Ўзбекистон Республикаси бюджет ҳисобининг стандарти (2-сонли БҲС) "Ягона счётлар режаси" (АВ томонидан 20.10.2018 й. 3078-сон билан рўйхатга олинган молия вазирининг 10.09.2018 й. 125-сон буйруғи билан тасдиқланган)

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2018 йил 20 октябрда 3078-сон

билан рўйхатга олинган

Ўзбекистон Республикаси

Молия вазирнинг

2018 йил 10 сентябрдаги

125-сон буйруғига

ИЛОВА

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

БЮДЖЕТ ҲИСОБИНИНГ СТАНДАРТИ

(2-сонли БҲС)

ЯГОНА СЧЁТЛАР РЕЖАСИ

Мазкур Ўзбекистон Республикаси бюджет ҳисобининг стандарти (2-сонли БҲС) "Ягона счётлар режаси" (бундан буён матнда Стандарт деб юритилади) Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодекси ва Ўзбекистон Республикасининг "Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ бюджет ҳисобини норматив тартибга солиш тизимининг элементи ҳисобланади.

I БЎЛИМ. БЮДЖЕТ ҲИСОБИДА ЯГОНА

СЧЁТЛАР РЕЖАСИНИ ҚЎЛЛАШ СОҲАСИ

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Мазкур Стандарт ғазначилик хизмати бўлинмалари (бундан буён матнда ғазначилик бўлинмалари деб юритилади), иқтисодиёт ва молия органлари, давлат ва бошқа мақсадли жамғармаларини тақсимловчи органлар, барча бюджет ташкилотларига татбиқ этилади.

2. Ушбу Стандартда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланади:

актив счёт (А) - бу активларни акс эттиришга мўлжалланган счёт бўлиб, унда иқтисодий ресурсларнинг қолдиғи ва кўпайиши счётнинг дебетида, камайиши эса кредитида акс эттирилади;

аналитик счёт - бюджет ҳисоби объектлари ҳақидаги батафсил ҳисоб ахборотини шакллантирувчи счёт. Бюджет ташкилотлари ягона счётлар режасига қўшимча аналитик счётлардан фойдаланиши мумкин;

балансдан ташқари счётлар (БТC) - бу бюджет ташкилотига қарашли бўлмаган, лекин унинг вақтинчалик тасарруфида бўлган, активларнинг мавжудлиги ва ҳаракати, шартли ҳуқуқ ва мажбуриятлар ҳақидаги ахборотларни умумлаштиришга мўлжалланган счётлар. Бу счётлар бошқа счётлар билан ўзаро боғланмайди ва бюджет ташкилотининг ҳисоботларида акс эттирилмайди;

даромадлар бўйича дебиторлик - бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларига даромадларни ҳисобланиши асосида юзага келадиган дебиторлик;

даромадлар тушуми - бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларига солиқлар ва йиғимлар ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа даромадлар сифатида ўтказилган пул маблағлари;

ички ҳисоб-китоб марказлари - ўзида ғазначилик бўлинмаларининг тегишли филиаллари маблағларини ҳисобини юритувчи, ғазначилик бўлинмаларининг бир филиалини ичида ҳамда филиаллари ўртасида тўловларни амалга оширилишини таъминловчи ахборот тизими;

касса методи - бухгалтерия ҳисобида барча операциялар, даромадлар, харажатлар ва бошқа ҳодисалар, улар учун пул ва унинг эквивалентлари қабул қилинганида ёки тўланганида қайд этиладиган бухгалтерия ҳисоби методи;

контр-актив счёт (КА) - актив счётнинг сальдосидан чегириладиган молиявий ҳисоботда активнинг соф қийматини акс эттирувчи счёт;

контр-пассив счёт (КП) - пассив счётнинг сальдосидан чегириладиган молиявий ҳисоботда мажбурият ёки сармоянинг соф қийматини акс эттирувчи счёт;

пассив счёт (П) - бу мажбурият ва сармояни акс эттиришга мўлжалланган счёт бўлиб, унда мажбурият ва сармоянинг қолдиғи ва кўпайиши счётнинг кредити бўйича, камайиши эса дебетида акс эттирилади;

синтетик счёт - бюджет ҳисоби объектлари ҳақидаги маълумотларни муайян иқтисодий белгилари бўйича умумлаштирилган ахборотни шакллантирувчи счёт;

транзит счётлар (Т) - бу ҳисобот йили даврида фойдаланиладиган, лекин ҳисобот даври охирида қолдиққа эга бўлмайдиган вақтинчалик ҳисобга олувчи ҳамда молиявий натижаларни акс эттирувчи счётлар;

транзит ҳисобварақ - пул маблағларини вақтинчалик ҳисобга олувчи ҳисобварақ;

харажатлар - бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг пул маблағлари ҳисобидан амалга оширилган харажатлар;

харажатлар бўйича мажбуриятлар - бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг маблағлари ҳисобидан харажатларнинг ҳисобланиши асосида юзага келадиган мажбуриятлар;

ҳисоб-китоблар маркази - ўзида ягона ғазна ҳисобварағини ҳамда ички ҳисоб-китоб марказларини қамраб олган, ягона ғазна ҳисобварағига маблағларни кирим қилинишини, харажатларини амалга оширилишини ва қайтарилишини ҳамда ички ҳисоб-китоб марказлари орқали ғазначилик бўлинмаларининг бир филиалини ичида ҳамда филиаллари ўртасида тўловларни амалга оширилишини таъминловчи ахборот тизими;

ҳисобланган даромадлар - бюджет тизими бюджетларига ёки бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларга ўтказиб берилиши ҳисобга олинган даромадлар;

ҳисобланган харажатлар - бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларидан ғазначилик бўлинмаларида ҳисобга олинган молиявий мажбуриятлар;

ҳисобланган ҳақиқий харажатлар - бюджет ташкилотлари томонидан бюджет ёки бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобланган харажатлар;

ҳисоблаш методи - бухгалтерия ҳисобида содир бўлган барча операциялар ва бошқа ҳодисалар, улар содир бўлган пайтда қайд этиладиган (пул маблағлари ва унинг эквиваленти келиб тушган ёки тўланишидан олдин) бухгалтерия ҳисоби методи.

3. Ягона счётлар режаси молиявий ҳисобот элементларига мувофиқ гуруҳлаштирилган активлар, мажбуриятлар, даромадлар, харажатлар, капитал ва молиявий натижани ўзида ичига олади.

4. Ягона счётлар режаси унинг таркибий қисми бўлган счётларга ва субсчётларга ажратилади.

5. Таркибий счётлар тегишли субсчётларга бўлинмаса, ушбу таркибий счёт субсчёт сифатида фойдаланилади.

2-БОБ. ҚЎЛЛАШ ЙЎНАЛИШЛАРИ

6. Ғазначилик бўлинмалари, давлат мақсадли жамғармаларини тақсимловчи органлар Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг ҳамда бюджет ташкилотлари молиявий-хўжалик фаолиятининг бюджет ҳисобини мазкур Стандартнинг 1-иловасида келтирилган ягона счётлар режасига мувофиқ юритади.

7. Ғазначилик бўлинмалари, иқтисодиёт ва молия органлари, давлат мақсадли жамғармаларини тақсимловчи органлар мазкур Стандартда келтирилган Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг бюджет ҳисобида ягона счётлар режасини қўллаш тартибига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг бюджет ҳисобини юритади.

8. Бюджет ташкилотлари мазкур Стандартда келтирилган Бюджет ташкилотларининг бюджет ҳисобида ягона счётлар режасини қўллаш тартибига мувофиқ бюджет ҳисобини ташкил этади.

9. Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг бюджет ҳисобида ягона счётлар режасини қўллаш мазкур боб ҳамда ушбу Стандартнинг 2-иловасидаги наъмунавий ўтказмалар асосида амалга оширилади.

10. Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг ягона ғазна ҳисобварағидаги маблағларини ички ҳисоб-китоб марказларида тўлиқ акс эттириш мақсадида мазкур Стандартнинг 3-иловасида назарда тутилган ғазначилик бўлинмалари кодлари ва бюджет тизими бюджетлари маблағларининг манбалари таснифи (қўшимча аналитик счётлар) билан қуйидаги кўринишда юритилади:

   

        

11. Тегишлича ғазначилик бўлинмаларининг:

0-даражаси Ўзбекистон Республикасининг республика даражасидаги;

1-даражаси Қорақалпоғистон Республикасининг республика даражасидаги, вилоятларнинг вилоят даражасидаги ва Тошкент шаҳрининг шаҳар даражасидаги;

2-даражаси шаҳарлар даражасидаги;

3-даражаси туманлар даражасидаги бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг бюджет ҳисоби бўйича ҳисоб ва ҳисоботлари юритилади.

12. Ягона счётлар режаси даромадларни турлари бўйича ҳисоблаш, тушумини юритиш, харажатларни эса моддалари бўйича ҳисоблаш, амалга ошириш ҳамда даромадлар ва харажатлар бўйича бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китобларини амалга оширишда маълумотларни тўлиқ акс эттириш мақсадида даромадларнинг турлари ва харажатларнинг иқтисодий таснифи (қўшимча аналитик счётлар) билан қуйидаги кўринишда юритилади:

II БЎЛИМ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ

БЮДЖЕТ ТИЗИМИ БЮДЖЕТЛАРИНИНГ ВА БОШҚА

БЮДЖЕТДАН ТАШҚАРИ ЖАМҒАРМАЛАРНИНГ

БЮДЖЕТ ҲИСОБИДА ЯГОНА СЧЁТЛАР

РЕЖАСИНИ ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИ

1-БОБ. БЮДЖЕТ ТИЗИМИ

БЮДЖЕТЛАРИНИНГ ВА БОШҚАБЮДЖЕТДАН

ТАШҚАРИ ЖАМҒАРМАЛАРНИНГ БЮДЖЕТ

ҲИСОБИДА ЯГОНА СЧЁТЛАР РЕЖАСИНИ

ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИ

§ 1. Жорий активлар

13. 101 000 "Ҳисоб-китоблар марказидаги пул маблағлари" счётининг:

101 100 "Ягона ғазна ҳисобварағининг миллий валютадаги пул маблағлари" счётининг тегишли субсчётлари ягона ғазна ҳисобварағига миллий валютада келиб тушган бюджет тизими бюджетларининг даромадлари, тушумлари ва бюджет тизими бюджетларининг ягона ғазна ҳисобварағи орқали миллий валютадаги харажатлари ҳамда миллий валютадаги аниқланмаган тушумларнинг тушишива қайтарилиши;

101 200 "Ягона ғазна ҳисобварағининг хорижий валютадаги пул маблағлари" счётининг тегишли субсчётлари ягона ғазна ҳисобварағига хорижий валютада келиб тушган бюджет тизими бюджетларининг даромадлари, тушумлари ва бюджет тизими бюджетларининг ягона ғазна ҳисобварағи орқали хорижий валютадаги харажатлари ҳамда хорижий валютадаги аниқланмаган тушумларнинг тушиши ва қайтарилиши ҳисоби юритилади.

101 110 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг миллий валютадаги маблағлари" ёки 101 210 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг хорижий валютадаги маблағлари" субсчётларига даромад ва тушумларни қабул қилинганда ўз навбатида тегишли ички ҳисоб-китоб марказларининг 301 100 "Ҳисоб-китоблар марказининг ички ҳисоб-китоб марказлари маблағлари бўйича мажбуриятлари" субсчёти орқали маблағлар 102 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари" ёки 105 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг хорижий валютадаги маблағлари" счётларининг тегишли субсчётларида акс эттирилади. Аксинча 102 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари" ёки 105 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг хорижий валютадаги маблағлари" счётларининг тегишли субсчётлари орқали харажатлар амалга оширилганда (Ягона ғазна ҳисобварағининг ичида, яъни ички ҳисоб-китоб марказларининг ўзида амалга ошириладиган харажатлар бундан мустасно) маблағлар 101 110 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг миллий валютадаги маблағлари" ёки 101 210 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг хорижий валютадаги маблағлари" субсчётлари орқали йўналтирилади.

101 190 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги миллий валютадаги аниқланмаган тушумлар" ва 101 290 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги хорижий валютадаги аниқланмаган тушумлар" субсчётларида ягона ғазна ҳисобрақамга кирим қилинган аммо тегишли бюджетларга ўтказиш учун етарли асос (маълумотлар) мавжуд бўлмаган тўловлар вақтинчалик ҳисобга олинади. Ушбу маблағлар 301 900 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги аниқланмаган тушумлар бўйича мажбуриятлар" субсчётининг кредитида акс эттирилиб, юқоридаги актив субсчётлардаги қолдиқлардан харажатлар (аниқланмаган тушумларни қайтаришдан ташқари) амалга оширилмайди.

14. 102 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари" ва 105 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг хорижий валютадаги маблағлари" счётларининг тегишли субсчётларида ягона ғазна ҳисобварағи орқали қамраб олинган ҳамда ички ҳисоб-китоб марказлари орқали йўналтирилган бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг миллий ва хорижий валютадаги пул маблағлари ҳисоби юритилади.

15. 103 000 "Давлат бюджети, давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг бошқа ҳисобрақамлардаги маблағлари"ва 106 000 "Давлат бюджети, давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги маблағлари" счётларининг тегишли субсчётларида ягона ғазна ҳисобварағи орқали қамраб олинганмаган пул маблағларининг ҳисоби юритилади.

Бошқа ҳисобрақамлардаги давлат бюджети маблағлари тегишли ғазначилик бўлинмалари, давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалар маблағлари эса ушбу жамғармаларнинг тақсимловчилари томонидан ҳисоби юритилади.

16. 111 000 "Йўлдаги пул маблағлари" счётининг тегишли субсчётларида ҳисоб рақамдан чиқиб кетган, аммо мўлжалланган жойига етиб бормаган пул маблағлари (нақд пул маблағлари, конвертация учун ўтказиб берилган маблағлар, пул ўтказмалари ва бошқалар) ҳисобга олинади.

111 100 "Бюджет ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар", 111 200 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалар маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлари", 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" счётларида нақд пул олиш учун ўтказиб берилган маблағлар акс эттирилади.

Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг ғазна ижроси билан қамраб олинмаган хорижий валютадаги маблағлари бўйича 111 400 "Конвертация учун транзит ҳисоб рақамга ўтказиб берилган маблағлар" счётига йўналтирилган маблағлар тегишли банкнинг банк кўчирма ҳужжатига асосан 330 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг харажатлари бўйича мажбуриятлар" счётининг тегишли субсчётларига конвертация харажатлари бўйича мажбуриятларни ёпиш учун йўналтирилади.

17. 120 000 "Молиявий маблағлар бўйича жорий дебитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалари ҳисобидан жойлаштирилган қисқа муддатли депозит мажбуриятларини, давлат бюджети ва давлат мақсадли жамғармалари маблағларидан берилган қисқа муддатли кредитлар бўйича мажбуриятларни ҳамда олинган қисқа муддатли қимматли қоғозлар (акциялар бундан мустасно) бўйича мажбуриятларни акс эттирувчи субсчётларни қамраб олади.

18. 131 000 "Берилган қисқа муддатли ссудалар" счёти тегишли субсчётларида қайтариш шарти билан юқори турувчи бюджетдан қуйи турувчи бюджетга, бюджет маблағларидан резидент-юридик шахсга, Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳамда давлат мақсадли жамғармаларидан бошқа давлат мақсадли ва бюджетдан ташқари жамғармаларига ажратиладиган пул маблағлари ҳисоби юритилади.

19. 132 000 "Бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет жараёнида юзага келадиган юқори ва қуйи бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар маблағларининг дебити акс эттирилса, ўз навбатида дебиторликни юзага келтирувчи даромад ва харажатларга берилган ўзгаришлар 610 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетлараро олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётларида акс эттирилади.

20. 133 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика даражасидаги, Қорақалпоғистон Республикасининг республика даражасидаги, вилоятларнинг вилоят даражасидаги ва Тошкент шаҳрининг шаҳар даражасидаги ҳамда туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебиторликлар ҳисоби юритилади.

21. Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари:

республика даражасидан ҳудудий даражаларга йўналтирилганда 133 300 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" субсчёти;

ҳудудий даражадан республика даражасига маблағлар йўналтирилганда 133 100 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" субсчёти бўйича ҳисоб юритилмайди.

Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебиторликни юзага келтирувчи олинган ва берилган даромадлар турлари 620 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг тегишли субсчётларида акс эттирилади.

22. 132 000 "Бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" ва 133 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар" счётларининг тегишли субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

22-1. 134 000 "Бюджет тизими бюджетларидан ажратиладиган трансфертлар бўйича дебитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

23. 140 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг даромадлари бўйича дебитор қарзлари" счёти ўз ичига бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг, бюджет ташкилотларининг пенсия ва нафақаларни тўлаш учун, тақсимланадиган даромадлар бўйича ҳамда ўтган йилги дебиторлик қарздорликлар, камомадлар, текширув натижасига кўра тўловлар бўйича ҳисобланган даромадларнинг дебитор қарздорликларини ҳамда аниқланмаган тушумларнинг миқдорини ҳисобини юритади.

140 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг даромадлари бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебитида ваколатли органларнинг маълумотлари асосида ҳисобланган даромадлардан бўлган ҳақдорликлар, бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича ва бошқа турдаги тушумларнинг ҳисобланган миқдорлари бўйича дебиторликлар акс эттирилса, 500 000 "Ҳисобланган даромадлар" счётининг тегишли субсчётларида ушбу маблағларнинг кредити юритилади.

140 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг даромадлари бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида маблағлар ҳисоби келиб тушган даромадларнинг, дебитида эса қайтарилган маблағларнинг ҳисоби акс эттирилади.

140 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг даромадлари бўйича дебитор қарзлари" счётининг субсчётлари мазкур Стандартнинг 10-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

23-1. 149 000 "Бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг келиб тушмаган ҳисобланган даромадлари бўйича дебитор қарздорликлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларига келиб тушмаган тақсимланиши лозим бўлган Ягона ғазна ҳисобварағидаги маблағлар бўйича дебиторлик қарздорликлар акс эттирилади ҳамда мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

24. 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларининг тақсимланиши бўйича дебиторликлар ҳисоби юритилади.

§ 2. Узоқ муддатли активлар счётлари

25. 210 000 "Молиявий маблағлар бўйича узоқ муддатли дебитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалари ҳисобидан жойлаштирилган узоқ муддатли депозит мажбуриятларини, берилган ўрта ва узоқ муддатли кредитлар бўйича мажбуриятларни, акция ва капиталда иштирок этиш бўйича мажбуриятларни, олинган ўрта ва узоқ муддатли қимматли қоғозлар (акциялар бундан мустасно) бўйича мажбуриятларни ҳамда берилган узоқ муддатли ссудалар бўйича дебитор қарздорликларни қамраб олади.

§ 3. Жорий мажбуриятлар счётлари

26. 301 000 "Ҳисоб-китоблар марказининг мажбуриятлари" счётининг:

301 100 "Ҳисоб-китоблар марказининг ички ҳисоб-китоб марказлари маблағлари бўйича мажбуриятлари" субсчёти тегишли ички ҳисоб-китоб марказларининг Ягона ғазна ҳисобварағидаги миллий ёки хорижий валютадаги пул маблағларининг улуши, даромад ёки тушумларнинг тушуми ҳамда амалга оширилган харажатлар;

301 300 "Ҳисоб-китоблар марказининг депозити ва Ягона ғазна ҳисобварағидаги вақтинчалик бўш турган маблағларни жалб этиш бўйича мажбуриятлар" счёти депозит ва Ягона ғазна ҳисобварағидаги вақтинчалик бўш турган маблағларнинг ички ҳисоб-китоб марказларида ва тегишли ғазначилик филиалларида очилган ғазна ҳисобварақларига йўналтирилиши;

301 900 "Ягона ғазна ҳисобварағидаги аниқланмаган тушумлар бўйича мажбуриятлар" субсчёти Ягона ғазна ҳисобварағига келиб тушган ёки тегишли ички ҳисоб-китоб марказлари томонидан ўтказилган аниқланмаган тушумлар ва уларнинг қайтарилиши ҳисобини юритади.

27. 301 100 "Ҳисоб-китоблар марказининг ички ҳисоб-китоб марказлари маблағлари бўйича мажбуриятлари" субсчёти Ягона ғазна ҳисобварағидаги маблағларини ички ҳисоб-китоб марказларида тўлиқ акс эттириш, тегишли ғазначилик филиалларда очилган ғазна ҳисобварақларига маблағларни манбалари таснифи бўйича йўналтириш мақсадида мазкур Стандартнинг 10-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

27-1. 301 300 "Ҳисоб-китоблар марказининг депозити ва Ягона ғазна ҳисобварағидаги вақтинчалик бўш турган маблағларни жалб этиш бўйича мажбуриятлар" счёти депозит ва Ягона ғазна ҳисобварағидаги вақтинчалик бўш турган маблағларни ички ҳисоб-китоб марказларида тўлиқ акс эттириш, тегишли ғазначилик филиалларида очилган ғазна ҳисобварақларига маблағларни манбалари таснифи бўйича йўналтириш мақсадида мазкур Стандартнинг 10-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

28. 310 000 "Молиявий маблағлар бўйича жорий мажбуриятлар" счётининг тегишли субсчётлари ўзида олинган қисқа муддатли кредитлар бўйича мажбуриятларни ҳамда чиқарилган қисқа муддатли қимматли қоғозлар (акциялар бундан мустасно) бўйича мажбуриятларни акс эттирувчи субсчётларни қамраб олади.

29. 320 000 "Бюджетлараро муносабатлар бўйича кредитор қарзлар" счёти ўз таркибига олинган ссудалар ва бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича мажбуриятларни ҳамда давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китобларини акс эттирувчи субсчётларни қамраб олади.

30. 320 000 "Бюджетлараро муносабатлар бўйича кредитор қарзлар" счёти таркибига кирувчи 322 000 "Бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" ва 323 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" счётларининг субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

31. 321 000 "Олинган қисқа муддатли ссудалар" счётининг тегишли субсчётларида қайтариш шарти билан юқори турувчи бюджетдан олинган, давлат бюджети маблағлари ҳисобидан давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларга олинган ҳамда давлат мақсадли жамғармаларидан давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларга олинган пул маблағлари ҳисоби юритилади.

32. 322 000 "Бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет жараёнида юзага келадиган юқори ва қуйи бюджетлар ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китоблар маблағларининг кредити акс эттирилса, ўз навбатида кредиторликни юзага келтирувчи даромад ва харажатларга берилган ўзгаришлар 610 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетлараро олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётларида акс эттирилади.

33. 323 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётларида давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика даражасидаги, Қорақалпоғистон Республикасининг республика даражасидаги, вилоятларнинг вилоят даражасидаги ва Тошкент шаҳрининг шаҳар даражасидаги ҳамда туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредиторликлар ҳисоби юритилади.

34. Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари:

республика даражасидан ҳудудий даражаларга йўналтирилганда 323 300 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" субсчёти;

ҳудудий даражадан республика даражасига маблағлар йўналтирилганда 323 100 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлар" субсчёти бўйича ҳисоб юритилмайди.

Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағларидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича кредиторликни юзага келтирувчи олинган ва берилган даромадлар турлари 620 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг тегишли субсчётларида акс эттирилади.

34-1. 324 000 "Бюджет тизими бюджетларидан ажратиладиган трансфертлар бўйича кредитор қарзлар" счётининг тегишли субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

35. 330 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг харажатлари бўйича мажбуриятлар" счётининг тегишли субсчётлари Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Божхона қўмитасининг ғазначиликда миллий валютадаги депозит шахсий ҳисобварағи маблағлари бўйича, бюджет ташкилотларининг, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг ижтимоий нафақаларни тўлаш учун маблағлари ҳисобидан ҳамда бюджет ташкилотлари ва бюджет маблағларини олувчиларнинг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари ҳамда ҳисобланган харажатлар бўйича мажбуриятларни ўз ичига олади.

