқланади.

© «NORMA» МЧЖ, 2019-2024 й. Барча ҳуқуқлар ҳимояланган.

 

Бизнинг Facebook
даги саҳифамиз

Телеграм канали @uz_buxgalter

Бориш харитаси

Манзил: Ўзбекистон, 100105,
Тошкент ш., Миробод тум., Толлимаржон кўч., 1/1.

E-mail: admin@buxgalter.uz

Call-марказ телефони: +998 78 150-11-72