330 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг харажатлари бўйича мажбуриятлар" счётининг тегишли субсчётлари кредитидаги мажбуриятлар 800 000 "Ҳисобланган харажатлар (молиявий мажбурият)" счётларининг тегишли субсчётлари дебетида ҳисобланган молиявий мажбуриятлар асосида юзага келади.

330 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг харажатлари бўйича мажбуриятлар" счётининг субсчётлари дебитида амалга оширилган харажатлар, кредитида эса тикланган харажатларнинг ҳисоби акс эттирилади ва мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

36. 337 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларига йўналтирилган харажатлар" ва 338 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетдан маблағ олувчиларга ва бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамларига молиялаштириш" субсчётлари бўйича молиявий мажбуриятлар ҳисобга олинмайди. 337 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларига йўналтирилган харажатлар" субсчёти дебетида давлат бюджетидан молиялаштирилган маблағлар, кредитида эса бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларига йўналтирилган пул маблағлари ҳисоби юритилади. 338 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетдан маблағ олувчиларга ва бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамларига молиялаштириш" субсчёти дебетида ҳам дебетида давлат бюджетидан молиялаштирилган маблағлар, кредитида эса бюджетдан маблағ олувчиларга ва бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамларига йўналтирилган пул маблағлари ҳисоби юритилади.

37. 338 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетдан маблағ олувчиларга ва бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамларига молиялаштириш" субсчёти бўйича бюджетдан маблағ олувчиларга молиялаштирилган маблағлар уларнинг ҳисоботлари асосида молиявий натижаларга йўналтирилади.

38. 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларининг тақсимланиши бўйича кредиторликлар ҳисоби юритилади.

§ 4. Узоқ муддатли мажбуриятлар

39. 410 000 "Молиявий маблағлар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" счёти ўзида олинган ўрта ва узоқ муддатли кредитлар бўйича мажбуриятларни, чиқарилган ўрта ва узоқ муддатли қимматли қоғозлар (акциялар бундан мустасно) ҳамда олинган узоқ муддатли ссудалар бўйича мажбуриятларни акс эттирувчи субсчётларни қамраб олади.

§ 5. Ҳисобланган даромадлар

40. 500 000 "Ҳисобланган даромадлар" счётининг тегишли субсчётларида давлат бюджети, давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалар бюджетлари ҳамда бюджет ташкилотлари бюджетдан ташқари жамғармаларига ва бошқа турдаги даромадлар бўйича ваколатли органлар томонидан ҳисобланган даромадлар акс эттирилади.

500 000 "Ҳисобланган даромадлар" счётининг субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

Ҳисобланган даромадлар бўйича маълумотлар - давлат бюджети, давлат мақсадли ва бошқа жамғармалар бюджетлари ҳамда бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари жамғармалари даромадлар қисми ижроси бўйича маълумотларни ўзида ифодалайди ҳамда масъул ваколатли органлар томонидан ҳисобланган даромадлар бўйича маълумотлар Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳамда ҳудудий иқтисодиёт ва молия органларига электрон шаклда дастурий таъминот орқали тақдим қилинади. Ушбу ҳужжатларда ҳар бир даромад тури бўйича ҳисобланган даромадлар маълумотлари келтирилади.

Ҳисобланган даромадлар бўйича маълумотларни шакллантириш ва тақдим этиш норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган тартибда амалга оширилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан ҳисобланган даромад ва бошқа турдаги тушумлар бўйича маълумотлари UzASBO ДМ орқали бюджет ижроси жараёнида ҳисобланган даромадларга акс эттириш учун электрон шаклда тақдим этилади. Ҳисобланган даромад ва бошқа турдаги тушумлар бўйича маълумотлар бюджет ташкилотлари томонидан бир кун давомида электрон шаклда жўнатилиши лозим. Бир кун давомида электрон шаклда жўнатилганмаган ҳисобланган даромад ва бошқа турдаги тушумлар бўйича маълумотлар UzASBO ДМ дан автомат тарзда ўчириб юборилади.

Ушбу ҳисобланган даромад ва бошқа турдаги тушумларни 140 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг даромадлари бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетлаш ҳамда 500 000 "Ҳисобланган даромадлар" счётининг тегишли субсчётларини кредитлаш орқали қабул қилинади.

41. Солиқ органининг хулосалари давлат бюджети ва давлат мақсадли жамғармаларига ортиқча тўланган маблағларни қайтариш ёки келиб тушган даромадларни бир туридан бошқа турига ўтказиш учун тўлов ҳужжатларини расмийлаштирилишига асос бўлади. Ушбу қайтарилган маблағлар навбатдагиой учун солиқ органлари томонидан тақдим этиладиган даромадларни ҳисоблаш маълумотларида назарда тутилади.

Солиқ органи хулосаларини расмийлаштириш шартлари ва тартиби ҳамда уни ижро этиш норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган тартибда амалга оширилади.

§ 6. Ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича

олинган ва берилган маблағлар

42. 610 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетлараро олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётларида молия йили мобайнида бюджетлар параметрлари ўзгарганда юқори ва қуйи турувчи бюджетлар ўртасида юзага келадиган ўзаро пул муносабатларини акс эттиради.

610 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетлараро олинганва берилган маблағлар" счёти таркибига кирувчи счётларнинг субсчётлари ҳисоби мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

610 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан бюджетлараро олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётлари бюджет даражаларига мувофиқ тарзда Ўзбекистон Республикасининг республика бюджети ва Қорақалпоғистон Республикаси республика бюджети, вилоятлар вилоят бюджетлари ва Тошкент шаҳри шаҳар бюджети ўртасидаги шунингдек Қорақалпоғистон Республикаси республика бюджети, вилоятлар вилоят бюджетлари ва Тошкент шаҳри шаҳар бюджети билан туманлар ва шаҳарлар бюджетлари ўртасидаги ўзаро ҳисоб-китобларни ҳисобга олади.

43. 611 000 "Ўзбекистон Республикаси республика бюджетидан олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётларида Қорақалпоғистон Республикаси республика бюджети, вилоятлар вилоят бюджетлари ва Тошкент шаҳри шаҳар бюджетига Ўзбекистон Республикаси республика бюджетидан берилган ёки улардан олинадиган маблағлар ҳисобга олинади.

44. 612 000 "Қорақалпоғистон Республикасининг республика бюджети, вилоятларнинг вилоят бюджети ва Тошкент шаҳрининг шаҳар бюджетидан олинган ва берилган маблағлар" счётининг тегишли субсчётларида Қорақалпоғистон Республикаси республика бюджети, вилоятлар вилоят бюджетлари ва Тошкент шаҳри шаҳар бюджетидан Ўзбекистон Республикаси республика бюджетига ҳамда тегишли туманлар ва шаҳарлар бюджетларига берилиши ёки улардан олиниши лозим бўлган маблағлар ҳисоби юритилади.

45. 620 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг тегишли субсчётларида давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика даражасидаги, Қорақалпоғистон Республикасининг республика даражасидаги, вилоятларнинг вилоят даражасидаги ва Тошкент шаҳрининг шаҳар даражасидаги ҳамда туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича олинган ва берилган маблағларининг ҳисоби юритилади.

620 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг маблағлари:

республика даражасидан ҳудудий даражаларга йўналтирилганда 623 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг туманлар ва шаҳарлар даражасидаги маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" субсчёти;

ҳудудий даражадан республика даражасига маблағлар йўналтирилганда 621 000 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг республика маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" субсчёти бўйича ҳисоб юритилмайди.

46. 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчётида вазирликлар ва идораларнинг ажратмалари, шунингдек турли хил жарималари ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларининг бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиши ҳисоби юритилади.

46-1. 640 000 "Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан олинган трансфертлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг тегишли субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

§ 7. Ҳисобланган харажатлар (молиявий мажбурият)

47. 800 000 "Ҳисобланган харажатлар (молиявий мажбурият)" счётининг тегишли субсчётлари бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Божхона қўмитасининг ғазначиликда миллий валютадаги депозит шахсий ҳисобварағи маблағлари бўйича, бюджет ташкилотларининг Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг ижтимоий нафақаларни тўлаш учун маблағлари ҳисобидан ҳамда бюджет ташкилотлари ва бюджет маблағларини олувчиларнинг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари бўйича ҳисобланган харажатлари ўз ичига олади.

800 000 "Ҳисобланган харажатлар (молиявий мажбурият)" счётининг субсчётлари мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

§ 8. Молиявий натижалар

48. 920 000 "Курс фарқи бўйича фойда ёки зарарлар" счётининг тегишли субсчётларида ғазначилик томонидан қамраб олинган валюта счётларининг, давлат бюджети, давлат мақсадли жамғармалари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларининг бошқа (банк) ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги пул маблағларининг курс фарқи бўйича ҳисобланган зарар ва фойдаларини акс эттиради.

49. 990 000 "Бюджет ижросининг молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг, Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Божхона қўмитасининг ғазначиликдаги депозит маблағлари, бюджет ташкилотларининг Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси томонидан ижтимоий нафақаларни тўлаш учун ўтказиб берган пул маблағлари ҳамда ўтган йилги дебиторлик қарздорликлар, камомадлар, текширув натижасига кўра тўловлар бўйича молиявий натижаларининг ҳисоби юритилади.

993 100 "Давлат мақсадли ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалар маблағлари тушумининг молиявий натижалари" субсчёти мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

50. Бюджет ташкилотининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича харажатларининг молиявий натижалари таркибидан ушбу бюджетдан ташқари маблағларга давлат бюджети маблағларидан йўналтирилган қисмининг тегишли молиявий натижаларини давлат бюджети маблағлари бўйича харажатларнинг молиявий натижаларига ўтказиш бюджет ташкилотлари томонидан молия йилининг қўшимча даври якунига қадар UzASBO ДМ да тақдим этиладиган электрон маълумотлар асосида амалга оширилади.

50-1. 590 000 "Бюджет тизими бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларнинг келиб тушмаган ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет тизими бюджетлари ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармаларига келиб тушмаган тақсимланиши лозим бўлган Ягона ғазна ҳисобварағидаги маблағлар бўйича ҳисобланган даромадлар акс эттирилади ҳамда мазкур Стандартнинг 12-бандига мувофиқ 13 та рақамда юритилади.

III БЎЛИМ. БЮДЖЕТ ТАШКИЛОТЛАРИНИНГ

БЮДЖЕТ ҲИСОБИДА ЯГОНА СЧЁТЛАР

РЕЖАСИНИ ҚЎЛЛАШ ТАРТИБИ

1-БОБ. ЖОРИЙ АКТИВЛАР

§ 1. Пул маблағлари

51. Мазкур параграфнинг счётлари ва тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг:

Миллий ва хорижий валютадаги бюджетдан ташқари пул маблағлари;

бошқа ҳисобрақамларидаги миллий ва хорижий валютадаги бюджет ҳамда бюджетдан ташқари пул маблағлари;

миллий ва хорижий валютадаги нақд пул маблағлари;

бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул маблағлари олиш учун транзит ҳисобварақларидаги пул маблағлари;

конвертация учун махсус ҳисоб рақамга (блок-счётга) ўтказиб берилган пул маблағлари;

йўлдаги бошқа пул маблағлари;

аккредитивлар;

пул эквивалентлари;

бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари жамғармалари ҳисобидан қисқа муддатли ички ва ташқи депозит маблағлари бўйича дебитор қарзлари;

бюджет ташкилотларининг турли дебитор қарзлари, шу жумладан бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлар;

товар-моддий захиралар ва уларга харажатлар;

товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар ҳисоби юритилади.

52. Мазкур параграфда келтирилган тегишли счёт ва субсчётларда чет эл валютасидаги пул маблағлари ва уларга тегишли операциялар миллий валютада - сўмда, чет эл валютасини операция амалга оширилган санадаги (тегишли банк кўчирмаси ва бошқа тасдиқловчи ҳужжатларда кўрсатилган санадаги) Ўзбекистон Республикаси Марказий банки курси бўйича қайта ҳисоблаш орқали ҳисобга олинади.

53. Бюджет ташкилотлари бюджетдан ташқари маблағларини 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётларида ҳисобини юритади.

54. 102 401 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси" субсчётида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича даромадлар, тушумлари ва ушбу субсчётлардан амалга ошириладиган харажатлар ҳисоби юритилади.

Юқоридаги маблағларнинг келиб тушиши 102 401 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар", 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётлари, шунингдек 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчёти ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

Маблағларнинг сарфланиши 102 401 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг кредитида ва ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

55. 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тиббиёт муассасаларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромадлар, тушумлари ва ушбу субсчётлардан амалга ошириладиган харажатлар ҳисоби юритилади.

Юқоридаги маблағларнинг келиб тушиши 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар", 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётлари, шунингдек 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчёти ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

Маблағларнинг сарфланиши 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг кредитида ҳамда ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

56. 102 403 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчётида бюджет ташкилотларининг тегишли шахсий ғазна ҳисобварақларига Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг туман (шаҳар) бўлимларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар бўйича харажатларни амалга ошириш учун ажратилган маблағлар ҳамда уларнинг сарфланиши ҳисобга олинади.

Ушбу маблағларнинг келиб тушиши 102 403 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчётининг дебетида ва 152 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади, харажати эса 102 403 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчётининг кредитида ва 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" ёки 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётлар дебетида акс эттирилади.

57. 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётида ташкилотнинг ихтиёрига вақтинчалик тушган ва бюджетга ўтказилиши лозим бўлган маблағлар ҳисобга олинади.

Ташкилотнинг ихтиёрига вақтинчалик тушган ва бюджетга ўтказилиши лозим бўлган суммалар 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг дебетида ва 146 000 "Ўтган йилги дебиторлик қарздорликлар, камомадлар, текширув натижасига кўра тўловлар бўйича даромадларнинг дебитор қарздорликлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Ушбу маблағлар бюджетга ўтказилганда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида, 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг эса кредитида акс эттирилади.

58. 102 405 "Мактабгача таълим ташкилотларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётида бюджет ташкилотларининг ҳисобварақларига кирим қилинган мактабгача таълим ташкилотларидаги болаларнинг ота-оналари томонидан тўланадиган бадаллари ҳисобга олинади.

Маблағларни ота-оналардан кирим қилиниши 102 405 "Мактабгача таълим ташкилотларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати эса ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 102 405 "Мактабгача таълим ташкилотларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

59. 102 406 "Мактабдан ташқари муассасаларда болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётида бюджет ташкилотларининг ҳисобварақларига кирим қилинган мактабдан ташқари таълим муассасаларидаги болаларнинг ота-оналари томонидан тўланадиган бадаллари ҳисобга олинади.

Маблағларни ота-оналардан кирим қилиниши 102 406 "Мактабдан ташқари муассасаларда болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 102 406 "Мактабдан ташқари муассасаларда болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

60. 102 407 "Иш жойида овқат билан таъминланганлиги учун ходимлар билан ҳисоб-китоблардан тушумлар" субсчётида бюджет ташкилотларининг ҳисобварақларига ишлаётган жойида овқатланганлиги учун ходимлардан тушган маблағлари ҳисобга олинади.

Маблағларни овқатланганлиги учун ходимлардан кирим қилиниши 102 407 "Иш жойида овқат билан таъминланганлиги учун ходимлар билан ҳисоб-китоблардан тушумлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати эса ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 102 407 "Иш жойида овқат билан таъминланганлиги учун ходимлар билан ҳисоб-китоблардан тушумлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

61. 102 408 "Мактаб-интернатлар ва лицейларда болаларнинг таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётида бюджет ташкилотларининг ҳисобварақларига кирим қилинган мактаб-интернатлар ва лицейлардаги болаларнинг ота-оналари томонидан тўланадиган бадаллари ҳисобга олинади.

Маблағларни ота-оналардан кирим қилиниши 102 408 "Мактаб-интернатлар ва лицейларда болаларнинг таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати эса ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 102 408 "Мактаб-интернатлар ва лицейларда болаларнинг таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

62. 102 409 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётида бюджет ташкилотлари томонидан ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар ҳисобга олинади.

Ўқитишнинг тўлов контракт шаклидан тушумлар ҳисобда 102 409 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётнинг дебетида ва 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Мазкур маблағларнинг ишлатилиши ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ва 102 409 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган пул маблағларининг аналитик ҳисоби талабаларнинг курслари (босқичлари), факультетлар (деканатлар, ўқиш йўналишлари), гуруҳлар, шунингдек талабалар (фамилияси, исми, отасининг исми) бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

63. 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётида вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари ҳисобга олинади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларининг кирими 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётининг дебетига ҳамда:

маблағлар тўлиқ миқдорда бюджет ташкилотининг ихтиёрида қолдирилганда ва бошқа бюджет ташкилотларига тақсимланиши назарда тутилмаган бўлса 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитига;

маблағлар бошқа бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиши назарда тутилган бўлиб, бюджет ташкилоти томонидан ўз ихтиёрида қолдирилган миқдори 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг кредитига;

маблағлар бошқа бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиб, бюджет ташкилотига белгиланган нормативлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоб орқали ўтказиб берилган миқдори 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари бўйича даромадлар ҳисобланганда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 520 430 "Ажратмалар ҳисобига шаклланадиган вазирликлар ва идораларнинг бюджетдан ташқари жамғармалари бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчёти кредитланади.

64. 102 411 "Умумтаълим муассасаларида дарсликлар ижараси тўлови" субсчётида умумтаълим муассасаларидаги дарсликлар ижараси тўловидан тушган маблағлар ва уларнинг ҳаракати ҳисоби юритилади.

Умумтаълим муассасаларидаги дарсликлар ижараси тўловини ҳисобланганда иши 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади. Мазкур ижара тўлови бюджет ташкилоти тушганда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти кредитланади ва 102 411 "Умумтаълим муассасаларида дарсликлар ижараси тўлови" субсчёти дебетланади.

Умумтаълим муассасалари томонидан ундирилган ижара тўловлари Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари Республика мақсадли китоб жамғармасига ўтказиб берилганда 345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 102 411 "Умумтаълим муассасаларида дарсликлар ижараси тўлови" субсчёти кредитланади.

65. 102 413 "Турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаётган беморлардан овқатланиш учун ундириладиган тўловлар" субсчётида тиббиёт муассасаларида даволанаётган беморлардан овқатланиш учун ундириладиган тўловлар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари ҳамда бошқа қонун ҳужжатларида тақиқланмаган тушумлар бўйича маблағлари ҳисобга олинади. Тиббиёт муассасаларида овқатланиш учун ҳақ тўлаш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

Мазкур субсчётга келиб тушган суммалар 102 413 "Турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаётган беморлардан овқатланиш учун ундириладиган тўловлар" субсчётининг дебетига ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар", 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётларининг кредитига ёзилади.

Овқатланиш учун тўланган ҳақнинг фойдаланилмаган маблағлари тўловчига қайтарилганда 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 102 413 "Турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаётган беморлардан овқатланиш учун ундириладиган тўловлар" субсчёти кредитланади.

Турғун даволаш-профилактика муассасаларида даволанаётган беморлардан овқатланиш учун ундириладиган тўловлар бўйича пул маблағлари ҳисобланганда 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 520 160 "Бюджет ташкилотлари томонидан стационар даволаш-профилактика муассасаларида даволанаётганлар таркиби овқатланиши учун ундириладиган тўловлар бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчёти кредитланади.

66. 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётида бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулот (иш, хизмат) реализация қилишдан ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумлар, шунингдек бюджет ташкилотларининг вақтинча ихтиёрида бўладиган ҳамда белгиланган тартибда тақсимланадиган маблағлар ҳисоби юритилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумларни кирим қилиниши 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" ёки 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти (тўловлар нақд пул ёки бюджет ташкилотига бириктирилган тўлов терминали орқали амалга оширилса) дебетида ҳамда 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" кредитида акс эттирилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализацияси амалга оширилганда 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчёти (тайёр маҳсулот реализация қилинганда 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчёти) кредитланади, шунингдек, бир вақтнинг ўзида 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти кредитланади.

Реализация натижасида кўрилган фойда ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағларни 102 401 "Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси маблағлари" ёки 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётларига йўналтиришдан аввал қуйидаги ўтказмалар берилади:

реализация натижасида олинган фойда бўйича 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари", 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётларнинг тегишлисининг кредитига ўтказилади;

бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини ҳамда номоддий активларни сотишдан тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар бўйича 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кердитланади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) реализацияси жараёнида қўшилган қиймат солиғи тўловини амалга оширса қуйидаги ўтказмаларни амалга оширади:

бошқа маҳсулот етказиб берувчи ёки хизмат кўрсатувчилардан маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) қўшилган қиймат солиғи билан сотиб олинганда маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) қўшилган қиймат солиғисиз кирим қилинади ҳамда қўшилган қиймат солиғи суммасига 152 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича бюджет билан дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 151 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади;

реализацияси жараёнида қўшилган қиймат солиғи ҳисобланганда 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётини дебетланади ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётини кредитланади. Бунда қўшилган қиймат солиғи бўйича 151 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича дебитор қарзлари" субсчётидаги дебиторлик 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётига ҳисобдан чиқарилади.

Аналитик ҳисоб реализация қилинган маҳсулотлар турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари белгиланган нормативлар асосида бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланса, маблағлар кирими 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг дебетида ҳамда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари бўйича даромадлар ҳисоби бирламчи маблағлар тушумини ҳисобга олувчи бюджет ташкилотида юритилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари белгиланган нормативлар асосида бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимлиши 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчётида акс эттирилади.

67. 102 415 "Бошқа таълим муассасаларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётида ташкилотларнинг ҳисобварақларига кирим қилинган таълим муассасаларидаги болаларнинг ота-оналари томонидан тўланадиган бадаллари ҳисобга олинади.

Маблағларни ота-оналардан кирим қилиниши 102 415 "Бошқа таълим муассасаларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 102 415 "Бошқа таълим муассасаларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

68. 102 416 "Бошқа депозитлар" субсчётида тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига асосан жорий молия йилида ижроси якунланмаган ҳамда кейинги молия йилида ижро этилиши назарда тутилган бюджет маблағлари бўйича депозитлар ҳисоби юритилади.

Маблағлар кирим қилинганда 102 416 "Бошқа депозитлар" субсчёти дебетланади ва 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётлари кредитланади.

Маблағлардан харажатлар амалга оширилганда тегишли ҳисоб-китобларни акс эттирувчи субсчётлар дебетланади.

69. 102 418 "Грантлар, инсонпарварлик ёрдами ва техник кўмаклашиш воситалари бўйича ажратилган маблағлар" субсчётида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига асосан бюджет ташкилотларига ажратилган грант, инсонпарварлик ёрдами ва техник кўмаклашиш воситалари бўйича берилган маблағлар ҳисоби юритилади.

Маблағлар кирим қилинганда 102 418 "Грантлар, инсонпарварлик ёрдами ва техник кўмаклашиш воситалари бўйича ажратилган маблағлар" субсчёти дебетланади ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кредитланади.

Маблағлардан харажатлар амалга оширилганда тегишли ҳисоб-китобларни акс эттирувчи субсчётлар дебетланади.

70. 102 419 "Кредитлар" субсчётида норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига асосан бюджет ташкилотларига ажратилган кредит маблағлари ҳисоби юритилади.

Маблағлар кирим қилинганда 102 419 "Кредитлар" субсчёти дебетланади ва 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" ёки 421 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

Маблағлардан харажатлар амалга оширилганда тегишли ҳисоб-китобларни акс эттирувчи субсчётлар дебетланади.

Кредит маблағларининг аналитик ҳисоби ҳар бир олинган кредит линиялари бўйича алоҳида юритилади.

71. 104 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги маблағлари" счётининг тегишли субсчётларида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисоби юритилади.

72. 104 100 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги бюджет бўйича маблағлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотлари томонидан бюджетдан молиялаштириш мақсадига мувофиқ ҳолда хизмат кўрсатувчи банкларда очилган талаб қилиб олингунча депозит ҳисобварағидаги тасдиқланган харажатлар сметасига асосан молиялаштириб берилган пул маблағларининг ҳаракати ва ҳолати ҳисобга олинади.

104 100 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги бюджет бўйича маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига молиялаштирилган маблағлар суммалари ва касса харажатларини қайта тиклаш учун келиб тушган суммалар, кредитига эса тегишли мақсадлар учун сарфланган бюджет маблағлари ва қайтариб олинган маблағлар суммаси ёзилади.

Тасдиқланган харажатлар сметасига мувофиқ молиялаштириб берилган маблағлар бюджет маблағларини олувчилар томонидан 104 110 "Ташкилотни сақлаш учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" ва 104 120 "Бошқа мақсадлар учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" субсчётларнинг дебетига ҳамда 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётининг кредитига ёзилади. Хизмат кўрсатувчи банкда очилган талаб қилиб олингунча депозит ҳисобварақларга касса харажатларини тиклаш учун тушган маблағлар 104 110 "Ташкилотни сақлаш учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" ва 104 120 "Бошқа мақсадлар учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" субсчётларнинг дебетига ва касса, ҳисоб-китоб, ҳисобдор шахслар ҳамда бошқаларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг кредитига ёзилади. Банкдан олинган ёки ҳисобварақлардан тўлов ҳужжатларига асосан тўланган маблағлар суммаси 104 110 "Ташкилотни сақлаш учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" ва 104 120 "Бошқа мақсадлар учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" субсчётларнинг кредитига ва касса, ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ёзилади.

73. 104 110 "Ташкилотни сақлаш учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" субсчётида ғазна ижросига ўтилмаган айрим ташкилотларнинг марказий аппаратини сақлаш учун тасдиқланган харажатлар сметасига мувофиқ сарфланадиган маблағларнинг ҳаракати ҳисобга олинади.

74. 104 120 "Бошқа мақсадлар учун молиялаштирилган бюджет маблағлари" субсчётида бош маблағ тақсимловчилар томонидан қарамоғидаги муассасаларга ўтказиш учун ва марказлаштирилган тадбирларга сарфлаш учун мўлжалланган маблағлар, шунингдек капитал қўйилмалар ва бошқа тадбирларни маблағ билан таъминлаш учун (капитал қўйилмаларнинг ҳисоби харажатлар сметасининг ижроси билан ягона балансда юритилган ҳолларда) ажратилган маблағлар ҳаракати ҳисобга олинади. Қуйи маблағ тақсимловчилар томонидан бу субсчётда улар ихтиёрига очилган ва муассасаларни сақлаш учун, шунингдек қарамоғидаги муассасаларга ўтказиш учун молиялаштирилган маблағлар ҳисобга олинади.

75. 104 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги бюджетдан ташқари маблағлари" счётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг:

тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан тушган маблағлари;

ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлари;

бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси маблағлари, шунингдек тиббиёт муассасаларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари;

бошқа бюджетдан ташқари маблағлари;

вақтинча ихтиёрида бўладиган, шу жумладан бюджетга ўтказилиши лозим бўлган маблағлар;

Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси томонидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар учун молиялаштирилган маблағлар;

тақсимланадиган маблағлар ҳамда бошқа кирим қилинган бюджетдан ташқари маблағларнинг ҳисоби олиб борилади.

76. 104 410 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан тушган маблағлар" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг ҳисобварақларига кирим қилинган таълим муассасаларидаги болаларнинг ота-оналари томонидан тўланадиган бадаллари, шунингдек овқатланганлиги учун ходимлардан тушган маблағлари ҳисобга олинади.

Маблағларни ота-оналардан кирим қилиниши 104 410 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан тушган маблағлар" субсчётининг дебетида ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида, белгиланган мақсадларга харажати эса ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 104 410 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан тушган маблағлар" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

77. 104 420 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотлари томонидан ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобга олинади.

Ўқитишнинг тўлов контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобда 104 420 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётнинг дебетида ва 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Мазкур маблағларнинг ишлатилиши ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ва 104 420 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган пул маблағларининг аналитик ҳисоби талабаларнинг курслари (босқичлари), факультетлар (деканатлар, ўқиш йўналишлари), гуруҳлар, шунингдек талабалар (фамилияси, исми, отасининг исми) бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

78. 104 430 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ривожлантириш жамғармаси, шунингдек тиббиёт муассасаларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромадлар, тушумлари ҳамда улар бўйича харажатлар ҳисоби юритилади.

Юқоридаги маблағларнинг ҳисобрақамларга келиб тушиши 104 430 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари" субсчётининг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар", 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари", 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётлари, шунингдек 104 470 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчёти ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

Маблағларнинг сарфланиши 104 430 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари" субсчётининг кредитида ва ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

79. 104 440 "Бошқа бюджетдан ташқари маблағлар" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг турли хил жарималар ва пенялар ҳамда бошқа қонун ҳужжатларида тақиқланмаган тушумлар бўйича маблағлари ҳисобга олинади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларининг кирими 104 440 "Бошқа бюджетдан ташқари маблағлар" субсчётининг дебетига ҳамда:

маблағлар тўлиқ миқдорда бюджет ташкилотининг ихтиёрида қолдирилганда ва бошқа бюджет ташкилотларига тақсимланиши назарда тутилмаган бўлса, 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитига;

маблағлар бошқа бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиши назарда тутилган бўлиб, бюджет ташкилоти томонидан ўз ихтиёрида қолдирилган миқдори 104 470 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг кредитига;

маблағлар бошқа бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиб, бюджет ташкилотига белгиланган нормативлар бўйича ўзаро ҳисоб-китоб орқали ўтказиб берилган миқдори 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

Бошқа қонун ҳужжатларида тақиқланмаган тушумлар бўйича суммалар 104 440 "Бошқа бюджетдан ташқари маблағлар" субсчётининг дебетига ва 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти ёки бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

Мазкур маблағларнинг ишлатилиши ҳисоб-китоблар ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ва 104 440 "Бошқа бюджетдан ташқари маблағлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

80. 104 450 "Бюджет ташкилотларининг вақтинча ихтиёрида бўладиган маблағлар" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг ихтиёрига вақтинчалик тушган ва маълум шартлар бажарилгандан кейин қайтарилиши ёки тегишли ҳисобварақларга ўтказилиши лозим бўлган маблағлар ҳисобга олинади.

Ташкилотнинг ихтиёрига вақтинчалик тушган суммалар 104 450 "Бюджет ташкилотларининг вақтинча ихтиёрида бўладиган маблағлар" субсчётининг дебетида ва 345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Белгиланган шарт учун берилган ёки ўтказиб берилган суммалар 104 450 "Бюджет ташкилотларининг вақтинча ихтиёрида бўладиган маблағлар" субсчётининг кредитида ва 345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлар" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

81. 104 460 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчёти ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотларининг ҳисобрақамларига Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг туман (шаҳар) бўлимларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар бўйича харажатларни амалга ошириш учун ажратилган маблағлар ҳамда уларнинг сарфланиши ҳисобга олинади.

Ушбу маблағларнинг келиб тушиши 104 460 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчётининг дебетида ва 152 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади, харажати 104 460 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчётининг кредитида ва 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" ёки 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётлар дебетида акс эттирилади.

82. 104 470 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган бюджет ташкилотлари томонидан бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумлар, шунингдек бюджет ташкилотларининг вақтинча ихтиёрида бўладиган ҳамда белгиланган тартибда тақсимланадиган маблағлар ҳисоби юритилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумларни кирим қилиниши 104 470 "Тақсимланадиган маблағлар" ёки 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти (тўловлар нақд пул ёки бюджет ташкилотига бириктирилган тўлов терминали орқали амалга оширилса) дебетида ҳамда 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" кредитида акс эттирилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализацияси амалга оширилганда 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчёти (тайёр маҳсулот реализация қилинганда 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчёти) кредитланади, шунингдек, бир вақтнинг ўзида 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти кредитланади.

Реализация натижасида кўрилган фойда ҳамда бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини сотишдан тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағларни 104 430 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари" субсчётига йўналтиришдан аввал қуйидаги ўтказмалар берилади:

реализация натижасида олинган фойда бўйича 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари", 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кредитланади;

бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини ҳамда номоддий активларни сотишдан тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар бўйича 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кердитланади.

Бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) реализацияси жараёнида қўшилган қиймат солиғи тўловини амалга оширса қуйидаги ўтказмаларни амалга оширади:

бошқа маҳсулот етказиб берувчи ёки хизмат кўрсатувчилардан маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) қўшилган қиймат солиғи билан сотиб олинганда маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) қўшилган қиймат солиғисиз кирим қилинади ҳамда қўшилган қиймат солиғи суммасига 152 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича бюджет билан дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 151 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади;

реализация жараёнида қўшилган қиймат солиғи ҳисобланганда 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётини дебетланади ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётини кредитланади. Бунда қўшилган қиймат солиғи бўйича 151 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётидаги дебиторлик 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётига ҳисобдан чиқарилади.

Аналитик ҳисоб реализация қилинган маҳсулотлар турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари белгиланган нормативлар асосида бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланса, маблағлар кирими 104 470 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг дебетида ҳамда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари бўйича даромадлар ҳисоби бирламчи маблағлар тушумини ҳисобга олувчи бюджет ташкилотида юритилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағлари белгиланган нормативлар асосида бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимлиши 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" субсчётида акс эттирилади.

83. 105 300 "Бюджет ташкилотларининг хорижий валютадаги бюджетдан ташқари маблағлари" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинган бюджет ташкилотларининг чет эл валютаси бўйича бюджетдан ташқари маблағлари бўйича операцияларнинг ҳисоби олиб борилади. Ушбу субсчётнинг дебет томонида бюджет ташкилотларнинг чет эл валютасидаги бюджетдан ташқари маблағларининг кирими, кредит томонида эса чиқими акс эттирилади.

105 300 "Бюджет ташкилотларининг хорижий валютадаги бюджетдан ташқари маблағлари" субсчёти орқали амалга ошириладиган бухгалтерия ўтказмалари мос равишда 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётлари бўйича бир хилда амалга оширилади.

84. 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги маблағлари" субсчётида ғазна ижроси билан қамраб олинмаган чет эл валютаси бўйича операцияларнинг ҳисоби олиб борилади. Ушбу субсчётнинг дебет томонида чет эл валюталарининг кирими, кредит томонида чет эл валюталарининг чиқими акс эттирилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан бюджет ёки бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан чет эл валютасини сотиб олишда 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги маблағлари" субсчётининг дебети ва пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредити бўйича бухгалтерия ўтказмаси билан расмийлаштиради. Чет эл валютасини миллий валютага сотишда пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебети ва 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги маблағлари" субсчётининг кредити бўйича бухгалтерия ўтказмаси берилади.

85. 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" ва 109 200 "Хорижий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётларида ташкилот кассасидаги нақд пул маблағларининг (миллий ва хорижий валютада) мавжудлиги ва уларнинг ҳаракати ҳисобга олинади. Касса операцияларининг ҳисобини юритиш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" ва 109 200 "Хорижий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётлар кассага келиб тушган суммаларга дебетланади ва кассадан берилган суммаларга кредитланади.

Хизмат кўрсатиладиган ташкилотнинг узоқда жойлашганлиги сабабли тўлов ёки ҳисоб-китоб тўлов ведомостини уч кун муддат ичида ташкилот кассасига қайтариш имкони бўлмаса, унда иш ҳақи тўлаш ҳисобдор шахс орқали амалга оширилиши мумкин. Бундай ҳолларда иш ҳақи тўлаш учун зарур бўлган сумма ҳисобдор шахсга кассадан касса чиқим ордери бўйича берилади ва 153 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан дебитор қарзлари" субсчётига ўтказилади.

86. 110 000 "Бошқа пул маблағлари" счётида бюджет ташкилотларининг йўлдаги пул маблағлари, аккредитивлари ва пул эквивалентлари ҳисоби юритилади.

87. 111 000 "Йўлдаги пул маблағлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул маблағлари олиш учун транзит ҳисобварақларидаги маблағлари, конвертация учун махсус ҳисоб рақам (блок-счёт)га ўтказиб берилган пул маблағлари ҳамда йўлдаги бошқа пул маблағлари ҳисоби акс эттирилади.

111 000 "Йўлдаги пул маблағлари" счётининг субсчётлари транзит субсчётлар ҳисобланади ва пул маблағларининг ҳаракати устидан узлуксиз назоратни ўрнатиш учун боғловчи вазифасини бажаради.

88. 111 100 "Бюджет ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" ва 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" субсчётларида бюджет ташкилотларининг бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул маблағлари олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлари ҳисоби юритилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан нақд пул маблағлари олиш учун транзит ҳисобварақларига маблағлар ўтказилганда 111 100 "Бюджет ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" ва 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" субсчётларида дебетланади ва тегишли пул маблағларини акс эттирувчи счётларнинг субсчётлари кредитланади.

Хизмат кўрсатувчи банк томонидан нақд пул тўланганда, ушбу маблағлар бюджет ташкилотининг кассасига кирим қилингунга қадар 111 100 "Бюджет ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" ва 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" субсчётларида кредитланади ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти дебетланади.

Нақд пул маблағлари бюджет ташкилотининг кассага кирим қилинганда 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" ва 109 200 "Хорижий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётлари дебетланади ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти кредитланади.

89. 111 400 "Конвертация учун транзит ҳисоб рақамга ўтказиб берилган маблағлар" субсчётида конвертацияни амалга ошириш учун хизмат кўрсатувчи банкнинг ҳисоб рақамларига ўтказиб берилган пул маблағлари ҳисоби юритилади.

Конвертацияни амалга ошириш учун маблағлар хизмат кўрсатувчи банкнинг транзит ҳисоб рақамига ўтказиб берилганда 111 400 "Конвертация учун транзит ҳисоб рақамга ўтказиб берилган маблағлар" субсчёти дебетланади ва пул маблағларини акс эттирувчи тегишли субсчётлар кредитланади.

Конвертация амалга оширилгандан сўнг маблағлар бюджет ташкилотининг ҳисоб рақамига ўтказиб берилганда тегишли пул маблағларини акс эттирувчи субсчётлар дебетланади ва 111 400 "Конвертация учун транзит ҳисоб рақамга ўтказиб берилган маблағлар" субсчёти кредитланади.

Хизмат кўрсатувчи банк томонидан хорижий валютага конвертация қилинган маблағлар нақд валюта берилганда 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти дебетланади ва 111 400 "Конвертация учун транзит ҳисоб рақамга ўтказиб берилган маблағлар" субсчёти кредитланади.

90. 111 500 "Ҳисоб-китоб клиринг палатасига ўтказилган маблағлар" субчётида бюджет ташкилотларининг бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан давлат харидлари бўйича Ҳисоб-китоб клиринг палатасининг транзит счётларига тўловлари ҳисоби юритилади.

Бюджет ташкилотлари томонидан давлат харидлари бўйича тўловлар амалга оширилганда 111 500 "Ҳисоб-китоб клиринг палатасига ўтказилган маблағлар" субчёти дебетланади ва тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар кредитланади, маблағлар қайтарилганда эса аксинча ўтказма берилади.

Давлат харидлари бўйича товар (иш, хизмат) етказиб берувчилар томонидан шартнома шартлари тўлиқ бажарилганда ва товар (ишлар, хизматлар) бюджет ташкилотига тўлиқ етказилганда 111 500 "Ҳисоб-китоб клиринг палатасига ўтказилган маблағлар" субсчёти кредитланади ва 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчёти дебетланади.

Давлат харидлари бўйича аъзолик бадаллари ва маҳсулот етказиб берувчилар фойдасига ўтказилган маблағлар бюджет ташкилотлари томонидан ҳақиқий харажатларга олиб борилади.

91. 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" счётида тегишли субсчётида сақлаш жойидан чиқиб кетган, аммо мўлжалланган жойига етиб бормаган пул маблағлари (инкассаторга берилган ташкилотларнинг нақд пул маблағлари, юқорида назарда тутилмаган пул ўтказмалари ва бошқалар) ҳисобга олинади.

Пулни инкассаторларга топшириш, бошқа турдаги пул ўтказмалари ва бошқа ҳоллар 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчётининг дебетида пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар билан боғланган ҳолда акс эттирилади. Пул маблағлари кирим қилингандан кейин 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчёти кредитланиб пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар дебетланади.

92. 112 000 "Аккредитивлар" субсчёти моддий қимматликлар етказиб берганликлари, шунингдек ишлар, хизматлар бажарилганлиги учун бошқа шаҳарлардаги маҳсулот етказиб берувчилар ва бошқа ташкилотлар билан ўзаро тузилган шартномалар асосида қўйилган аккредитивлар суммаси ҳисобга олинади.

Аккредитивлар бюджет маблағлари ҳисобидан ҳам, бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан ҳам қўйилиши мумкин. Аккредитивларни расмийлаштириш ва уларнинг амал қилиш муддатлари қонун ҳужжатларига мувофиқ тартибга солинади.

Аккредитив қўйилганда 112 000 "Аккредитивлар" субсчёти дебетланади ҳамда пул маблағларини ҳисобга олувчи счётларнинг тегишли субсчётлар кредитланади. Фойдаланилган аккредитивлар суммаси 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" ва бошқа субсчётларнинг тегишлисини дебетига ҳамда 112 000 "Аккредитивлар" субсчётининг кредитига ёзилади. Аккредитивларнинг фойдаланилмаган суммалари пул маблағларини ҳисобга олувчи счётларнинг тегишли субсчётларининг дебетига ҳамда 112 000 "Аккредитивлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

93. 113 000 "Пул эквивалентлари" субсчётида маълум пул маблағига тез ва осон алмаштириладиган ҳамда юқори ликвидликка эга бўлган активлар ҳисобга олинади.

Бундай ҳужжатларни кассага қабул қилиш ва кассадан бериш касса ордерлари билан расмийлаштирилади. Бу операцияларнинг ҳисоби пул маблағлари бўйича операциялардан алоҳида ҳолда юритилади.

Пул эквивалентлари сотиб олинганда 113 000 "Пул эквивалентлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва пул маблағлари ёки ҳисоб-китоблар субсчётларининг кредитига ёзилади.

Пул эквивалентлари ҳисобдор шахсларга берилганда 153 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан дебитор қарзлари" субсчётларининг дебетига ва 113 000 "Пул эквивалентлари" субсчётининг кредитига ёзилади.

Пул эквивалентларининг сотилиши тегишли ҳисоб-китоблар субсчётларининг дебетида ҳамда 113 000 "Пул эквивалентлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Пул эквивалентларининг ҳисобдан чиқарилиши 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 113 000 "Пул эквивалентлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

§ 2. Дебитор қарзлар

94. Мазкур параграфнинг счётлари ва тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг:

бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан қисқа муддатли ички ва ташқи депозит маблағлари бўйича дебитор қарзлар;

турли ҳисоб-китоблари бўйича дебитор қарзлари;

бюджет ва бюджетдан ташқари жамғармалар билан дебитор қарзлари;

ходимлар ва стипендия олувчилар билан дебитор қарзлари;

бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлар ҳисоби юритилади.

95. 121 000 "Қисқа муддатли депозитлар" счётининг тегишли 121 100 "Қисқа муддатли ички депозитлар" ва 121 200 "Қисқа муддатли ташқи депозитлар" субсчётларида ташкилотларнинг вақтинча бўш турган бюджетдан ташқари маблағларини банкларга депозитга қўйилиши акс эттирилади.

Вақтинча бўш турган маблағларнинг банкларга депозитга қўйилиши 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 121 100 "Қисқа муддатли ички депозитлар" ёки 121 200 "Қисқа муддатли ташқи депозитлар" субсчётининг дебетида акс эттирилади. Ушбу маблағларнинг ташкилот ҳисобварақларига қайтарилиши 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 121 100 "Қисқа муддатли ички депозитлар" ёки 121 200 "Қисқа муддатли ташқи депозитлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Депозитга қўйилган маблағлар бўйича фоиз кўринишидаги даромадларнинг ҳисобланиши 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 520 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчёти кредитида акс эттирилади. Ушбу фоиз кўринишидаги даромадларнинг келиб тушиши пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетида ва 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Ташкилотлар томонидан вақтинча бўш турган маблағларини банкларга депозитга қўйилиши қонун ҳужжатларга мувофиқ амалга оширилади.

96. 150 000 "Бюджет ташкилотларининг дебитор қарзлари" счёти ҳисоби юритилади.

97. 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти маҳсулот етказиб берувчилар билан етказиб берилган моддий ва номоддий қимматликлар, шунингдек капитал қўйилмалар ҳисобига харид қилинадиган қурилиш материаллари, конструкциялар ва деталлар, ўрнатиш учун жиҳозлар, етказиб берилган бошқа товар-моддий қимматликлар қиймати ва шу кабилар, пудратчилар билан уларга қурилиш ва монтаж учун берилган конструкциялар ва деталлар, бажарилган қурилиш-монтаж ишлари учун бюджет ташкилотларининг дебитор қарзлари ҳисоби олиб борилади.

Маҳсулот етказиб берувчилар билан ҳисоб-китобларда 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетига қурилиш материаллари, конструкциялар ва деталлар, бошқа товар-моддий қимматликлар учун олдиндан тўланган маблағлар суммаси ёзилади. Бунда, 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти кредитланади. Маҳсулот етказиб берувчилардан омборга келиб тушган моддий қимматликлар суммасига моддий қимматликларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебетланади, бунда 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётидаги дебеторликларни ҳисобдан чиқаришда ушбу субсчётдаги маблағлар кредитланади, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти эса дебетланади. Бунда 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти дебетланган ҳамда 161 600 "Қурилиш материаллари" субсчёти ва бошқа тегишли субсчётлар кредитланган ҳолда пудратчига қурилиш-монтаж ишлари учун берилган конструкция ва деталлар, қурилиш материалларининг суммалари ҳисобга олиниши лозим.

Агарда маҳсулот етказиб берувчилардан олинган моддий қимматликлар омборга кирим қилинмасдан тўғридан-тўғри пудратчи ташкилотларга берилса, у ҳолда 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётлари дебетланади, бунда 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётлари кредитланади.

Пудратчилар билан якуний ҳисоб-китобларни амалга ошириш жараёнида 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига бажарилган қурилиш-монтаж ва бошқа ишлар учун ўтказиладиган суммалар ёзилади. Бунда, 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти кредитланади.

Пудратчиларнинг бажарган қурилиш-монтаж ишлари суммасига ёзувлар 241 100 "Бино ва иншоотларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларнинг дебети ва 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредити бўйича ёзилади.

98. 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотлари томонидан бажарилган ишлар, кўрсатилган хизматлар ва ишлаб чиқарган маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) сотиш жараёнида харидорлар ва буюртмачи ташкилотлар билан олиб борадиган ҳисоб-китоблари акс эттирилади.

Харидор ва буюртмачилардан ўзаро тузилган шартномада белгиланган тўловлар келиб тушганда пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебетланади ва 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

99. 151 300 "Бюджет ташкилотларининг суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти бюджет ташкилотларининг суғурта бўйича тўловларга доир ҳисоб-китоблардаги дебитор қарзларни, жумладан иш берувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш бўйича операцияларни бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун қўлланилади.

Ушбу субсчётнинг дебет томонида ҳисобланган мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича олдиндан тўлаб бериладиган суғурта мукофоти суммалари, шунингдек бошқа суғурта мажбуриятларининг тўланиши (бажарилиши) акс эттирилади. Бунда, 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти кредитланади. Шунингдек, суғурта мукофоти суммаси ҳақиқий харажатларга олиб борилганда, ушбу олдиндан ўтказиб берилган маблағлар 341 300 "Бюджет ташкилотларининг суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётидаги дебиторликлар сўндирилади.

100. 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётида қуйидагилар бўйича:

ходимлар иш жойида овқат билан таъминланганлиги;

болаларнинг мактабгача таълим ташкилотларида (болалар боғчаларида) сақланганлиги;

болаларнинг мусиқа ва санъат мактабларида ўқитилганлиги;

тарбияланувчилар мактаб-интернатларда ва бошқа таълим муассасаларида сақланганлиги учун ота-оналар билан олиб бориладиган ҳисоб-китоблар ҳисоби юритилади.

Ота-оналар томонидан тўланган маблағларга 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёт кредитланади ва 102 405 "Мактабгача таълим ташкилотларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар", 102 406 "Мактабдан ташқари муассасаларда болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар", 102 408 "Мактаб-интернатлар ва лицейларда болаларнинг таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" ёки 102 415 "Бошқа таълим муассасаларида болалар таъминоти учун ота-оналардан олинадиган тўловлар" субсчётлари дебетланади. Бунда, тўловлар нақд пулда бюджет ташкилотининг кассасига амалга оширилганда тегишли касса билан боғлиқ ўтказмалар берилади.

Тўловлар ҳисобланганда эса 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 520 100 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича ҳисобланган даромадлар" счётининг тегишли субсчётлари кредитида акс эттирилади.

Болалар мактабгача таълим ташкилотидан чиқариб олинган тақдирда олдиндан тўланган сумма ота-оналарга қайтарилганда 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетига ва пул маблағларини акс эттирувчи субсчётларнинг кредитига ёзилади. Бир вақтнинг ўзида ҳисобланган тўловлар фарқ суммасига сторно ўтказмаси берилади.

Аналитик ҳисоб ҳар бир тарбияланувчи бўйича алоҳида юритилади.

Ходимлар билан уларнинг иш жойларидан овқатланиш учун олиб бориладиган ҳисоб-китобларда қонунчилик ҳужжатларига кўра касалхоналар, мактабгача таълим ташкилотлари, ногиронлиги бўлган шахслар, шунингдек қариялар уйлари ва бошқа ташкилотлар жойлашган ерда умумий овқатланиш корхоналари бўлмаган ҳолларда уларнинг ходимларига тўлов ҳисобига овқатланиш рухсат этилган бўлиб ушбу ташкилотларнинг ходимлари билан овқатланганлик учун ҳисоб-китоб олиб борилади.

Ходимлар билан улар олган овқатлар учун ҳисоб-китоб юритганда 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётнинг дебетига сарф қилинган озиқ-овқат маҳсулотларининг қиймати ёзилади, бунда, 161 110 "Жорий озиқ-овқат маҳсулотлари" субсчёт кредитланади.

Кредитга ходимлардан овқат учун олинган суммалар ёзиб борилади, бунда тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар дебетланади.

101. 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг юқорида келтирилмаган ва моддий қийматликлардан ташқари барча ҳоллардаги дебитор қарзлари бўйича ҳисоб-китоблар ҳисоби олиб борилади.

102. 152 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича бюджет билан дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича ҳисоб-китобларидан сўнг юзага келадиган дебитор қарзлар, бюджетга олдиндан ўтказиб берилган тўловлар, шунингдек бюджет ташкилотлари томонидан маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) реализацияси жараёнида қўшилган қиймат солиғи тўловини амалга оширишда юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисобга олинади.

Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлари бўйича дебитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

103. 152 200 "Бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқ бўйича дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқлари бўйича ҳисоб-китоблардан сўнг юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисобга олинади.

Бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқлари бўйича дебитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

104. 152 300 "Бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича ҳисоб-китоблардан сўнг юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисобга олинади.

Бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича дебитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

105. 152 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларнинг ходимларига Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағлари ҳисобидан тўланадиган пенсия, давлат ижтимоий суғуртаси нафақалари ва бошқа тўловлари бўйича дебитор қарзлар ҳисоби юритилади.

Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси ҳисобидан амалга ошириладиган пенсия, давлат ижтимоий суғуртаси бўйича ва бошқа тўловлар ҳисобланганда 152 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг туман (шаҳар) бўлимларидан ташкилот ҳисобварағига келиб тушган суммаларга 102 403 "Бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси маблағларидан пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар" субсчёти дебетланади ва 152 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан дебитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

Аналитик ҳисоб Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси ҳисобидан амалга ошириладиган тўловларни олувчилар бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

106. 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётида камомадлар, талон-торож қилинган пул маблағлари ва моддий қимматликлар қиймати, шунингдек айбдор шахслар ҳисобига ёзилган ва ўрнатилган тартибда ундириб олиниши лозим бўлган моддий қимматликлар қиймати ва қонун ҳужжатларида белгиланган бошқа ҳоллар ҳисоби олиб борилади.

Инвентаризация жараёнида аниқланган мол-мулк камомади ва ортиқчасининг бухгалтерия ҳисоби қонун ҳужжатларига мувофиқ тартибга солинади.

Аниқланган камомадлар, талон-торожлар, нобудгарчиликлар ва шу кабилар, агарда айбдор шахснинг ҳисобига олиб борилса 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетига ва моддий қимматликлар ҳамда бошқа тегишли субсчётларнинг кредитига ёзилади. 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитига етказилган зарарни қоплаш учун ташкилотга кирим қилинган суммалар ёзилади, бунда тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар дебетланади.

107. 153 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти бюджет ташкилотлари томонидан ходимларга ижтимоий нафақалар бўйича тўловлардан кейинги ҳисоб-китоблардан юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисобга олинади. Ушбу дебитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

108. 153 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан дебитор қарзлари" субсчётида ҳисобдор шахслар билан уларга нақд пул тўламасдан ҳисоб-китоб қилиш имкони бўлмайдиган харажатларга тўлаш учун бериладиган аванслар бўйича олиб бориладиган ҳисоб-китоблар ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ хизмат сафари бўйича берилган аванс тўловлари ҳисоби юритилади.

Ҳисобдор шахсларга берилган аванс суммаларга 153 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан дебитор қарзлари" субсчёти дебитига ва 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" (агарда аванс суммалари хорижий валютада берилса 109 200 "Хорижий валютадаги нақд пул маблағлари") ёки тегишли пул маблағларини акс эттирувчи субсчётлар кредитланади. Берилган аванс тўловлар маблағлар сарфи орқали 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига ҳисобдан чиқарилади.

Шунингдек, ушбу субсчётда ташкилотнинг штатлар жадвалида кассирлик лавозимлари белгиланмаган ҳолларда иш ҳақи ва бошқа тўловларни нақд пулда тўлаши учун жавобгар шахсларга берилган нақд пул маблағларининг ҳам ҳисоби олиб борилади.

109. 153 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича дебитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотнинг ходимлари биланиш ҳақи тўловлари бўйича берилган аванс ҳисоби юритилади.

Ходимларга иш ҳақи ҳисоблаб ёзиш вақтида берилган аванс тўловлари 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига ҳисобдан чиқарилади.

Аналитик ҳисоб ташкилотнинг ҳар бир ходими бўйича алоҳида юритилади.

110. 153 500 "Бюджет ташкилотларининг стипендия олувчилар билан дебитор қарзлари" субсчётида олий ўқув юртлари, илмий-тадқиқот муассасаларининг студентлари, стажёр-тадқиқотчи-изланувчилар ҳамда курс тингловчилари ва бошқалар билан стипендиялар бўйича тўловлардан кейинги ҳисоб-китоблардан юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисобга олинади. Ушбу дебитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

111. 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётида таълим муассасаларида талабалар билан тўлов-контракт маблағлари бўйича ва ўқув жараёнида юзага келадиган дебитор қарзлар ҳисоби олиб борилади.

Таълим муассасалари томонидан тўлов-контракт маблағларининг ҳисобланиши 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётнинг дебетида ва 520 150 "Олий ва ўрта махсус, профессионал таълими муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Тўлов-контракт маблағларининг келиб тушиши 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлар" субсчётнинг кредитида ва 102 409 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётида акс эттирилади.

Аналитик ҳисоб ҳар бир талаба бўйича алоҳида ҳолда ташкил қилинади.

112. 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётларида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларининг тақсимланиши бўйича дебитор қарзлар ҳисоби юритилади.

Бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланган маблағлар 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитига ва 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётининг дебетига ёзилади.

§ 3. Товар-моддий захиралар

113. 160 000 "Товар-моддий захиралар" счётининг тегишли счёт ва субсчётларида жорий ёки олдинги даврда харид қилинган ёки ишлаб чиқарилган бюджет ташкилоти фаолиятида ёки ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган, сотиш ёки қайта сотиш учун мўлжалланган товар-моддий захиралар, шунингдек давлат стратегик аҳамиятига эга бўлган давлат захиралари,озиқ-овқат ва бошқа стратегик захиралар ҳисоби юритилади.

114. 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларига тегишли бўлган, фаолияти давомида фойдаланиладиган, тегишли юридик шахсларга бериладиган ҳамда ишлаб чиқариш учун хом ашё бўлиб хизмат қиладиган барча турдаги захиралар, шунингдек давлат стратегик аҳамиятига эга бўлган давлат захиралари ҳисоби юритилади.

115. Бюджет ташкилотларига тегишли бўлмаган вақтинчалик фойдаланишда бўлган шартнома асосида масъул сақлашга олинган товар-моддий захиралар бухгалтерия ҳисобида балансдан ташқари 02 "Масъул сақлашга олинган товар-моддий қимматликлар" счётида шартномада кўрсатилган қиймат бўйича ҳисобга олинади.

116. 161 100 "Озиқ-овқат маҳсулотлари" счётининг тегишли субсчётларида жорий ва қиш-баҳор мавсумига ғамланадиган озиқ-овқат ҳамда бюджет ташкилотининг эҳтиёжи учун фойдаланиладиган қишлоқ хўжалик маҳсулотлари ҳисобга олинади.

117. 161 200 "Дори-дармонлар, тиббиётда фойдаланиладиган воситалар, вакциналар ва бактериологик препаратлар" счётининг тегишли субсчётларида касалхоналардаги, даволаш-профилактика, даволаш-ветеринария ва харажатлар сметаларида ушбу мақсадлар учун маблағ ажратиш кўзда тутилган ташкилотлардаги дори-дармонлар, тиббиётда фойдаланиладиган воситалар, компонентлар, вакциналар, бактериологик препаратлар, зардоблар, вакциналар, қон ва ярани боғлаш воситалари, амбулатория шароитида даволанувчи имтиёзли беморлар контингентига рецепт асосида бепул берилувчи дори-дармонлар, ижтимоий аҳамиятга эга бўлган дори воситалари, тиббиёт буюмлари ва бошқа дори-дармонлар ҳисобга олинади.

Бу субсчётда ўз дорихоналарига эга бўлган медицина ташкилотларидаги ёрдамчи ва дорихона материаллари ҳам ҳисобга олинади.

118. 161 300 "Ёнилғи, ёқилғи-мойлаш материаллари" счётининг тегишли субсчётларида омборларда, шунингдек бевосита моддий жавобгар шахслар ихтиёрида турадиган барча турдаги ёнилғи, ёқилғи-мойлаш материаллари (ўтин, кўмир, торф, бензин, керосин, мазут, автол ва бошқалар) ҳисобга олинади.

119. 161 400 "Инвентар ва хўжалик жиҳозлари" счётининг тегишли субсчётларида ташкилотнинг кундалик эҳтиёжлари учун фойдаланиладиган хўжалик материаллари, канцелярия буюмлари (электр лампалари, совун, чўтка ва бошқалар), шунингдек бошқа инвентар ва хўжалик жиҳозлари ҳамда қоғоз ва бошқа матбаа маҳсулотлари ҳисобга олинади.

120. 161 500 "Кийим-кечак, пойабзал ва чойшаб-ғилофлар" субсчётида бюджет ташкилотлари омборларидаги ҳамда бевосита моддий жавобгар шахслар ихтиёрида турадиган мавжуд кийимлар, кўрпа тўшаклар, кийим-кечак ва пойабзаллар қуйидаги гуруҳларга ажратилиб аналитик ҳисобга олинади :

кийимлар (кўйлаклар, халатлар ва шунга ўхшашлар);

кўрпа-тўшаклар ва кўрпа-тўшак буюмлари (матраслар, ёстиқлар, кўрпалар, чойшаблар, кўрпа ва ёстиқ жилдлари, ёпинғичлар, қоп-кўрпа) ва ҳ.к;

кийим-бош ва шаклли уст-бош ҳамда махсус кийимлар (костюмлар, кофталар, юбкалар, курткалар, шимлар) ва бошқалар;

пойабзаллар, махсус пойабзаллар (ботинкалар, этиклар, сандаллар, пиймалар ва бошқалар) билан бирга;

спорт кийимлари ва пойафзаллари (костюмлар, ботинкалар) ва бошқалар.

121. 161 600 "Қурилиш материаллари" субсчётида қурилиш ва монтаж ишлари жараёнида фойдаланиладиган қурилиш материаллари ҳисобга олинади.

Қурилиш материаллари сифатида силикат материаллар (цемент, қум, шағал, оҳак, тош, ғишт ва бошқалар) ёғоч материаллар (ходалар, арраланган ёғоч-тахталар, фанерлар ва бошқалар), қурилиш метали (темир, тунука, пўлат, листли рух ва бошқалар), металл буюмлар (михлар, гайкалар, болтлар, ҳалқали буюмлар ва шу кабилар), санитария-техника материаллари (жўмраклар, муфталар ва бошқалар), электротехника материаллари (лампалар, патронлар, сим ва сақлагичлар ва бошқалар), кимё-бўёқ моддалари (бўёқлар, алифлар ва бошқалар) ва бошқа шу каби материаллар ҳисобга олинади.

122. 161 700 "Машина ва асбоб-ускуналарнинг эҳтиёт қисмлари, бутловчи буюмлар ва сотиб олинадиган ярим тайёр маҳсулотлар" субсчётида машиналарнинг (тиббиёт, электрон-ҳисоблаш ва шу каби) ускуналари, тракторлар, комбайнлар, транспорт воситаларининг (моторлар, автомобиль шиналари, камера ва айлана шаклдаги ленталар ва шу кабилар) эскирган қисмларини алмаштириш ва таъмирлаш учун мўлжалланган эҳтиёт қисмлар ҳисобга олинади.

Эскирган эҳтиёт қисмларини алмаштириш учун омбордан берилган автомобиль шиналари ва покришкалари балансдан ташқари 10 "Эскирганларининг ўрнига берилган транспорт воситаларининг эҳтиёт қисмлари" счётида ҳисобга олинади ҳамда олувчининг фамилияси, исми ва отасининг исми, мансаби, олинган куни ва завод рақами кўрсатилади.

123. 161 800 "Биологик захиралар" счётининг тегишли субсчётларида бўрдоқига боқилаётган ҳайвонлар ҳисоби юритилади.

124. 161 900 "Бошқа хом ашё ва материаллар" субсчётида юқоридаги гуруҳларга кирмаган бир операцион цикл мобайнида фойдаланиладиган мол-мулклар, илмий-тадқиқот ишлари ва лаборатория синовлари учун узоқ муддат ишлатиладиган материаллар, чорва ҳайвонларининг озуқалари, шартнома асосида бажариладиган илмий-тадқиқот ишлари учун махсус асбоб-ускуналар, ўқув, илмий ва бошқа мақсадларга мўлжалланган реактивлар ва химикатлар, ойна ва кимёвий идишлар, металлар, электр ва радио материаллари, радиолампалар, фотобуюмлари, ўқув дастурлари ҳамда қўлланмалар, тажриба қилинадиган ҳайвонлар ҳамда ўқув мақсадлари ва илмий-тадқиқот ишлари учун мўлжалланган бошқа материаллар, шунингдек протез учун ишлатиладиган қимматбаҳо ва бошқа товар-моддий захиралар ҳисобга олинади.

125. Сотиб олинган хом ашё ва материалларнинг қиймати (сотиб олиш нархи, шунингдек етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлар) ҳисобда 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчётининг дебетига ва 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзилади.

126. Юридик ва жисмоний шахслардан беғараз олинган хом ашё ва материаллар бухгалтерия ҳисобига кирим қилиш вақтида белгиланган тартибда аниқланган жорий бозор қиймати бўйича 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчётининг дебетига ва 902 200 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган товар-моддий захиралар" субсчётининг кредитига ёзилади.

127. Марказлашган тартибда юқори турувчи бюджет ташкилотидан хом ашё ва материалларни қабул қилинишида 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчёти дебетланади ва 901 200 "Марказлашган ҳолда олинган ёки берилган товар-моддий захиралар" субсчёти кредитланади.

128. Товар-моддий захираларнинг қиймати (сотиб олиш нархи, шунингдек етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлар) бўйича кирим қилиниши 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётларининг дебетига ва 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчётининг кредитига ёзилади. Бунда ушбу хом ашё ва материаллар бўйича етказиб бериш ва шу билан боғлиқ бошқа харажатлар амалга оширилса, у ҳолда ушбу харажатлар мазкур хом ашё ва материалларнинг қийматини оширади ва ҳисобда 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчётининг дебетига ҳамда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари ёки бошқа тегишли счётларнинг субсчётларининг кредитига ёзилади.

129. Хом ашё ва материаллар иш жараёнида фойдаланиш, асосий воситаларни ишга тушириш жараёнида қўшимча фойдаланиш беғараз берилганда, марказлашган тартибда қуйи бюджет ташкилотларига ўтказилганда, ишлаб чиқаришга олинганда ёки бошқа ҳолларда белгиланган тартибда ҳисобдан чиқарилади.

Хом ашё ва материалларни фойдаланиш жараёнида уларни қийматини ҳисобдан чиқарилиши 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётларининг кредитига ва ушбу хом ашё ва материалларнинг сотиб олиниш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ёзилади.

Асосий воситаларни ишга тушириш жараёнида хом ашё ва материаллардан фойдаланилганда уларни қийматини ҳисобдан чиқарилиши 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётларининг кредитига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

Хом ашё ва материалларни беғараз берилганда 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётларининг кредитида ва 902 200 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган товар-моддий захиралар" субсчётининг дебетига ҳисобга олинади.

Қуйи бюджет ташкилотлари юқори бюджет ташкилотларидан хом ашё ва материалларни марказлашган тартибда олганда, 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётлари дебитланади ва 901 200 "Марказлашган ҳолда олинган ёки берилган товар-моддий захиралар" субсчётининг кредитига ҳисобга олинади.

Хом ашё ва материалларни марказлашган тартибда қуйи бюджет ташкилотларига ўтказилганда 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётлари кредитланади ва 901 200 "Марказлашган ҳолда олинган ёки берилган товар-моддий захиралар" субсчётининг дебетига ҳисобга олинади.

Хом ашё ва материаллар ишлаб чиқаришга олинганда 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётнинг тегишли субсчётлари кредитланади ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар субсчёти дебетланади.

130. 162 000 "Тугалланмаган ишлаб чиқариш" субсчётида тайёр маҳсулот ҳолатига келиши учун етарли ишлов берилмаган, бюджет ташкилотида тайёр маҳсулот ҳолатига келтириладиган ёки тайёр маҳсулот маҳсулот ҳолатига келтириш учун бошқа ишлаб чиқарувчига тақдим этиладиган маҳсулотлар ҳисоби юритилади.

Ҳисобот ойининг охирги куни тугалланмаган ишлаб чиқариш, уларнинг таннархи тўғрисида маълумотларни акс эттириш мақсадида ҳамда тугалланмаган ишлаб чиқаришни товар ҳолатига етказиш ёки қайта ишлаш учун бошқа субъектга ўтказилганда 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчёти бўйича қолдиқ 162 000 "Тугалланмаган ишлаб чиқариш" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

Тугалланмаган ишлаб чиқариш товар ҳолатига етказиш ёки қайта ишлаш учун бошқа субъект ўтказилганда, ушбу тугалланмаган ишлаб чиқаришнинг таннархи 162 000 "Тугалланмаган ишлаб чиқариш" субсчётини кредитлаган ҳамда 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчётини дебетлаган ҳолда ҳисобдан чиқарилади.

131. 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётида тайёр маҳсулотлар ҳақиқий ишлаб чиқариш таннархи бўйича ҳисобга олинади.

Сотиш учун тайёрланган (олинган) тайёр маҳсулотлар, шу жумладан қисман ташкилотнинг ўз эҳтиёжлари учун мўлжалланган маҳсулотларнинг кирим қилиниши 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётининг дебетида 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчёти билан боғланган ҳолда акс эттирилади.

Харидорларга (буюртмачиларга) ортиб жўнатилган тайёр маҳсулотларнинг ҳақиқий таннархи ушбу харидорлар (буюртмачилар) томонидан ҳисоб-китоб ҳужжатлари тақдим этилганда 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётининг кредитидан 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетига ҳисобдан чиқарилади.

Шунингдек, ушбу субсчётда ёрдамчи қишлоқ ва ўқув хўжаликларининг маҳсулотлари ҳам ҳисобга олинади. Ёрдамчи қишлоқ хўжалик ва ўқув-тажриба хўжаликларининг маҳсулотлари режадаги баҳоси бўйича йил давомида ҳисобга олиб борилади ва бу маҳсулотлар киримга олинганда 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётнинг дебетига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

Маҳсулотларни сотишда сотилган маҳсулотларнинг режадаги таннархи 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётининг кредитидан 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетига ёзилади. Ташкилот ўзининг эҳтиёжлари учун мўлжалланган маҳсулотлари 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётнинг кредитига ва 161 000 "Хом ашё ва материаллар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ёзилади.

Маҳсулотнинг режадаги таннархи йил охирида йиллик ҳисобот калькуляциясига асосан, ҳақиқий таннархи билан мувофиқлаштирилади. Агар йил давомида олинган қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг ҳақиқий таннархи режадагидан юқори бўлса, сотилмаган маҳсулотларга тааллуқли бўлган қисмида ҳақиқий ва режадаги таннархи ўртасидаги фарқ суммасига қўшимча ўтказма қилинади, бунда ушбу фарқ сумма 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётнинг дебетига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг кредитига ёзилади, сотилган маҳсулотларга тааллуқли қисми 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг кредитига ёзилади.

Йил давомида олинган қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг ҳақиқий таннархи режадагидан кам бўлганда режадаги ва ҳақиқий таннархи ўртасидаги фарқ суммасига (тежалган суммага) сотилмаган маҳсулотларга тааллуқли бўлган қисмида сторно билан (қизил сиёҳ билан) бухгалтерия ёзуви қилинади ва ушбу фарқ сумма 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчётнинг дебетига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг кредитига ёзилади, сотилган маҳсулотларга тааллуқли қисмида 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг кредитига ёзилади.

132. 164 000 "Қайта сотиш учун товарлар" субсчётида қайта ишлов берилмаган ҳолда бошқа субъектга қайта сотиш мақсадида сотиб олинган товарлар ҳисобга олинади.

133. 165 000 "Ҳарбий захиралар" субсчёти ҳисоби белгиланган тартибда амалга оширилади.

133-1. 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчётида товар-моддий захираларни харид қилиш ва етказиб бериш билан боғлиқ барча харажатлар ҳисобга олинади.

Ушбу субсчётнинг дебетида товар-моддий захираларнинг қиймати акс эттирилади ва 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" ёки 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" счётларининг тегишли субсчётлари кредитланади.

Товар-моддий захираларни харид қилишнинг ҳақиқий қиймати бўйича 170 000 "Товар-моддий захираларга харажатлар" субсчёти кредитланади ва товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи субсчётлар дебетланади.

134. 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётида ишлаб чиқариш, ёрдамчи қишлоқ ва ўқув-тажриба хўжаликларининг буюм ва маҳсулотларни тайёрлаш, босма маҳсулотларни нашр қилиш ва хизмат кўрсатиши учун режалаштириладиган харажатлар, юридик ва жисмоний шахслар билан тузилган шартномалар асосида илмий-тадқиқот ва конструкторлик ишларини бажаришга доир харажатлар, экспериментал қурилишларни тайёрлаш харажатлари, шунингдек бошқа бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматлар учун қилинган харажатлар ҳисобга олинади.

Маҳсулот ишлаб чиқариш, хизмат кўрсатиш ҳамда ишлар бажаришга қилинадиган харажатлар ва уларнинг таннархини шакллантириш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 5 февралдаги 54-сон қарори билан тасдиқланган Маҳсулот (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатларининг таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисидаги низомга мувофиқ амалга оширилади.

Олдиндан (ижара, абонент тўлови ва бошқалар) ёки кейинги даврлардаги (ҳисобдор суммасининг ортиқча харажатлари учун тўловлар ва бошқалар) бюджет ташкилоти харажатлари маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) таннархига уларнинг тўланган муддатидан қатъи назар қайси даврга тааллуқли бўлса, ўша ҳисобот даврида киритилади.

180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг дебети бўйича маҳсулот ишлаб чиқариш, ишлар бажариш ва хизматлар кўрсатиш билан бевосита боғлиқ бўлган харажатлар, шунингдек яроқсиз маҳсулот ҳисобига йўқотишлар акс эттирилади.

Мазкур харажатлар 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг дебетига товар-моддий захиралар, меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича ходимлар билан ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг кредитидан ҳисобдан чиқарилади. Тақсимланадиган харажатлар 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг дебетига 912 100 "Тақсимланмаган харажатлар" субсчётининг кредитидан ҳисобдан чиқарилади.

Келгусида ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланиш мумкин бўлган чиқиндиларнинг кирим қилиниши 161 900 "Бошқа хом ашё ва материаллар" субсчётининг дебетида ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётининг дебетида тугалланган маҳсулот ишлаб чиқариш, иш ва хизматларни бажаришнинг ҳақиқий таннархи акс эттирилади. Ушбу суммалар 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётдан 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчёти ёки 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетига ҳисобдан чиқарилиши мумкин.

180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчёти бўйича ҳисобот ойининг сўнги кунида қолдиқ тугалланмаган ишлаб чиқаришнинг таннархини кўрсатади.

135. Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан товар-моддий захираларнинг кирим қилиниши товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетида ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

136. Инвентаризация натижасида аниқланган камомаднинг аниқ айбдори топилмаган ёки моддий-жавобгар шахслардан ундириб олиш имкони бўлмаган ҳолларда, кам чиққан товар-моддий захираларнинг ҳисобдан чиқарилишидан кўрилган зарар ташкилот ҳисобига олиб борилади ва ҳисобда товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитига ва ушбу товар-моддий захираларнинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда, ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

137. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ва агарда товар-моддий захиралар бюджет маблағлари ҳисобидан харид қилинган бўлса ёки харид қилинган манбасини аниқлашнинг имкони бўлмаса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тегишли бюджет даромадига ўтказиб берилади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан товар-моддий захираларнинг қийматини ҳисобдан чиқарилиши товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитида ва ушбу товар-моддий захираларнинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида;

айбдор шахсдан ундириладиган сумманинг бюджет даромадларига ҳисобланиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

маблағларни бюджет даромадига ўтказиб берилиши 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитида акс эттирилади.

138. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ҳолда (агарда товар-моддий захиралар бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харид қилинган бўлса), айбдор шахсдан ундириладиган сумма ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан товар-моддий захираларнинг қийматини ҳисобдан чиқарилиши товар-моддий захираларни ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади. Агарда мазкур товар-моддий захираларнинг қиймати ва моддий жавобгар шахс ҳисобига олиб борилган сумма ўртасида фарқ мавжуд бўлса, ушбу фарқ сумма 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида (ёки кредитида) ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" (ёки товар-моддий захираларнинг сотиб олиниш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида) акс эттирилади;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

2-БОБ.УЗОҚ МУДДАТЛИ АКТИВЛАР

§ 1. Узоқ муддатли дебитор қарзлар

139. Мазкур параграфнинг счётлари ва уларга тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан узоқ муддатли ички ва ташқи депозит маблағлари бўйича дебитор қарзлари ҳисоби юритилади.

140. 211 000 "Узоқ муддатли депозитлар" счётининг 211 100 "Узоқ муддатли ички депозитлар" ва 211 200 "Узоқ муддатли ташқи депозитлар" субсчётларида ташкилотларнинг вақтинча бўш турган бюджетдан ташқари маблағларини банкларга узоқ муддатли депозитга қўйилиши акс эттирилади.

Вақтинча бўш турган маблағларнинг банкларга узоқ муддатли депозитга қўйилиши 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 211 100 "Узоқ муддатли ички депозитлар" ёки 211 200 "Узоқ муддатли ташқи депозитлар" субсчётининг дебетида акс эттирилади. Ушбу маблағларнинг ташкилот ҳисобварақларига қайтарилиши 102 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 211 100 "Узоқ муддатли ички депозитлар" ёки 211 200 "Узоқ муддатли ташқи депозитлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Депозитга қўйилган маблағлар бўйича фоиз кўринишидаги даромадларнинг ҳисобланиши 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Ушбу фоиз кўринишидаги даромадларнинг келиб тушиши пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетида ва 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

§ 2. Номолиявий активлар

141. Мазкур параграфнинг счётлари ва тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг:

номолиявий активлар, шу жумладан консервациялашган ҳамда молиявий ижара шартномаси бўйича олинган номолиявий активлар;

номолиявий активлар амортизацияси;

номолиявий активларга қўйилмалар ҳисоби юритилади.

142. 220 000 "Номолиявий активлар" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотларининг номолиявий активлари, шу жумладан, ижарага берилган ва молиявий ижара шартномаси бўйича номолиявий активларнинг ҳолати, ҳаракати, амортизацияси ва уларга қўйилмалар ҳамда консервация қилинган номолиявий активлар тўғрисидаги ахборотлар умумлаштирилади.

143. 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётлари қонун ҳужжатларига мувофиқ бюджет ташкилотларининг зиммасига юклатилган вазифаларини амалга ошириши мақсадида узоқ вақт давомида (бир йилдан ортиқ) фойдаланадиган, шунингдек ижарага бериши мумкин бўлган асосий воситаларининг ҳисобини юритади.

Ташкилотлар ўзларининг зиммаларига юклатилган вазифаларни бажариш билан боғлиқ бўлган фаолиятларини амалга ошириши, шунингдек ишлаб чиқариш (ишлар бажариш, хизматлар кўрсатиш) жараёнида фойдаланиладиган, қийматидан қатъи назар 1 йилдан ортиқ хизмат қилиш муддатига эга бўлган моддий активларни, шу жумладан молиявий ижара шартномаси бўйича олинган ёки консервация қилинган активларни бухгалтерия ҳисобида 220 000 "Номолиявий активлар" счётининг тегишли субсчётларида ҳисобга олади ва акс эттиради.

144. 221 110 "Тураржой бинолари" субсчётида тўлиқ ёки асосан тураржой учун белгиланган бинолар ҳисобга олинади. Шунингдек, ушбу счётда ташкилотларнинг балансида бўлган ва ўз ходимларининг, жумладан ҳарбий хизматчиларнинг яшаши учун фойдаланиладиган бинолари ҳам ҳисобга олинади.

145. 221 120 "Нотураржой бинолари" субсчётида тураржой бўлмаган барча иморатлар, шу жумладан ишлаб-чиқариш хўжалик бинолари, бошқарув органлари, ижтимоий-маданий (ўқув юртлари, касалхоналар, поликлиникалар ва амбулаториялар, интернатлар, қариялар ва ногиронлар уйлари, мактабгача таълим ташкилотлари, кутубхоналар, клублар, музейлар, лабораториялар ва бошқалар) ва ташкилотлар томонидан банд қилинган бошқа бинолар ҳисобга олинади.

146. 221 130 "Бошқа иншоотлар" субсчётида бинолардан ташқари барча иншоотларни ҳисобга олинади.

147. 221 140 "Ерни ободонлаштириш" субсчётида ноинвентар тусдаги харажатларга кирувчи (иншоотлар қурилиши билан боғлиқ бўлмаган) ерни яхшилашга доир капитал қўйилмалар ҳисобидан амалга оширилган, қишлоқ хўжалигида фойдаланиш учун ернинг устки қисмини яхшилашга доир маданий-техникавий тадбирлар (ер участкаларини режалаштириш, майдонларни ҳайдовга тайёрлаш учун кундаков қилиш, далаларни тошлар ва харсанглардан тозалаш, сув ҳавзаларини тозалаш ва бошқалар) акс эттирилади.

148. 221 200 "Машина ва жиҳозлар" счётининг тегишли субсчётларида транспорт воситаларни, информацион, компьютер ва телекоммуникацион ускуналарни, шунингдек бошқа барча турдаги машина ва жиҳозларни ҳисобга олинади.

149. 221 300 "Бошқа турдаги асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларида етиштириладиган биологик активлар, интеллектуал мулк объектлари ва кутубхона фонди ҳисобга олинади.

150. 221 400 "Ҳарбий асосий воситалар" субсчётида белгиланган тартибда ҳарбий асосий воситалар ҳисоби юритилади.

151. 221 000 "Асосий воситалар" счёти тегишли счётларининг дебет томонида асосий воситаларнинг кирими (дастлабки қийматининг ошиши), кредит томонида асосий воситаларнинг ҳисобдан чиқарилиши (дастлабки қийматининг камайиши) акс эттирилади.

152. Сотиб олинган асосий воситаларнинг сотиб олиш нархи ҳисобда 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли асосий воситаларни харид қилишни акс эттирувчи субсчётлари, етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлари 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли асосий воситаларга бошқа капитал қўйилмаларни акс эттирувчи субсчётларининг дебетига (ушбу харажатлар мазкур асосий воситанинг дастлабки қийматини оширади) ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли счётларининг ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Асосий воситанинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 221 000 "Асосий воситалар" счётларининг тегишли субсчётининг дебетига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

153. Юридик ва жисмоний шахслардан беғараз олинган асосий воситалар бухгалтерия ҳисобига кирим қилиш вақтида белгиланган тартибда аниқланган жорий бозор қиймати бўйича 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қабул қилиш билан боғлиқ субсчётларининг дебетига ва 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредитига ёзилади. Агарда ушбу асосий восита бўйича етказиб бериш ва ишчи ҳолатга келтириш билан боғлиқ бошқа харажатлар амалга оширилганда, ушбу харажатлар мазкур асосий воситанинг дастлабки қийматини оширади ва ҳисобда 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли асосий воситаларга бошқа капитал қўйилмаларни акс эттирувчи субсчётларининг дебетига ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли счётларининг ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Асосий воситанинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 221 000 "Асосий воситалар" счётларининг тегишли субсчётининг дебетига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

154. Бошқа бюджет ташкилотларидан беғараз олинган ва аввал фойдаланишда бўлган асосий воситалар-инвентар объектлар келиб тушганда, қабул қилиб олувчи томон бухгалтерия ҳисобида уларнинг дастлабки (тикланиш) қийматидан амортизациясини айирмаган ҳолда 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли қабул қилиш билан боғлиқ субсчётларининг дебетига ва уларнинг дастлабки (тикланиш) қийматидан амортизациясини айирган ҳолда 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредити ҳамда берувчи ташкилотларнинг ҳужжатларига мувофиқ мазкур объект амортизация суммасига 231 000 "Асосий воситалар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредити бўйича акс эттирилади. Ушбу асосий восита бўйича етказиб бериш ва ишчи ҳолатга келтириш билан боғлиқ бошқа харажатлар амалга оширилганда, ушбу харажатлар мазкур асосий воситанинг дастлабки қийматини оширади ва ҳисобда 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли асосий воситаларга бошқа капитал қўйилмаларни акс эттирувчи субсчётларининг дебетига ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларининг ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Асосий воситанинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 221 000 "Асосий воситалар" счётларининг тегишли субсчётининг дебетига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

155. Бюджет ташкилотларининг ўзи томонидан ва пудрат шартномасига асосан қурилган асосий восита объектларининг кирим қилиниши 221 100 "Бино ва иншоотлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетидава 241 100 "Бино ва иншоотларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли тугалланмаган қурилиш билан боғлиқ субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

156. Бюджет ташкилотларининг ўзи томонидан яратилган (ишлаб чиқилган) асосий воситаларнинг бошланғич қиймати ушбу асосий воситаларни ишлаб чиқаришга сарфланган ҳақиқий харажатлар суммаси сифатида аниқланади. Амалга оширилган харажатлар ҳисобда 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли асосий воситаларга бошқа капитал қўйилмаларни акс эттирувчи субсчётларининг дебетига ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда субсчётларининг кредитига ёзилади. Асосий воситанинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 221 000 "Асосий воситалар" счётларининг тегишли субсчётининг дебетига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

157. Тугатилиши муносабати билан асосий воситаларнинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

Асосий воситаларнинг тугатилиши муносабати билан кейинчалик фойдаланишга яроқли бўлган товар-моддий захираларни кирим қилиниши товар-моддий захираларнинг ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва товар-моддий захиралар суммасини мазкур асосий воситанинг қолдиқ қиймати доирасида 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётларининг тегишли субсчётларининг кредитида (уни кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда), қолдиқ қийматидан ошган сумма 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

158. Ташкилотларда асосий воситаларнинг сотилиши ҳисобда қуйидагича акс эттирилади:

1) бино ва иншоотлар (чет элда жойлашганларидан ташқари):

асосий воситаларнинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситалар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади;

2) қолган асосий воситалар (чет элда жойлашганларидан ташқари):

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситалар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

асосий воситаларнинг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида, бир вақтнинг ўзида тегишли бюджет даромадига ҳисобланган сумма 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг дебетида, бюджетга ҳисобланган суммаларнинг ўтказиб берилиши 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг кредитида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

асосий воситаларнинг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

3) чет элда жойлашган ташкилотларнинг асосий воситалари:

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситалар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

асосий воситаларнинг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги пул маблағлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

асосий воситаларнинг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

159. Бюджет ташкилотлар томонидан асосий воситалар беғараз берилганда унинг дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётларнинг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

160. Инвентаризация жараёнида аниқланган ҳисобга олинмаган асосий воситалар, ортиқча чиқиш аниқланган санадаги айнан шунга ўхшаш асосий воситаларнинг бозор қиймати бўйича уларнинг ҳақиқий аҳволини ҳисобга олган ҳолда баҳоланади (ортиқча чиқиш сабаблари ва айбдор шахслар кейинчалик аниқланади), белгиланган тартибда ташкилот ҳисобига қабул қилинади ҳамда бухгалтерия ҳисобида 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

161. Инвентаризация натижасида аниқланган камомаднинг аниқ айбдори топилмаган ёки моддий-жавобгар шахслардан ундириб олиш имкони бўлмаган ҳолларда кам чиққан асосий воситаларни ҳисобдан чиқарилишидан кўрилган зарар ташкилот ҳисобига олиб борилади ва бухгалтерия ҳисобида унинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

162. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ва агарда асосий восита бюджет маблағлари ҳисобидан харид қилинган бўлса ёки харид қилинган манбасини аниқлашнинг имкони бўлмаса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қонун ҳужжатларига белгиланган тартибда тегишли бюджет даромадига ўтказиб берилади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан асосий воситанинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахсдан ундириладиган сумманинг бюджет даромадларига ҳисобланиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

айбдор шахс томонидан бюджет ташкилотга камомад суммасининг тўланиши 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчёти ёки бюджет ташкилотининг кассасига нақд пулда тўланиши 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётининг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

нақд пулда тўланган камомад суммасининг ҳисобвараққа кирим қилиниши 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчётининг кредитида;

маблағларнинг бюджет даромадига ўтказиб берилиши 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

163. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ҳолда (агарда асосий восита бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харид қилинган бўлса), айбдор шахсдан ундириладиган сумма ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан асосий воситанинг дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади. Агарда, мазкур асосий воситанинг қолдиқ қиймати ва моддий жавобгар шахс ҳисобига олиб борилган сумма ўртасида фарқ мавжуд бўлса, ушбу фарқ сумма 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётнинг дебетида (ёки кредитида) ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитида (ёки асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг ёки бюджет ташкилотининг кассасига нақд пулда тўланиши 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётининг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

нақд пулда тўланган камомад суммасининг ҳисобвараққа кирим қилиниши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчётининг кредитида.

164. Агарда асосий восита бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига сотиб олинган бўлса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма асосий восита қийматидаги бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг улушига мос равишда тақсимланиб маблағнинг тегишли қисми бюджет даромадига ўтказиб берилади, қолган қисми ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади.

Ушбу маблағлар тўлиғича ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлашга сарфланади.

165. Агарда аниқланган камомад ўрнига моддий жавобгар шахснинг ташкилот ихтиёрига берган асосий воситаси камомад чиққан асосий восита қийматига тенг ёки кам бўлса, ушбу асосий восита белгиланган тартибда бозор қийматида кирим қилинади, етишмайдиган қисми моддий жавобгар шахс томонидан пул маблағларини киритиш билан қопланади ва бухгалтерия ҳисобида мазкур Тартибда белгиланган равишда акс эттирилади.

166. Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг ошиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ошиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва молиявий натижаларнинг ошиши 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

167. Бюджет ташкилотлари томонидан белгиланган тартибда консервация қилинган асосий воситалар тури бўйича 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларида ҳисоби юритилади ва ҳисоботларда акс эттирилади.

Асосий воситалар белгиланган тартибда консервация қилинган сўнг кейинги ойнинг бошидан амортизация ҳисобланиши тўхтатилади.

Консервация қилинган асосий воситаларга талаб қайта тикланган тақдирда кейинги ойнинг бошидан амортизация ҳисобланиши бошланади.

168. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган асосий воситалар 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларида ҳисоби юритилади ва ҳисоботларда акс эттирилади.

169. Бюджет ташкилоти томонидан оператив ижара шартномаси бўйича олинган асосий воситалар ҳисоби балансдан ташқари 01 "Оператив ижарага олинган асосий воситалар ва қийматликлар" счётида юритилади.

170. Ижара ҳисоби қонун ҳужжатлари талабларига мувофиқ амалга оширилади.

171. Бюджет ташкилотига молиявий ижара шартлари асосида келиб тушган асосий воситалар жами тўловларни тўловларининг дисконтланган қийматида 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг асосий воситаларни қабул қилишни акс эттирувчи тегишли субсчётларнинг дебети ва 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Молиявий ижара шартлари асосида олинган асосий воситаларни етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлар мазкур асосий воситанинг дастлабки қийматини оширади ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг асосий воситаларга бошқа капитал қўйилмаларни акс эттирувчи тегишли субсчётларининг дебетига ҳамда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли счётларининг кредитига ёзилади. Молиявий ижара шартномаси асосида асосий воситаларнинг дастлабки қиймати бўйича 221 000 "Асосий воситалар" счётларининг тегишли субсчётларини дебетланганига ва 241 000 "Асосий воситаларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларини кредитлаган ҳолда кирим қилинади.

172. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган асосий воситалардан фойдаланганлик учун ижарага берувчига тўланадиган жорий тўловларни ҳисоблаш жорий тўловлар миқдорини (тўланадиган фоизлар билан) 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзиш орқали, ўз муддатида тўловларни амалга оширилганмаганлиги учун қўшимча тўланадиган фоиз ва пенсияларни ҳисоблаш эса ушбу миқдорни 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзиш орқали амалга оширилади.

173. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган асосий воситалардан фойдаланганлик учун ижарага берувчига тўланадиган жорий тўловлар (пеня ва фоизлар билан бирга) 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебети ва пул маблағларини ҳисобга олувчи счётларнинг кредитида акс эттирилади.

174. Молиявий ижарага олинган асосий воситалар молиявий ижара шартномасининг муддати тугашига қадар ижарага берувчига қайтарилса, аввало ҳисобланган амортизация миқдори 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётлари дебетланган ҳамда 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётлари кредитланган ҳолда ҳисобдан чиқарилади.

Ижарага берувчидан молиявий ижарага олинган асосий воситаларни қайтариб ҳисобига дебиторликни ҳосил қилиш учун 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчёти кредитланганда ижара тўловини қолдиқ миқдорига 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчёти ҳамда фарқ миқдорига 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти дебетлади. Бунда жорий ой учун ҳисобланган ҳамда асосий воситаларни қайтариб берилгунига қадар тўлови амалга оширилмаган ижара тўловлари 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётини дебетлаш ҳамда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти кредитлаган ҳолда ўзаро-ҳисоб китоб қилинади.

Молиявий ижарага олинган асосий воситаларни қайтариб беришдан ҳосил бўладиган қўшимча дебиторлик (томонлар келишувига асосан) 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетига ҳамда 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитига, аксинча, зарар миқдори 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётининг кредитига ёзилади.

176. Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг камайиши 221 000 "Асосий воситалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, ҳисобланган амортизация суммасининг камайиши 231 000 "Асосий воситаларнинг амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва молиявий натижаларнинг камайиши эса 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг дебетида акс эттирилади.

177. Барча турдаги асосий воситалар бўйича аналитик ҳисоб асосий воситаларнинг турлари ва алоҳида инвентар объектлари бўйича юритилади.

178. 216 000 "Бюджет ташкилотлари томонидан ходимларга берилган ссудалар" субсчётида бюджет ташкилоти томонидан белгиланган тартибда ходимларга берилган ссуда маблағлари ҳисоби юритилади.

179. 222 000 "Қийматликлар" субсчёти ишлаб чиқариш ёки истеъмол қилиш мақсадларида фойдаланилмайдиган, вақт ўтиши билан қийматини сақланадиган активлар ҳисоби юритилади. Қийматликларга қуйидагилар киритилади:

ишлаб чиқариш жараёнида материал сифатида ишлатилмайдиган олтин ва бошқа қимматбаҳо тошлар;

санъат асарлари сифати тан олинган расмлар, ҳайкалтарошлик асарлари ва бошқалар;

қимматбаҳо тошлар ва металлардан, коллекциялардан ва бошқа қимматбаҳо буюмлардан тайёрланган заргарлик буюмлари.

180. Қийматликлар қуйидагилар натижасида бюджет ташкилоти балансига киритилади:

бюджет ташкилотининг ўзи томонидан яратилган қийматликларни қабул қилиш;

олди-сотди шартномаси бўйича қийматликларни сотиб олиш;

қийматликларни беғараз келиб тушиши;

ортиқча (ҳисобга олинмаган) қийматликларни аниқлаш;

қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларга кўра.

181. Сотиб олинган қийматликларнинг сотиб олиш нархи ҳисобда 242 100 "Қийматликларни харид (қабул) қилиш" субсчёти, етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлари эса 242 200 "Қийматликларга бошқа капитал қўйилмалар" субсчётининг дебетига (ушбу харажатлар мазкур қийматликларнинг дастлабки қийматини оширади) ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Қийматликларнинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг дебетига ва 242 000 "Қийматликларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

182. Юридик ва жисмоний шахслардан, шу жумладан бошқа бюджет ташкилотларидан беғараз олинган қийматликлар бухгалтерия ҳисобига кирим қилиш вақтида белгиланган тартибда аниқланган жорий бозор қиймати бўйича 242 100 "Қийматликларни харид (қабул) қилиш" субсчётининг дебетига ва 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредитига ёзилади. Ушбу қийматликлар бўйича етказиб бериш ёки бошқа харажатлар амалга оширилганда, ушбу харажатлар мазкур қийматликларнинг дастлабки қийматини оширади ва ҳисобда 242 200 "Қийматликларга бошқа капитал қўйилмалар" субсчётининг дебетига ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли счётларининг ҳамда бошқа счётларнинг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Асосий воситанинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг дебетига ва 242 000 "Қийматликларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади.

183. Бюджет ташкилотларининг ўзи томонидан яратилган (ишлаб чиқилган) қийматликларнинг бошланғич қиймати ушбу қийматликларни ишлаб чиқаришга сарфланган ҳақиқий харажатлар суммаси сифатида аниқланади. Амалга оширилган харажатлар ҳисобда 242 200 "Қийматликларга бошқа капитал қўйилмалар" субсчётининг дебетига ва амалга оширилган операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда тегишли субсчётларнинг кредитига ёзилади. Қийматликларнинг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг дебетига ва 242 200 "Қийматликларга бошқа капитал қўйилмалар" субсчётининг кредитига ёзилади.

184. Қийматликларнинг яроқсиз ҳолатга келиши ҳамда бошқа ҳолларда қийматликларнинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитига, дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши қийматликларнинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ёзилади

Ушбу қийматликларнинг кейинчалик фойдаланишга яроқли бўлган тегишли қисми товар-моддий захираларга кирим қилиниши товар-моддий захираларнинг ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва товар-моддий захиралар суммасини мазкур қийматликларнинг қолдиқ қиймати доирасида 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётларининг тегишли субсчётларининг кредитида (уни кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда), қолдиқ қийматидан ошган сумма 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

185. Бюджет ташкилотларида қийматликларнинг сотилиши ҳисобда қуйидагича акс эттирилади:

1) чет элда жойлашган бюджет ташкилотларидан ташқари:

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

қийматликларнинг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида, бир вақтнинг ўзида тегишли бюджет даромадига ҳисобланган сумма 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг дебетида, бюджетга ҳисобланган суммаларнинг ўтказиб берилиши 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг кредитида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

қийматликларнинг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

2) чет элда жойлашган бюджет ташкилотларининг қийматликлари:

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

қийматликларнинг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги пул маблағлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

қийматликларнинг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

186. Бюджет ташкилотлари томонидан қийматликлар беғараз берилганда унинг дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

187. Инвентаризация жараёнида аниқланган ҳисобга олинмаган қийматликлар, ортиқча чиқиш аниқланган санадаги айнан шунга ўхшаш қийматликларнинг бозор қиймати бўйича уларнинг ҳақиқий аҳволини ҳисобга олган ҳолда баҳоланади (ортиқча чиқиш сабаблари ва айбдор шахслар кейинчалик аниқланади), белгиланган тартибда бюджет ташкилоти ҳисобига қабул қилинади ҳамда бухгалтерия ҳисобида 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг дебетида ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

188. Инвентаризация натижасида аниқланган камомаднинг аниқ айбдори топилмаган ёки моддий-жавобгар шахслардан ундириб олиш имкони бўлмаган ҳолларда, кам чиққан қийматликларни ҳисобдан чиқарилишидан кўрилган зарар бюджет ташкилоти ҳисобига олиб борилади ва бухгалтерия ҳисобида унинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётнинг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

189. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ва агарда қийматликлар бюджет маблағлари ҳисобидан харид қилинган бўлса ёки харид қилинган манбасини аниқлашнинг имкони бўлмаса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тегишли бюджет даромадига ўтказиб берилади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан қийматликларнинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахсдан ундириладиган сумманинг бюджет даромадларига ҳисобланиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

айбдор шахс томонидан бюджет ташкилотга камомад суммасининг тўланиши 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчёти ёки бюджет ташкилотининг кассасига нақд пулда тўланиши 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётининг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

нақд пулда тўланган камомад суммасининг ҳисобвараққа кирим қилиниши 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчётининг кредитида;

маблағларнинг бюджет даромадига ўтказиб берилиши 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 102 404 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга ўтказилиши лозим бўлган (ўтган йилнинг дебитор қарздорлигини, камомадларни, текширув натижасига кўра аниқланган ўзлаштиришларни) маблағлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

190. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ҳолда (агарда қийматликлар бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харид қилинган бўлса), айбдор шахсдан ундириладиган сумма ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан қийматликларнинг дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида, қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади. Агарда, мазкур қийматликларнинг дастлабки (тикланиш) қиймати ва моддий жавобгар шахс ҳисобига олиб борилган сумма ўртасида фарқ мавжуд бўлса, ушбу фарқ сумма 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётнинг дебетида (ёки кредитида) ва 520 490 Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитида (ёки асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг ёки бюджет ташкилотининг кассасига нақд пулда тўланиши 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

нақд пулда тўланган камомад суммасининг ҳисобвараққа кирим қилиниши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 111 900 "Йўлдаги бошқа маблағлар" субсчётининг кредитида.

191. Агарда қийматликлар бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига сотиб олинган бўлса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қийматликларнинг қийматидаги бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг улушига мос равишда тақсимланиб, маблағнинг тегишли қисми бюджет даромадига ўтказиб берилади, қолган қисми бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича ҳисобварағига кирим қилинади.

Ушбу маблағлар тўлиғича бюджет ташкилотларининг моддий-техника базасини мустаҳкамлашга сарфланади.

192. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган қийматликлар 222 000 "Қийматликлар" субсчётида ҳисоби юритилади ва ҳисоботларда акс эттирилади.

193. Бюджет ташкилотига молиявий ижара шартлари асосида келиб тушган қийматликлар жами тўловларни тўловларининг дисконтланган қийматида 242 100 "Қийматликларни харид (қабул) қилиш" субсчётининг дебети ва 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Молиявий ижара шартлари асосида олинган қийматликларни етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлар мазкур асосий воситанинг дастлабки қийматини оширади ва 242 200 "Қийматликларга бошқа капитал қўйилмалар" субсчётининг дебетига ҳамда 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли счётларининг кредитига ёзилади. Молиявий ижара шартномаси асосида қийматликларнинг дастлабки қиймати бўйича 222 000 "Қийматликлар" субсчёти дебетланган ва 242 000 "Қийматликларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларини кредитлаган ҳолда кирим қилинади.

194. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган қийматликлардан фойдаланганлик учун ижарага берувчига тўланадиган жорий тўловларни ҳисоблаш жорий тўловлар миқдорини (тўланадиган фоизлар билан) 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзиш орқали, ўз муддатида тўловларни амалга оширилганмаганлиги учун қўшимча тўланадиган фоиз ва пеняларни ҳисоблаш эса ушбу миқдорни 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзиш орқали амалга оширилади.

195. Молиявий ижара шартномаси бўйича олинган қийматликлардан фойдаланганлик учун ижарага берувчига тўланадиган жорий тўловлар (пеня ва фоизлар билан бирга) 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебети ва пул маблағларини ҳисобга олувчи счётларнинг кредитида акс эттирилади.

196. Молиявий ижарага олинган қийматликлар молиявий ижара шартномасининг муддати тугашига қадар ижарага берувчига қайтарилса, аввало ижарага берувчидан молиявий ижарага олинган қийматликларни қайтариб ҳисобига дебиторликни ҳосил қилиш учун 222 000 "Қийматликлар" субсчёти кредитланади, ижара тўловини қолдиқ миқдорига 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчёти ҳамда фарқ миқдорига 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти дебетлади. Бунда жорий ой учун ҳисобланган ҳамда қийматликларни қайтариб берилгунига қадар тўлови амалга оширилмаган ижара тўловлари 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётини дебетлаш ҳамда 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти кредитлаган ҳолда ўзаро-ҳисоб китоб қилинади.

Молиявий ижарага олинган қийматликларни қайтариб беришдан ҳосил бўладиган қўшимча дебиторлик (томонлар келишувига асосан) 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебетига ҳамда 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитига, зарар миқдори 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитига ёзилади.

197. Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг ошиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг дебетида ва молиявий натижаларнинг ошиши эса 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

198. Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг камайиши 222 000 "Қийматликлар" субсчётининг кредитида ва молиявий натижаларнинг камайиши эса 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

199. Барча турдаги қийматликлар бўйича аналитик ҳисоб қийматликларнинг турлари ва алоҳида инвентар объектлари бўйича юритилади.

200. 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётлари бюджет ташкилотларининг зиммаларига юклатилган вазифаларни бажариш билан боғлиқ бўлган фаолиятларини амалга ошириши, шунингдек ишлаб чиқариш, ишлар бажариш ва хизматлар кўрсатиш жараёнида фойдаланиш мақсадида узоқ муддат мобайнида тутиб туриладиган, моддий-ашёвий мазмунга эга бўлмаган мол-мулк объектлари бўлган номоддий активларнинг ҳолати ва ҳаракати тўғрисидаги ахборотлар умумлаштирилади. Ушбу счётининг тегишли субсчётлари ишлаб чиқарилмайдиган мол-мулклар, моддий, табиий ресурслар ҳисобини юритади ва эгалик ҳуқуқи мавжуд бўлган табиий ресурслар ва номоддий ноишлаб чиқариш активларига бўлинади. Табиий ресурслар ўз навбатида ер, минерал ва энергия ресурслари ҳамда бошқа табиий ресурсларга бўлинади.

201. 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётида ўз навбатида субсчётларга бўлинган ҳолда ҳисоби юритилади.

202. 223 100 "Ер" субсчёти ердан, шу жумладан тупроқ қопламаси ва ер ости сувлари, мулк ҳуқуқи бўйича эгалик қилиш ёки улардан фойдаланиш орқали иқтисодий даромад олиш имконияти мавжуд бўлган ер активлари ҳисобини юритади.

203. 223 200 "Минерал ва энергия ресурслари" субсчёти мавжуд бўлган технология ва нархларни ҳисобга олган ҳолда ер юзасидаги ёки ундан пастда жойлашган фойдали қазилмали минерал ёки энергия захираларини ҳисобини юритади.

204. 223 300 "Бошқа турдаги табиий активлар" счёти юқорида назарда тутилмаган табиий активлар ҳисобини юритади.

205. 223 310 "Номаҳсулдор биологик активлар" субсчёти ҳайвонларни, қушларни, балиқларни ва ўсимликларни ҳисобини юритади.

206. 223 320 "Сув ресурслари" субсчёти табиий ер ости ва ер усти сув ресурслари ҳисобини юритади.

223 330 "Бошқа турдаги табиий ресурслар" счёти товуш, маълумот ва телевизион узатишда ишлатиладиган, узоқ муддатли фойдаланиш ҳуқуқи берилган радиочастоталарни ҳамда юқоридаги туркумларга кирмаган бошқа табиий ресурсларни ҳисобини юритади.

207. 223 400 "Номоддий ноишлаб чиқариш активлари" счёти муайян фаолият билан шуғулланиш, муайян махсус товарлар ёки хизматлар ишлаб чиқаришга ҳамда бошқа бирликларга фойдаланиш, эгалик ҳуқуқини учун амалга оширилган харажатлар ҳисобини юритади.

208. 223 410 "Шартнома, лизинг ва лицензиялар" счёти тегишли субсчётларга бўлинган ҳолда ҳисоби юритилади.

209. 223 411 "Тижорат оператив лизинги" ва 223 412 "Табиий ресурслардан фойдаланишга рухсатнома" субсчёти лизинг ёки табиий ресурслардан фойдаланиш бўйича учинчи шахс ҳуқуқи бўйича активлар ҳаракатининг ҳисобини юритади.

210. 223 413 "Маълум турдаги фаолиятни амалга ошириш учун рухсатнома" субсчётида маълум турдаги фаолиятни амалга ошириш ҳуқуқи бўйича активлар ҳаракати ҳисобга олинади.

211. 223 414 "Келгуси товар ва хизматларга имтиёзли эгалик қилишга рухсатномалар" субсчёти келгусида товар ва хизматларга имтиёзли эгалик қилиш учун амалга оширилган харажатлар ҳисоби юритилади.

212. Ноишлаб чиқариш активларини бухгалтерия ҳисобига номоддий активлар сифатида қабул қилиш ва уларга нисбатан қўйиладиган талаблар қонун ҳужжатларига мувофиқ тартибга солинади.

213. Ноишлаб чиқариш активлари қуйидагилар натижасида бюджет ташкилоти балансига киритилади:

ўзида яратилган ноишлаб чиқариш активларини қабул қилиш;

олди-сотди шартномаси бўйича ноишлаб чиқариш активларини сотиб олиш;

ноишлаб чиқариш активларини беғараз келиб тушиш;

ортиқча (ҳисобга олинмаган) ноишлаб чиқариш активларини аниқлаш;

қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолларга кўра.

214. Сотиб олинган, шунингдек бюджет ташкилотининг ўзида яратилган ноишлаб чиқариш активларнинг дастлабки қийматига уларнинг сотиб олиш нархи (таннархи) ва уларга қилинган барча харажатларининг тўлиқ суммасида, жумладан мазкур ноишлаб чиқариш активларни етказиб бериш ва бошқа шу билан боғлиқ харажатларни ҳисобга олган ҳолда киритилади.

Сотиб олинган ноишлаб чиқариш активларининг бошланғич қиймати қуйидаги харажатлардан ташкил топади:

ҳуқуқдан воз кечиш (сотиб олиш) шартномасига мувофиқ ҳуқуқ эгаси (сотувчи)га тўланган суммалар;

ҳуқуқ эгасининг мутлақ ҳуқуқидан воз кечиши (сотиб олиш) муносабати билан амалга оширилган рўйхатдан ўтказиш йиғимлари, давлат божлари, патент божлари ва бошқа шунга ўхшаш тўловлар;

божхона божлари ва йиғимлари;

ноишлаб чиқариш активларини сотиб олиш муносабати билан тўланадиган солиқлар ва йиғимлар суммалари (агар улар қопланмаса);

ноишлаб чиқариш активларини сотиб олиш билан боғлиқ ахборот ва маслаҳат хизматлари учун тўланган суммалар;

воситачиларга тўланадиган ҳақлар;

ноишлаб чиқариш активларини етказиб бериш таваккалчилигини суғурталаш бўйича харажатлар;

активдан мақсадга кўра фойдаланиш учун уни яроқли ҳолатга келтириш билан бевосита боғлиқ бошқа харажатлар.

Сотиб олинган ноишлаб чиқариш активларига ҳақ тўлаш билан боғлиқ харажатлар, сотиб олиш бўйича контрактларни тайёрлаш ва рўйхатдан ўтказиш билан боғлиқ харажатлар ҳамда активларни сотиб олиш билан бевосита боғлиқ бўлмаган бошқа харажатлар ноишлаб чиқариш активларининг бошланғич қийматига киритилмайди, балки улар содир бўлган ҳисобот даврида ҳақиқий харажатлар сифатида ҳисоботларда акс эттирилади.

Ташкилотнинг ўзи томонидан яратилган (ишлаб чиқилган) ноишлаб чиқариш активларининг бошланғич қиймати ушбу ноишлаб чиқариш активларини ишлаб чиқаришга сарфланган ҳақиқий харажатлар суммаси сифатида аниқланади.

215. Ноишлаб чиқариш активлари чет эл валютаси ҳисобига сотиб олинишида сотиб олинаётган ноишлаб чиқариш активларининг қиймати операция содир этилган санадаги Ўзбекистон Республикаси Марказий банки курси бўйича чет эл валютасини сўмга ҳисоблаб ўтказиш йўли билан аниқланади.

216. Сотиб олинган ноишлаб чиқариш активларининг қиймати (сотиб олиш нархи, шунингдек етказиб бериш ва бошқа қўшимча харажатлар) ҳисобда 243 000 "Ноишлаб чиқариш активларига капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётининг дебетига ва 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ёзилади. Ноишлаб чиқариш активларининг дастлабки қиймати бўйича кирим қилиниши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва 243 000 "Ноишлаб чиқариш активларига капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётининг кредитига ёзилади.

217. Юридик ва жисмоний шахслардан беғараз олинган ноишлаб чиқариш активлари ҳисобда мазкур активнинг бухгалтерия ҳисобига кирим қилиш вақтида белгиланган тартибда аниқланган жорий бозор қиймати бўйича 243 000 "Ноишлаб чиқариш активларига капитал қўйилмалар" субсчётининг дебетига ва 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредитига ёзилади. Ноишлаб чиқариш активлари бўйича етказиб бериш ва ишчи ҳолатга келтириш билан боғлиқ бошқа харажатлар амалга оширилганда, ушбу харажатлар мазкур ноишлаб чиқариш активларининг қийматини оширади ва ҳисобда 243 000 "Ноишлаб чиқариш активларига капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётининг дебетига ва 341 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблари бўйича кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари ёки бошқа тегишли счётларнинг субсчётлари кредитига ёзилади. Ноишлаб чиқариш активларининг қиймати бўйича кирим қилиниши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва 243 000 "Ноишлаб чиқариш активларига капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётининг кредитига ёзилади.

218. Инвентаризация жараёнида аниқланган ҳисобга олинмаган ноишлаб чиқариш активлари, ортиқча чиқиш аниқланган санадаги айнан шунга ўхшаш ноишлаб чиқариш активларининг бозор қиймати бўйича уларнинг ҳақиқий аҳволини ҳисобга олган ҳолда баҳоланади (ортиқча чиқиш сабаблари ва айбдор шахслар кейинчалик аниқланади), белгиланган тартибда бюджет ташкилотлари ҳисобига қабул қилинади ҳамда бухгалтерия ҳисобида 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

219. Ноишлаб чиқариш активлари фойдаланишга яроқсиз ҳолга келгунига қадар ҳисобда акс эттирилади. Фойдаланишга яроқсиз ҳолга келган номоддий активлар белгиланган тартибда ҳисобдан чиқарилади.

Ноишлаб чиқариш активлари қуйидагилар натижасида ташкилот балансидан ҳисобдан чиқарилади:

тугатиш;

сотиш;

беғараз бериш;

камомад ёки йўқотишнинг аниқланиши;

қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳоллар.

220. Яроқсиз ҳолатга келиши муносабати билан ноишлаб чиқариш активларининг қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитига ва ноишлаб чиқариш активларининг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда, ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ёзилади

221. Бюджет ташкилотлар томонидан ноишлаб чиқариш активларининг беғараз берилиши ҳисобда 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

Номоддий активларни ҳисобдан чиқаришда асосий воситаларни ҳисобдан чиқаришда тўлдириладиган ҳужжат шаклларидан фойдаланилади.

222. Бюджет ташкилотларида ноишлаб чиқариш активларининг сотилиши ҳисобда қуйидагича акс эттирилади:

1) чет элда жойлашган бюджет ташкилотларидан ташқари:

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

ноишлаб чиқариш активларининг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида, бир вақтнинг ўзида тегишли бюджет даромадига ўтказилиши назарда тутилган қисми бўйича ҳисобланган сумма 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг дебетида, бюджетга ўтказилиши назарда тутилган қисми бўйича ҳисобланган суммаларнинг ўтказиб берилиши 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётининг кредитида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

ноишлаб чиқариш активларининг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

2) чет элда жойлашган ташкилотларнинг ноишлаб чиқариш активлари:

дастлабки (тикланиш) қийматининг ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

ноишлаб чиқариш активларининг сотиш қиймати 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитида акс эттирилади;

пул маблағларининг келиб тушиши 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва 107 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги хорижий валютадаги пул маблағлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади;

ноишлаб чиқариш активларининг сотилишидан тушган тушумлар ҳисобидан бюджет ташкилоти ихтиёрида қолдириладиган маблағлар 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётларининг кредитида акс эттирилади.

223. Ноишлаб чиқариш активларининг инвентаризацияси қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

224. Инвентаризация натижасида аниқланган камомаднинг аниқ айбдори топилмаган ёки моддий-жавобгар шахслардан ундириб олиш имкони бўлмаган ҳолларда, кам чиққан ноишлаб чиқариш активларининг ҳисобдан чиқарилишидан кўрилган зарар бюджет ташкилоти ҳисобига олиб борилади ва бухгалтерия ҳисобида ноишлаб чиқариш активларининг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

225. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ва агарда ноишлаб чиқариш активлари бюджет маблағлари ҳисобидан харид қилинган бўлса ёки харид қилинган манбасини аниқлашнинг имкони бўлмаса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тегишли бюджет даромадига ўтказиб берилади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан ноишлаб чиқариш активларининг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида қолдиқ қийматининг ҳисобдан чиқарилиши кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахсдан ундириладиган сумманинг бюджет даромадларига ҳисобланиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

маблағларни бюджет даромадига ўтказиб берилиши 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитида акс эттирилади.

226. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ҳолда (агарда ноишлаб чиқариш активлари бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харид қилинган бўлса), айбдор шахсдан ундириладиган сумма ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан ноишлаб чиқариш активларининг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади. Ноишлаб чиқариш активларининг қиймати ва моддий жавобгар шахс ҳисобига олиб борилган сумма ўртасида фарқ мавжуд бўлганда, ушбу фарқ сумма 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" (ёки кредитида) ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитида (ёки ноишлаб чиқариш активларининг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида) акс эттирилади;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

227. Ноишлаб чиқариш активлари бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига сотиб олинган бўлганда, айбдор шахсдан ундириладиган сумма ноишлаб чиқариш активлари қийматидаги бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг улушига мос равишда тақсимланиб, маблағнинг тегишли қисми бюджет даромадига ўтказиб берилади, қолган қисми ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва тўлиғича моддий-техника базасини мустаҳкамлашга сарфланади.

228. Аниқланган камомад ўрнига моддий жавобгар шахснинг ташкилот ихтиёрига берган ноишлаб чиқариш активлари камомад чиққан тегишли ноишлаб чиқариш активлари қийматига тенг ёки кам бўлганда, ушбу ноишлаб чиқариш активлари белгиланган тартибда бозор қийматида кирим қилинади, етишмайдиган қисми моддий жавобгар шахс томонидан пул маблағларини киритиш билан қопланади ва бухгалтерия ҳисобида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда акс эттирилади.

229. Тегишли ноишлаб чиқариш активлари бўйича қонун ҳужжатлари талабларига асосан амортизация ҳисоблаб борилади. Ҳисобланган амортизация суммасига ноишлаб чиқариш активларининг кирим қилиш манбасидан ҳамда операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебети бўйича ва 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредити бўйича алоҳида мемориал ордерларда тузилади.

230. Қайта баҳолаш натижасида ноишлаб чиқариш активларининг қийматини ошиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ошиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва молиявий натижаларнинг ошиши 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

Қайта баҳолаш натижасида эса ноишлаб чиқариш активларининг қийматини камайиши 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, ҳисобланган амортизация суммасининг камайиши 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва молиявий натижаларнинг камайиши эса 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг дебетида акс эттирилади.

231. Ноишлаб чиқариш активларининг амортизацияси қонунчиликка мувофиқ амалга оширилади.

232. Бошқа бюджет ташкилотларидан беғараз олинган ва аввал фойдаланишда бўлган ноишлаб чиқариш активлари кирим қилинганда, қабул қилиб олувчи томон бухгалтерия ҳисобида уларнинг дастлабки (тикланиш) қийматидан амортизациясини айирмаган ҳолда 223 000 "Ноишлаб чиқариш активлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва уларнинг дастлабки (тикланиш) қийматидан амортизациясини айирган ҳолда 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредити ҳамда берувчи ташкилотларнинг ҳужжатларига мувофиқ мазкур ноишлаб чиқариш активларининг амортизацияси суммасига 233 000 "Ноишлаб чиқариш активлари амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредити бўйича акс эттирилади.

233. 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларида ташкилот ҳисобида (балансида) турган асосий воситалар, қийматликлар ва ноишлаб чиқариш активларининг эскириб бориши акс эттирилади.

234. Бюджет ташкилотларининг номолиявий активлари амортизацияси амалдаги қонун ҳужжатлари талабларига мувофиқ йиллик амортизация меъёрларидан келиб чиққан ҳолда ҳисоби юритилади.

235. 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредит томонида асосий воситаларга амортизация ҳисобланиши, дебет томонида ҳисобланган амортизация суммасининг ҳисобдан чиқарилиши акс эттирилади. Ҳар ойда ҳисобланган амортизация суммасига асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан ҳамда операциянинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебети бўйича ва 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредити бўйича алоҳида мемориал ордерларда тузилади.

236. 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётларида номолиявий активларни харид ёки қабул қилиш, уларни ишга тушириш, етказиб бериш ва шу билан боғлиқ бошқа харажатлар, қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотлар ҳамда ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар ҳисобга олинади. Номолиявий активларнинг дастлабки қиймати бўйича (сотиб олиш, қабул қилиш ва бошқа қўшимча харажатларни ҳисобга олган ҳолда) кирим қилиниши 220 000 "Номолиявий активлар" счётнинг тегишли субсчётларининг дебетида ва 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли субсчётининг кредитида акс эттирилади.

237. 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларида (қурилиш пудрат ёки хўжалик усулида амалга оширилишдан қатъи назар) капитал қурилиш сметалари, смета-лойиҳа ҳисоб-китобларида ва титул рўйхатларида келтирилган бино ва иншоотларни барпо этиш, ускуналар, асбоблар, инвентарлар ва бошқа жиҳозларни сотиб олиш бўйича харажатлар ҳисобга олинади.

Қурилиш хўжалик усулида олиб борилаётган бўлганда, қилинган харажат суммаларига 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётлари дебетланади ва пул маблағлари, ҳисоб-китоблар, қурилиш материаллари ва ўрнатиладиган жиҳозлар, маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан олиб бориладиган ҳисоб-китобларнинг тегишли субсчётларининг кредитланади.

Қурилиш пудрат усулида олиб борилаётган бўлганда, пудратчилар томонидан қурилиш ишлари бажарилгандан сўнг тўлов учун тақдим қилинган ҳисобварақлар (счётлар) суммасига 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётлари дебетланади ва 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитланади.

Битказилган ва фойдаланишга топширилган қурилиш объектлари далолатномалар асосида 221 100 "Бино ва иншоотлар" счётнинг тегишли субсчётларининг дебетига ва 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларининг кредитига ёзилади.

Битказилмаган ҳамда битказилиб, лекин фойдаланишга топширилмаган (тегишли қабул қилиш далолатномалари билан расмийлаштирилмаган) қурилиш объектлари ва реконструкциялар бўйича харажатлар 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётлари бўйича кейинги йил балансига ўтказилади.

Тугалланмаган қурилиш объектларининг сотилиши (чет элда жойлашганларидан ташқари) 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларининг кредитида ва ушбу объектни қурилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда, ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади.

238. Қайта баҳолаш натижасида тугалланмаган қурилишлар қийматининг ошиши 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларининг дебетида ва 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётининг кредитида акс эттирилади. Қайта баҳолаш натижасида тугалланмаган қурилишлар қийматининг камайиши 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларининг кредитида ва 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

239. Хўжалик усулида амалга оширилаётган қурилишга 240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётлари бўйича қилинган харажатларнинг аналитик ҳисоби харажат элементларига (иш ҳақига, материалларга, бошқа бевосита сарфлар ва устама харажатларга) бўлинган ҳолда ҳар бир объект бўйича алоҳида юритилади.

Пудрат усулида амалга оширилаётган қурилишга қилинаётган харажатларнинг ҳисоби фақат объектлар бўйича (элементларга бўлинмаган ҳолда) юритилади.

240 000 "Номолиявий активлар капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётлари бўйича аналитик ҳисоб қурилиш ишлари хўжалик ёки пудрат усулида олиб борилишидан қатъи назар, бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг сарфи бўйича алоҳида ҳолда олиб борилади.

240. 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётида қурилаётган (таъмирланаётган) объектларда ўрнатиш учун мўлжалланган ва монтажни талаб қилувчи технологик, энергетик ва ишлаб чиқариш асбоб-ускуналарнинг (шунингдек, лаборатория, тажриба мосламалари ва устахоналар учун мўлжалланган асбоб ускуналар) ҳисобга олинади.

241. Ўрнатиладиган асбоб-ускуналар ташкилотга ушбу қийматликларни етказиб бериш ва тайёрлаш харажатлари ҳамда харид қилиш (тайёрлаш) баҳолари қийматидан ташкил топадиган ҳақиқий харид қилиш таннархи бўйича ҳисобга олинади.

Ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг сотиб олиниши ҳисобда 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг дебетида ва 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитидаакс эттирилади. Беғараз олинган ўрнатиладиган асбоб-ускуналар 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг дебетида ва 902 100 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

242. Ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг инвентаризацияси қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг кирим қилиниши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг дебетида ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Инвентаризация натижасида аниқланган камомаднинг аниқ айбдори топилмаган ёки моддий-жавобгар шахслардан ундириб олиш имкони бўлмаган ҳолларда, кам чиққан ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг ҳисобдан чиқарилишидан кўрилган зарар ташкилот ҳисобига олиб борилади ва бухгалтерия ҳисобида ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг кредитига ва ушбу ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг сотиб олиниш манбасидан келиб чиққан ҳолда, ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

243. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ва агарда ўрнатиладиган асбоб-ускуналар бюджет маблағлари ҳисобидан харид қилинган бўлса ёки харид қилинган манбасини аниқлашнинг имкони бўлмаса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда тегишли бюджет даромадига ўтказиб берилади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётининг кредитида ва ушбу ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг сотиб олиниш манбасидан келиб чиққан ҳолда, ҳақиқий харажатларни ҳисобга 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида;

айбдор шахсдан ундириладиган сумманинг бюджет даромадларига ҳисобланиши 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида;

маблағларни бюджет даромадига ўтказиб берилиши 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг кредитида акс эттирилади.

244. Моддий жавобгар шахс (ёки бошқа ходим) айбдор деб тан олинган ҳолда (агарда ўрнатиладиган асбоб-ускуналар бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харид қилинган бўлса), айбдор шахсдан ундириладиган сумма ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:

кам чиққан ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг қийматини ҳисобдан чиқарилиши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг кредитида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади. Агарда, мазкур ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг қиймати ва моддий жавобгар шахс ҳисобига олиб борилган сумма ўртасида фарқ мавжуд бўлса, ушбу фарқ сумма 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида (ёки кредитида) ва 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредитида ёки ўрнатиладиган асбоб-ускуналарнинг сотиб олиниш манбасидан келиб чиққан ҳолда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади;

айбдор шахс томонидан камомад суммасининг тўланиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва 153 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

245. Агарда ўрнатиладиган асбоб-ускуналар бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига сотиб олинган бўлса, айбдор шахсдан ундириладиган сумма ўрнатиладиган асбоб-ускуналар қийматидаги бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг улушига мос равишда тақсимланиб, маблағнинг тегишли қисми бюджет даромадига ўтказиб берилади, қолган қисми ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлар бўйича ҳисобварағига кирим қилинади ва тўлиғича ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлашга сарфланади.

246. Агарда аниқланган камомад ўрнига моддий жавобгар шахснинг ташкилот ихтиёрига берган ўрнатиладиган асбоб-ускуналарининг қиймати камомад чиққан ўрнатиладиган асбоб-ускуналар қийматига тенг ёки кам бўлса, ушбу ўрнатиладиган асбоб-ускуналар белгиланган тартибда бозор қийматида кирим қилинади, етишмайдиган қисми моддий жавобгар шахс томонидан пул маблағларини киритиш билан қопланади ва бухгалтерия ҳисобида акс эттирилади.

247. Ўрнатиладиган асбоб-ускуналарни қайта баҳолаш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

248. Қайта баҳолаш натижасида ўрнатиладиган асбоб-ускуналар қийматининг ошиши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг дебетида ва молиявий натижаларнинг ошиши 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Қайта баҳолаш натижасида ўрнатиладиган асбоб-ускуналар қийматининг камайиши 241 223 "Ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар" субсчётнинг кредитида ва молиявий натижаларнинг камайиши 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

3-БОБ. ЖОРИЙ МАЖБУРИЯТЛАР

§ 1. Кредитор қарзлар

249. 340 000 "Бюджет ташкилотларининг кредитор қарзлари" счёти тегишли субсчётларга бўлинган ҳолда ҳисоби юритилади.

250. 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти маҳсулот етказиб берувчилар билан етказиб берилган моддий ва номоддий қимматликлар, шунингдек капитал қўйилмалар ҳисобига харид қилинадиган қурилиш материаллари, конструкциялар ва деталлар, ўрнатиш учун жиҳозлар, етказиб берилган бошқа товар-моддий қимматликлар қиймати ва шу кабилар, пудратчилар билан уларга қурилиш ва монтаж учун берилган конструкциялар ва деталлар, бажарилган қурилиш-монтаж ишлари учун бюджет ташкилотларининг кредитор қарзлари ҳисоби олиб борилади.

Маҳсулот етказиб берувчилардан омборга келиб тушган моддий қимматликлар суммасига моддий қимматликларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебетланади, бунда 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётидаги дебеторликларни ҳисобдан чиқаришда ушбу субсчётдаги маблағлар кредитланади, 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти эса дебетланади.

Бунда 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти дебетланган ҳамда 161 600 "Қурилиш материаллари" субсчёти ва бошқа тегишли субсчётлар кредитланган ҳолда пудратчига қурилиш-монтаж ишлари учун берилган конструкция ва деталлар, қурилиш материалларининг суммалари ҳисобга олиниши лозим.

Пудратчилар билан якуний ҳисоб-китобларни амалга ошириш жараёнида 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига бажарилган қурилиш-монтаж ва бошқа ишлар учун ўтказиладиган суммалар ёзилади. Бунда, 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти кредитланади.

Пудратчиларнинг бажарган қурилиш-монтаж ишлари суммасига ёзувлар тегишли 241 100 "Бино ва иншоотларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчётларининг дебети ва 341 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредити бўйича ёзилади.

251. 341 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблардан юзага келадиган кредитор қарзлар ҳисобга олинади. Ушбу кредитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

252. 341 300 "Бюджет ташкилотларининг суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчёти бюджет ташкилотларининг суғурта бўйича тўловларга доир ҳисоб-китоблардаги кредитор қарзларни, жумладан иш берувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш бўйича операцияларни бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун қўлланилади.

Ушбу субсчётнинг кредит томонида ташкилотлар томонидан мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича суғурта мукофоти суммаси ҳамда суғурта мажбуриятлари билан боғлиқ бошқа мажбуриятларни ҳисобланиши акс эттирилади, жумладан иш берувчининг (ташкилотнинг) фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича суғурта мукофоти суммаси ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида ва 341 300 "Бюджет ташкилотларининг суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

Шунингдек, суғурта мукофоти суммаси ҳақиқий харажатларга олиб борилганда, ушбу олдиндан ўтказиб берилган маблағлар 341 300 "Бюджет ташкилотларининг суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётига дебиторлик сўндирилади.

253. 341 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётида қуйидагилар бўйича:

ходимлар иш жойида овқат билан таъминланганлиги;

болаларни мактабгача таълим ташкилотларида (болалар боғчаларида) сақланганлиги;

болаларни мусиқа ва санъат мактабларида ўқитилганлиги;

тарбияланувчиларни мактаб-интернатларда ва бошқа таълим муассасаларида сақланганлиги учун ота-оналар билан олиб бориладиган ҳисоб-китоблардан юзага келган кредитор қарзлар ҳисоби ва бошқа шу каби ҳисоб-китоблар ҳисоби юритилади.

Болаларнинг мактабгача таълим ташкилотларида (болалар боғчаларида) сақланганлиги, болаларни мусиқа ва санъат мактабларида ўқитилганлиги, тарбияланувчиларни мактаб-интернатларда ва бошқа таълим муассасаларида сақланганлиги учун ота-оналар билан олиб бориладиган ҳисоб-китоблардан юзага келган кредитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади.

254. 341 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан кредитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг юқорида келтирилмаган ва моддий қийматликлардан ташқари барча ҳоллардаги кредитор қарзлари бўйича ҳисоб-китоблар ҳисоби олиб борилади.

Шунингдек, ушбу субсчётда штатда турмаган таркибга (композиторларга, артистларга, муаллифларга) шартнома бўйича бажарган ишлари ва чиқимлари учун, телевизор ва радио-эшиттиришларда бир марта чиқиш учун қилинган буюртмаларга бериладиган қалам ҳақи суммалари бўйича ҳисоб-китоблар, бюджет ташкилотига хизмат кўрсатувчилардан кредитор қарзлар ҳисобга олинади.

255. 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг қуйидагилар бўйича қилинадиган ҳисоб-китоблар ҳисоби юритилади: иш ҳақи ва бошқа тўловлардан ушлаб қолинган солиқлар, айбдор шахс ҳисобига олиб борилган ва бюджетга ўтказилиши лозим бўлган камомадлар суммалари, моддий қимматликларни сотишдан тушган ва қонун ҳужжатларига кўра бюджет даромадига ўтказилиши керак бўлган суммалар ва бошқа бюджет билан ҳисоб-китоблар.

Бюджет билан ҳисоб-китоблар бўйича вужудга келган ҳисобланган суммалар 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ёзилади, бунда бошқа тегишли счётларнинг субсчётлари дебетланади. Тегишли суммалар бюджет даромадига ўтказилганда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетига ёзилади, бунда, пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар кредитланади.

256. 342 200 "Бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқ бўйича кредитор қарзлари" субсчётида меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармасидан ҳисобланган ижтимоий солиқларнинг ҳисоби олиб борилади.

Ижтимоий солиқ бўйича ҳисоб-китоблар қонун ҳужжатларига асосан тартибга солинади.

Меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармасидан ҳисобланган ижтимоий солиқлар суммаси 342 200 "Бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқ бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг кредитида ва ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади. Ташкилот томонидан ўтказиб берилган тўловлар пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитида ва 342 200 "Бюджет ташкилотларининг ижтимоий солиқ бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетида акс эттирилади.

257. 342 300 "Бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича кредитор қарзлари" субсчётларида ташкилотлар ходимларининг жамғариб бориладиган пенсия тўловлари бўйича бадаллари ҳисоби юритилади. Жамғариб бориладиган пенсия тўловлари бўйича ҳисоб-китоблар қонун ҳужжатларига асосан тартибга солинади.

Ташкилот ходимларининг шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига мажбурий бадаллар ҳисобланганда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебети ва 342 300 "Бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредити бўйича акс эттирилади. Ҳисобланган шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига мажбурий бадаллар ўтказиб берилганда 342 300 "Бюджет ташкилотларининг шахсий жамғариб бориладиган Пенсия ҳисобварағи бадаллари бўйича кредитор қарзлари" субсчёт дебетланади ва тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар кредитланади.

258. 342 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан суғурта бадали тўлови бўйича кредитор қарзлари" субсчётида ташкилотларнинг ходимларига ҳисобланган иш ҳақларидан бюджетдан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасига ажратма қилинадиган бадаллари ҳисоби юритилади.

Ходимларнинг ҳисобланган иш ҳақларидан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари пенсия жамғармасига ушланган мажбурий бадаллар суммалари 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетида ва 342 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан суғурта бадали тўлови бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади. Ўтказиб берилган бадаллар суммалари 342 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан суғурта бадали тўлови бўйича кредитор қарзлари" субсчёт дебетида ва тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар кредитида акс эттирилади.

259. 342 500 "Бюджет ташкилотларининг давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловлари бўйича кредитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларнинг давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий ажратмалар ва бошқа бюджетдан ташқари жамғармалар билан қонун ҳужжатларига мувофиқ олиб бориладиган ҳисоб-китоблари юритилади.

Ушбу бюджетдан ташқари мақсадли жамғармаларга мажбурий ажратмаларнинг ҳисобланиши 912 200 "Давр харажатлари" субсчётининг дебетида ёки амалга оширилган операцияларнинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда бошқа тегишли субсчётларнинг дебетида ва 342 500 "Бюджет ташкилотларининг давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловлари бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитида акс эттирилади. Ҳисобланган ажратма суммаларининг ўтказиб берилиши тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар кредитида ва 342 500 "Бюджет ташкилотларининг давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловлари бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

260. 343 100 "Бюджет ташкилотларининг камомадларга доир кредитор қарзлари" субсчётида айбдор шахслар томонидан камомадлар бўйича амалга оширилган тўловлардан кейинги ҳисоб-китобларда юзага келадиган кредитор қарзлар ҳисобга олинади. Ушбу кредитор қарзлар белгиланган тартибда мазкур тўловни амалга оширган шахсларга қайтарилади.

261. 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида ташкилотларнинг ходимлари билан ижтимоий суғурта тўловлари бўйича олиб бориладиган ҳисоб-китоблари, шу билан бирга уйда ногиронлиги бўлган болаларни ўқитадиган педагогларга тўланадиган компенсация тўловлари ҳисоби юритилади. Ижтимоий суғурта тўловлари бўйича ҳисоб-китоблар қонун ҳужжатларига асосан тартибга солинади.

Бюджет маблағлари ҳисобидан тўланадиган ижтимоий суғурта тўловлари, жумладан, вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик ҳамда ҳомиладорлик ва туғиш бўйича нафақаларнинг ҳисобланиши ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 710 000 "Бюджет маблағларидан ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилади.

Тўланган ижтимоий суғурта тўловлари 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетида ва пул маблағларини акс эттирувчи субсчётларнинг кредитида акс эттирилади.

Аналитик ҳисоб ҳар бир ижтимоий суғурта тўловларини олувчилар ва ижтимоий суғурта тўловларининг турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

262. 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари" субсчётида ҳисобдор шахслар билан уларга нақд пул тўламасдан ҳисоб-китоб қилиш имкони бўлмайдиган харажатларга тўлаш учун берилган аванслар тўловларини ҳисобдан чиқариш, ҳисоб-китоблар ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ хизмат сафари тўловлари ҳисоби юритилади.

Ҳисобдор шахслар томонидан тақдим этилган ҳужжатларга асосан ҳисоб-китобларнинг амалга оширилганда ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчёти дебетланади ва 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

Ҳисобдор шахсларга тўловлар амалга оширилиши учун тегишли 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари", 111 100 "Бюджет ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар", 111 300 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан нақд пул олиш учун транзит ҳисобварақларига ўтказилган маблағлар" субсчётлари дебетланади ва тегишли пул маблағларини акс эттирувчи субсчётлар кредитланади. Бунда берилган аванс маблағлар 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари" субсчёти дебетланган ва 153 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан дебитор қарзлари" субсчётини кредитлаган ҳолда ўзаро-ҳисоб китоби амалга оширилади.

263. 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётида ташкилотнинг ходимлари билан иш ҳақининг барча турлари, мукофотлар ва бошқа меҳнатга ҳақ тўлаш билан боғлиқ бўлган ҳисоб-китоблар ҳисобга олинади.

Ходимларга ҳисоблаб ёзилган иш ҳақи, мукофотлар, турли моддий ёрдамлар ва бошқа тўловлар суммалари 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ва ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетига ёзилади. Тўланган иш ҳақи ва бошқа тўловлар суммалари ва тегишли тартибда ушлаб қолинган суммалар 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетига ҳамда бошқа тегишли субсчётларнинг кредитига ёзилади.

Аналитик ҳисоб ташкилотнинг ҳар бир ходими бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

264. 343 500 "Бюджет ташкилотларининг стипендия олувчилар билан кредитор қарзлари" субсчётида олий ўқув юртлари, илмий-тадқиқот муассасаларининг студентлари, стажёр-тадқиқотчи-изланувчилар ҳамда курс тингловчилари ва бошқалар билан стипендиялар бўйича олиб бориладиган ҳисоб-китоблар ҳисобга олинади.

Стипендияларни ҳисоблаб ёзиш ва тўлаш ҳисоб-китоб тўлов қайдномаларида ойига бир марта буйруқлар асосида амалга оширилади. Ҳисоблаб ёзилган стипендияларнинг суммалари 343 500 "Бюджет ташкилотларининг стипендия олувчилар билан кредитор қарзлари" субсчётининг кредитига ёзилади, ушбу субсчётнинг дебетига эса ушлаб қолинган суммалар, берилган ва муддатида олинмаган стипендияларнинг суммалари ёзилади.

Аналитик ҳисоб ўқув муассасасининг ҳар бир стипендия олувчиси бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

265. 343 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа кредитор қарзлари" субсчётида таълим муассасаларида талабалар билан тўлов-контракт маблағлари бўйича ва ўқув жараёнида юзага келадиган кредитор қарзлар ҳисобга олинади.

Таълим муассасаларида талабалар билан тўлов-контракт маблағлари бўйича ва ўқув жараёнида юзага келган кредитор қарзлар келгуси ҳисоб-китобларда инобатга олинади ёки ушбу кредитор қарзлар якуний ҳисоб-китоблардан сўнг юзага келган тақдирда белгиланган тартибда талабага қайтарилади.

266. 343 700 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган мажбурий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида иш ҳақидан ушланган касаба уюшма аъзолик бадаллари (касаба уюшма ташкилотлари билан нақд пулсиз ҳисоб-китоб тизими жорий этилган ҳолларда), шунингдек иш ҳақи, стипендиялар ва бошқа тўловлардан ижро варақалари ва бошқа ҳужжатлар бўйича мажбурий ушлаб қолинган суммалар ҳисобга олинади.

Касаба уюшма аъзолик бадалларини ушлаш касаба уюшма аъзоларининг улардан нақд пулсиз касаба уюшмага аъзолик бадалларини қабул қилиш ҳақидаги ёзма аризалари мавжуд бўлган ҳоллардагина амалга оширилади. Иш ҳақидан касаба уюшмага аъзолик бадалларини тўлаш учун ушланган суммалар 343 700 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган мажбурий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ва 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетига ёзилади. Бюджет (бюджетдан ташқари) ҳисобварағидан ўтказилган суммалар 343 700 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган мажбурий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига ва пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитига ёзилади.

Иш ҳақи, стипендиялар ва бошқа тўловлардан ижро варақалари ва бошқа ҳужжатлар бўйича ушлаб қолинган суммалар 343 700 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган мажбурий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ҳамда 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари", 343 500 "Бюджет ташкилотларининг стипендия олувчилар билан кредитор қарзлари" ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ёзилади. 343 700 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган мажбурий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетига бюджет (бюджетдан ташқари) ҳисобварақлардан ўтказилган суммалар ёзилади, бунда пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитланади.

Ходимлар билан турли ушланмаларнинг аналитик ҳисоби хар бир ходим бўйича алоҳида ҳолда олиб борилади.

267. 343 800 "Бюджет ташкилотларининг депонентланган тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида белгиланган муддат ичида олинмаган иш ҳақи, стипендиялар ва бошқа тўловларга доир суммалар ҳисоби юритилади.

Белгиланган муддат ичида олинмаган иш ҳақи, стипендиялар ва бошқа тўловларга доир суммалар 343 800 "Бюджет ташкилотларининг депонентланган тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ва 343 200 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан ижтимоий нафақалар бўйича кредитор қарзлари", 343 400 "Бюджет ташкилотларининг ходимлар билан меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича кредитор қарзлари", 343 500 "Бюджет ташкилотларининг стипендия олувчилар билан кредитор қарзлари" ва бошқа тегишли субсчётларнинг дебетига ёзилади. Бунда, ҳисобвараққа топширилган маблағлар суммасига пул маблағларини ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебетланади ҳамда 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчёт кредитланади.

Тўланган депонент қарзлар суммасига 343 800 "Бюджет ташкилотларининг депонентланган тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёт дебетланади ва 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" ёки 343 300 "Бюджет ташкилотларининг ҳисобдор шахслар билан кредитор қарзлари" субсчётлар кредитланади.

Шунингдек, даъво муддати ўтиб кетган ва тегишли бюджет даромадига ўтказилиши лозим бўлган бюджет маблағлари бўйича юзага келган депонент қарзлар суммаси 343 800 "Бюджет ташкилотларининг депонентланган тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг дебетига ёзилади, бунда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёт кредитланади.

Даъво қилиш муддати тугаган бюджетдан ташқари маблағлар бўйича юзага келган депонент қарзлар тегишли бюджетдан ташқари маблағларнинг даромадларида акс эттирилади. Бунда, 343 800 "Бюджет ташкилотларининг депонентланган тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёт дебетланади ва бюджетдан ташқари даромадларни ҳисобга олувчи 520 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа бюджетдан ташқари ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади.

268. 343 900 "Бюджет ташкилотларининг ходимларнинг иш ҳақидан ушлаб қолинадиган ихтиёрий ушланмалар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида ходимлар билан қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турли масалалар бўйича юзага келган ҳисоб-китоблар, ходимнинг коммунал тўловларини амалга ошириш учун иш ҳақидан ушлаб қолинган маблағлар, шунингдек ходимларнинг иш ҳақидан уларнинг савдо ташкилотларидан кредитга олган маҳсулотлари учун берган топшириқ - мажбуриятлари бўйича ушлаб қолинган суммалар, омонат кассаларга нақд пулсиз шахсий жамғармага ўтказиш ҳақидаги ёзма аризалари асосида ушланган суммалар, ижтимоий суғурта ташкилотлари билан тузган ихтиёрий суғурта шартномалари бўйича суғурта тўловларини тўлаш ҳақидаги топшириқномаларига асосан уларнинг маошларидан ушланган суммалар, ходимларнинг банклардан олган ссудаларига доир операциялар ва бошқалар ҳисобга олинади.

269. 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларининг тақсимланиши бўйича кредитор қарзлар ҳисоби юритилади.

270. 345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётида ташкилотнинг ихтиёрига вақтинчалик тушган ва маълум шартлар бажарилгандан кейин қайтарилиши лозим бўлган суммалар ҳисоби юритилади.

345 000 "Бюджет ташкилотининг ихтиёрида вақтинча бўладиган маблағлар бўйича кредитор қарзлари" субсчётнинг кредитига ташкилотнинг ихтиёрига вақтинчалик тушган суммалар ёзилади, бунда вақтинча бюджет ташкилоти ихтиёрида бўладиган пул маблағларини акс эттирувчи субсчётлар кредитланади.

4-БОБ. УЗОҚ МУДДАТЛИ МАЖБУРИЯТЛАР

§ 1. Кредитор қарзлар

271. 420 000 "Бюджет ташкилотларининг узоқ муддатли кредитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётларида бюджет ташкилотлари томонидан турли ҳисоб-китоблари бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари ҳисоби амалга оширилади.

272. 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётида маҳсулот етказиб берувчилар билан етказиб берилган моддий ва номоддий қимматликлар, шунингдек капитал қўйилмалар ҳисобига харид қилинадиган қурилиш материаллари, конструкциялар ва деталлар, ўрнатиш учун жиҳозлар, етказиб берилган бошқа товар-моддий қимматликлар қиймати ва шу кабилар, пудратчилар билан уларга қурилиш ва монтаж учун берилган конструкцияларва деталлар, бажарилган қурилиш-монтаж ишлари, шунингдек молиявий ижара шартномаси бўйича етказиб берилган асосий воситалар бўйича ижара мажбуриятлари учун узоқ муддатли ҳисоб-китоблари олиб борилади.

Маҳсулот етказиб берувчилардан узоқ муддатли ҳисоб-китоблар асосида омборга келиб тушган моддий қимматликлар суммасига моддий қимматликларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар дебетланади, бунда, 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади.

151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётидаги дебеторликларни ҳисобдан чиқаришда ушбу субсчётдаги маблағлар кредитланади, 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчёти эса дебетланади.

Бунда 151 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчёти дебетланган ҳамда 161 600 "Қурилиш материаллари" субсчёти ва бошқа тегишли субсчётлар кредитланган ҳолда пудратчига қурилиш-монтаж ишлари учун берилган конструкция ва деталлар, қурилиш материалларининг суммалари ҳисобга олиниши лозим.

Пудратчилар билан узоқ муддатли ҳисоб-китобларни амалга ошириш жараёнида 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг дебетига бажарилган қурилиш-монтаж ва бошқа ишлар учун ўтказиладиган суммалар ёзилади. Бунда, 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти кредитланади.

Пудратчиларнинг бажарган қурилиш-монтаж ишлари суммасига ёзувлар 241 100 "Бино ва иншоотларга капитал қўйилмалар" счётининг тегишли қурилиши тугалланмаган бино ва иншоотларни акс эттирувчи субсчёти дебети ва 421 100 "Бюджет ташкилотларининг маҳсулот етказиб берувчилар ва пудратчилар билан ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётининг кредити бўйича ёзилади.

273. 421 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблар бўйича узоқ муддатли кредитор қарзлари" субсчётида бюджет ташкилотларининг юқорида келтирилмаган ва моддий қийматликлардан ташқари барча ҳоллардаги кредитор қарзлари, шу жумладан хизмат кўрсатувчилар бўйича узоқ муддатли ҳисоб-китоблар ҳисоби олиб борилади.

5-БОБ. ДАРОМАДЛАР

274. Мазкур бобнинг тегишли счёт ва субсчётларида бюджет ташкилотларини бюджет маблағлари ҳисобидан молиялаштириш, бюджетдан ташқари даромадлари ҳисоби юритилади.

275. 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётида бюджетдан молиялаштирилган маблағлар, шунингдек ғазна ижросига ўтилган ташкилотларда ғазначиликда очилган шахсий ғазна ҳисобварақлари орқали амалга оширилган тўловлар суммаси ҳисобга олинади.

276. 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётнинг кредитида ғазна ижросига ўтилмаган ташкилотларда бюджетдан молиялаштирилган маблағлар суммаси акс эттирилади, бунда тегишли пул маблағларини ҳисобга олувчи субсчётлар дебетланади. Субсчёт дебетига жорий йилда бюджетга қайтариб олинган маблағлар суммаси, йил охирида ҳисобдан чиқарилган суммалар ва бошқалар ёзилади, бунда, пул маблағларини, бюджет маблағлари бўйича жорий йилга молиявий натижаларни ҳисобга олувчи ва бошқа тегишли субсчётлар кредитланади. Шунингдек, ушбу субсчётда юқори ташкилотдан қуйи ташкилотларга молиялаштириб берилган маблағларнинг ҳам ҳисоби юритилади. Бунда, юқори ташкилот томонидан қуйи ташкилотларга молиялаштириб берилган маблағлар суммасига 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти дебетланади ва 104 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги маблағлари" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади. Қуйи ташкилотларда юқори ташкилот томонидан молиялаштириб берилган маблағлар 104 000 "Бюджет ташкилотларининг бошқа ҳисобрақамлардаги маблағлари" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида ва 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

277. Ғазна ижросига ўтилган ташкилотларда ушбу субсчётнинг кредитида ғазначиликдаги шахсий ғазна ҳисобварақлар орқали бюджет маблағлари ҳисобидан амалга оширилган тўловлар акс эттирилади, бунда, дебитор ва кредиторларни ҳисобга олувчи ва бошқа тегишли субсчётлар дебетланади. Субсчёт дебетига шахсий ғазна ҳисобварақлар орқали амалга оширилган тўловлар бўйича касса харажатларининг тикланиши (жорий йилги), ҳисобот йилининг охирида амалга оширилган тўловларнинг ёпилиши, шунингдек бошқа амалга оширилган тўловларни камайтирадиган маблағларни акс эттирадилар, бунда дебитор ва кредиторларни, бюджет маблағлари бўйича жорий йилга молиявий натижаларни ҳисобга олувчи ва бошқа тегишли субсчётлар кредитланади.

278. Ҳисобот чорагининг сўнгги иш куни охирида харажатлар сметаси бўйича тежалган маблағлар (капитал қўйилмаларни молиялаштириш учун назарда тутилган маблағлар бундан мустасно) ҳамда тиббиёт ташкилотига ажратиладиган бюджет маблағлари умумий ҳажмининг 5 фоизигача бўлган миқдорда бюджетдан ажратиладиган маблағлар бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси ёки тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаларига ўтказилганда тегишли 102 401 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси" ёки 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётларининг дебетида ва 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

279. 520 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" счёти ҳисоби юритилади.

280. 520 100 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича ҳисобланган даромадлар" счётининг субсчётларида ота-оналардан болаларни таълим муассасаларида сақлаганлик учун ҳисобланган маблағлар ҳисоби юритилади.

281. Йил мобайнида ҳисобланган бадал суммаларига 520 100 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича ҳисобланган даромадлар" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади ва 151 400 "Бюджет ташкилотларининг тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчёти дебетланади.

282. 520 150 "Олий ва ўрта махсус, профессионал таълими муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчётида таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушадиган даромадларнинг ҳисобланиши акс эттирилади.

283. Ўқитишнинг тўлов-контракт шакли бўйича маблағларнинг ҳисобланиши 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётининг дебетида ва 520 150 "Олий ва ўрта махсус, профессионал таълими муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчётининг кредитида, маблағларнинг келиб тушиши 102 409 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушумлар" субсчётининг дебетида ва 153 600 "Бюджет ташкилотларининг талабалар билан бошқа дебитор қарзлари" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

284. 520 300 "Бюджет ташкилотини бюджетдан ташқари ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчётларида субсчётида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қуйидаги йўналишлар бўйича даромадлар ва тушумларнинг ҳисоби юритилади:

бюджет ташкилотларининг фаолият турига мувофиқ маҳсулотларнинг (ишларнинг, хизматларнинг) сотилишидан олинган даромадлар;

вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мол-мулкларини бошқа ташкилотларга ижарага беришдан келиб тушадиган тушумлар;

юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига берилган ҳомийлик (беғараз) ёрдам ҳисобидан тушумлар.

285. Ишлаб чиқарилган маҳсулот (бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматлар)нинг реализация қилинишидан харидор ва буюртмачилардан келиб тушадиган даромадларнинг айнан ўша маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) учун сарфланган жами харажатлардан (таннархидан) ошган қисми, яъни реализация натижасида кўрилган фойда бўйича 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кредитланади.

286. Ташкилотлар томонидан вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мол-мулкини ўзга ташкилотларга ижарага беришда ўзаро тузилган ижара шартномасида белгиланган сумманинг ҳар ойга (чоракка) тўғри келадиган улуши миқдорига (ҳар ойда ёки чоракда) 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг дебети ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредити бўйича бухгалтерия ўтказмаси берилади. Ижара шартномасига асосан келиб тушган маблағларга 102 401 "Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси" ёки 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг дебети ва 151 900 "Бюджет ташкилотларининг бошқа турдаги ҳисоб-китоблардан дебитор қарзлари" субсчётининг кредити бўйича ёзув амалга оширилади.

287. Ташкилотга юридик ва жисмоний шахслар томонидан берилган ҳомийлик (беғараз) ёрдами ҳисобда 102 401 "Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси" ёки 102 402 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси" субсчётининг (агарда нақд пулда берилса, 109 100 "Миллий валютадаги нақд пул маблағлари" ёки 109 200 "Хорижий валютадаги нақд пул маблағлари" субсчётлари) дебети ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётининг кредити бўйича бухгалтерия ўтказмаси билан акс эттирилади.

288. Даромадлар ҳисоби бўйича операцияларнинг аналитик ҳисоби бюджетдан ташқари маблағларнинг ҳар бир тури бўйича алоҳида юритилади.

289. 520 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа бюджетдан ташқари ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчётларида ташкилотлар томонидан ҳисобот йилида олинган ва қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа даромадлари ва тушумларининг ҳисоби юритилади.

290. Юқоридаги тушумлар ва даромадларнинг ҳисобланиши 520 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа бюджетдан ташқари ҳисобланган даромадлари" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида тегишли субсчётлар билан боғланган ҳолда акс эттирилади.

Аналитик ҳисоб тушган тушумларнинг турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

6-БОБ. ЎЗАРО ҲИСОБ-КИТОБЛАР БЎЙИЧА

ОЛИНГАН ВА БЕРИЛГАН МАБЛАҒЛАР

291. 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчётида вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларининг бюджет ташкилотлари ўртасида тақсимланиши ҳисоби юритилади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларини бошқа бюджет ташкилотида тақсимланиши учун ўзаро ҳисоб-китоблар асосида тақсимланмаган маблағларни йўналтириш бўйича 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчёти дебетланади ва 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади. Ўз навбатида тақсимланадиган маблағларни қабул қилиб олувчи бюджет ташкилоти ўзида 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётини дебетлайди ва 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчётини эса кредитлайди.

Маблағларни бошқа бюджет ташкилотига қайта тақсимланиши учун ўтказиб берилганда 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" субсчёти дебетланади ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчёти кредитланади. Ўз навбатида тақсимланадиган маблағларни қабул қилиб олувчи бюджет ташкилоти ўзида 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётини дебетлайди ва 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётини эса кредитлайди.

Маблағларни бошқа бюджет ташкилотига қайта тақсимланиши учун ўтказиб бераётган бюджет ташкилоти ҳисоб-китоблар асосида ўз ихтиёрида қоладиган маблағларни кирим қилинишида 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётини дебетлайди ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётини кредитлайди.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларини қайта тақсимланиши учун қабул қилган бюджет ташкилоти томонидан амалдаги нормативлар бўйича маблағларни тегишли бюджет ташкилотларининг 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётларида акс эттириши учун йўналтириб беради. Бунда қайта тақсимловчи бюджет ташкилоти хам ўз ихтиёрида қоладиган маблағларни кирим қилишда 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчётини дебетланади ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчётини кредитланади.

Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар, шунингдек турли хил жарималар ва пенялар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари маблағларини якуний тақсимловчи томонидан амалдаги нормативлар бўйича тегишли бюджет ташкилотларига тақсимланганда 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчёти дебетланади ва 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" субсчёти кредитланади. Ўз навбатида бюджетдан ташқари маблағларни қабул қилиб олувчи бюджет ташкилоти ўзида 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётини дебетлайди ва 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблари" субсчётини эса кредитлайди.

Тақсимланган маблағларни тегишли бюджет ташкилотларига ўтказиб берилганда 344 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан кредитор қарзлари" ва 102 414 "Тақсимланадиган маблағлар" субсчёти кредитланади. Ўз навбатида тақсимланган маблағларни тегишли бюджет ташкилоти томонидан қабул қилиб олинганда 102 410 "Вазирликлар ва идораларнинг ажратмалар ҳисобига шаклланадиган бюджетдан ташқари жамғармалари" субсчёти дебетланади ва 154 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан дебитор қарзлари" субсчётини эса кредитлайди.

7-БОБ. ҲАҚИҚИЙ ХАРАЖАТЛАР

292. Мазкур бобнинг тегишли счёт ва субсчётларида бюджет ташкилотлари томонидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисоби юритилади.

293. 700 000 "Ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" счёти тегишли субсчётларга ажратилган ҳолда ҳисоб юритилади.

294. 710 000 "Бюджет маблағларидан ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" субсчётида ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирлар учун бюджет маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобга олинади. Бюджет маблағлари бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар йил давомида 710 000 "Бюджет маблағларидан ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилиб борилади, бунда, ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи субсчётлар кредитланади.

295. 720 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича маблағлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётида ташкилотлар томонидан болаларни мактабгача таълим ташкилотлари ва бошқа муассасаларда сақлаганлиги (ўқитганлиги) учун уларнинг ота-оналари билан ҳисоб-китоблардан тушадиган маблағлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобга олинади. Ушбу маблағлар бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар йил давомида 720 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича маблағлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилиб борилади, бунда, ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитланади.

296. 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобга олинади.

297. Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган пул маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар йил давомида 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилиб борилади, бунда, ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитланади.

298. 740 000 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳамда Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" счётида 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ва 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари ҳисоби юритилади. Ушбу маблағлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар йил давомида 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилиб борилади, бунда ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитланади.

299 . 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчётида ташкилотлар томонидан юқорида келтирилган манбалар бўйича қилинган ҳақиқий харажатлардан ташқари амалга оширилган барча ҳақиқий харажатлар, жумладан қонун ҳужжатларига мувофиқ солиқ ва йиғимлар бўйича берилган имтиёзлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобга олинади. Сарф қилинган материаллар, пул маблағлари ва бошқа ҳақиқий харажатлар суммалари йил мобайнида 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетига ва тегишли субсчётлар кредитига ёзилади.

8-БОБ. КАПИТАЛ ВА МОЛИЯВИЙ НАТИЖАЛАР

§ 1. Капитал

300. 901 000 "Марказлашган ҳолда олинган ёки берилган моддий қийматликлар" счётининг тегишли субсчётларида юқори маблағ тақсимловчилар билан уларга қарашли бўлган муассасалар орасида харажатлар сметасининг ижроси жараёнида вужудга келадиган турли ҳисоб-китобларга доир операциялар ҳисобга олинади.

301. Юқори ташкилотлар ушбу субсчёт дебетида қуйи ташкилотларга марказлашган тартибда товар-моддий қимматликларнинг берилиши ва бошқа юқори ва қуйи ташкилотлар ўртасидаги ҳисоб-китобларни акс эттирадилар. Субсчёт дебетида қуйи ташкилотларга марказлашган тартибда берилган товар-моддий қимматликларнинг ҳисобдан чиқарилишини акс эттирадилар.

302. 901 000 "Марказлашган ҳолда олинган ёки берилган моддий қийматликлар" счёти субсчётлари йил якунда маблағлар манбаи бўйича 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларига ёпилади.

303. Бюджет ташкилотига юридик ва жисмоний шахслар томонидан берилган ҳомийлик (беғараз) ёрдами асосидаги моддий қийматликлар ҳисобда мол-мулкларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебети ва 902 000 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган моддий қийматликлар" счётининг тегишли субсчётларининг кредити бўйича бухгалтерия ўтказмаси билан акс эттирилади.

304. 902 000 "Беғараз (бепул) олинган ёки берилган моддий қийматликлар" счётининг тегишли субсчётлари йил якунида:

бюджет ташкилотлари томонидан беғараз берилган моддий қийматликлар маблағлар манбаи бўйича 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларига;

бюджет ташкилотларидан беғараз олинган моддий қийматликлар маблағлар манбаи бўйича 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларига;

юридик шахслар ва жисмоний шахслардан беғараз олинган моддий қийматликлар 984 000 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳамда Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижа" счётининг тегишли субсчётига ёпилади.

305. 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётида ташкилотларда ўтказилган инвентаризация натижаларига кўра аниқланган ортиқча мол-мулкларнинг кирим қилиниши акс эттирилади. Ўтказилган инвентаризация натижаларига кўра аниқланган ортиқча мол-мулкларнинг кирим қилиниши 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчёт кредитида, мол-мулкларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетида акс эттирилади. Йил охирида инвентаризация натижаларига кўра аниқланган ортиқча мол-мулклар қийматини молиявий натижаларга ҳисобдан чиқарилиши 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётнинг дебетида ва 985 000 "Бошқа даромадлар бўйича молиявий натижа" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

Аналитик ҳисоб инвентаризация натижаларига кўра аниқланган ортиқча мол-мулкларнинг турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

306. 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётида бюджет ташкилотлари ихтиёридаги асосий воситаларни баҳосини ошиши ёки камайиши миқдори ҳисобга олинади.

Асосий фондларни қайта баҳолаш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.

Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг ошиши 220 000 "Номолиявий активлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида, ҳисобланган амортизация суммасининг ошиши 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида ва 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг кредитида акс эттирилади.

Қайта баҳолаш натижасида асосий воситалар қийматининг камайиши 220 000 "Номолиявий активлар" счётининг тегишли субсчётларининг кредитида, ҳисобланган амортизация суммасининг камайиши 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётилари дебетида ва 909 000 "Асосий воситалар, қийматликлар ва номоддий активларни қайта баҳолаш" субсчётнинг дебетида акс эттирилади.

Йил якуни бўйича қайта баҳолаш суммаси асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларига ёпилади.

§ 2. Бошқа реализация ва харажатлар

307. Бюджет ташкилотларининг эскирган ва кераксиз моддий қимматликларини реализацияси ҳамда маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) ишлаб чиқариш ва реализация қилиш жараёнида амалга ошириладиган давр харажатлари ва тақсимланадиган харажатлар тўғрисидаги маълумотлар тегишли счётларда акс эттирилади.

308. 911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётида бюджет ташкилотнинг эскирган ва кераксиз номолиявий активларининг реализацияси ҳисобга олинади. Ушбу активларни реализация қилиш ва реализация қилишдан тушган маблағларни тақсимлаш тартиби қонун ҳужжатларига билан тартибга солинади. Бюджет ташкилотлари номолиявий активлар реализацияси жараёнида қуйидаги ўтказмаси берилади:

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётини кредитлаган ҳамда 151 200 "Бюджет ташкилотларининг харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" субсчётини дебетлаган ҳолда номолиявий активларнинг реализация қилинган суммалари ёзилади (ўзаро тузилган шартнома бўйича);

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг кредитлаган ҳамда 230 000 "Номолиявий активлар амортизацияси" счётининг тегишли субсчётларини дебетлаган ҳолда ҳисобланган амортизация суммалари ҳисобдан чиқарилади;

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчёти дебетланган ҳамда 220 000 "Номолиявий активлар" субсчёти ёки бошқа турдаги активларни акс эттирувчи счётларнинг тегишли субсчётлари кредитланган ҳолда асосий воситалар ва бошқа активларнинг дастлабки (тикланиш) қиймати ҳисобдан чиқарилади;

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчёти дебетланган ҳамда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари" субсчёти кредитланган ҳолда реализация қилинган асосий воситалар ва бошқа активларнинг реализация суммасидан тегишли бюджетлар даромадларига ҳисобланган суммалар акс эттирилади;

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчёти дебетланган ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кредитланган ҳолда асосий воситалар ва бошқа активлар реализациясидан белгиланган тартибда бюджет ташкилотлари тасарруфида қолдириладиган маблағлар ҳисобланади.

Аналитик ҳисоб реализация қилинган асосий воситалар ва бошқа активларнинг турлари бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

911 100 "Номолиявий активлар реализацияси" субсчётининг қолдиғи тегишлиги бўйича 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счётининг тегишли субсчётларига ҳисобдан чиқарилади.

308-1. 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётида тайёр маҳсулотлар (ишлар, хизматлар), жумладан, ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналари, ёрдамчи қишлоқ хўжалик ва ўқув-тажриба хўжаликларининг тайёр маҳсулотлари ва бошқа маҳсулотларнинг (иш, хизматлар) реализацияси ҳисобга олинади.

911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг кредитига маҳсулотлар (иш, хизматлар)нинг реализация қилинган суммалари ёзилади (ўзаро тузилган шартнома бўйича) ва 151 000 "Бюджет ташкилотларининг турли ҳисоб-китоблар бўйича дебитор қарзлари" счётининг тегишли субсчётлари дебетланади. Субсчёт дебетига эса реализация қилинган маҳсулотларнинг ҳақиқий таннархи ёзилади ва 163 000 "Тайёр маҳсулот" субсчёти кредитланади. Агарда, бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматлар реализация қилинаётган бўлса, уларнинг ҳақиқий таннархи 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчётининг дебетида ва 180 000 "Товар (иш, хизмат)ларга харажатлар" субсчётининг кредитида акс эттирилади.

Реализация натижалари бўйича фойда суммасига 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти дебетланади ва 520 310 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича ҳисобланган даромадлари", 520 320 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" ёки 520 490 "Бюджет ташкилотларининг қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бошқа турдаги ҳисобланган даромадлари" субсчётлари кредитланади. Аксинча, зарар суммасига 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар", 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчётлари дебетланади ва 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти кредитланади. 911 200 "Маҳсулот (иш, хизмат)лар реализацияси" субсчёти бўйича қолдиқ қолмайди.

309. 912 000 "Бошқа харажатлар" счёти субсчётларга бўлинади.

Бир неча калькуляция объектлари мавжуд бўлганда, ёки ташкилотнинг фаолияти бир нечта манбалардан молиялаштирилганда, шунингдек амалга оширилган харажатларни қайси маҳсулотларга (ишларга, хизматларга) тегишли эканлигини аниқлаш мураккаб бўлган ҳолларда ушбу харажатлар 912 100 "Тақсимланмаган харажатлар" субсчётида ҳисобга олинади. Устама харажатлар, аниқ шароитларга қараб айрим буюмлар, қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг тури ёки ишлаб чиқариш тармоқлари бўйича ишлаб чиқариш ишчиларининг, илмий ходимларнинг ва шу кабиларнинг иш ҳақларига мутаносиб равишда ёки сарфланган материаллар ёки бевосита харажатлар жамига қараб тақсимланади.

Бунда, устама харажатлар 912 100 "Тақсимланмаган харажатлар" субсчётнинг кредитига ва 180 000 "Товарларга (ишларга, хизматларга) харажатлар" субсчётнинг (ёки бошқа тегишли субсчётларнинг) дебетига ёзиб ҳисобдан ўчирилади (ҳар бир маҳсулот, иш ёки хизматлар турлари бўйича).

310. 912 200 "Давр харажатлари" субсчётида ишлаб чиқариш жараёни билан бевосита боғлиқ бўлмаган сотиш харажатлари, ишлаб чиқаришни бошқариш харажатлари ва бошқа харажатлар ҳисобга олинади.

Сотиш харажатлари сифатида маҳсулотни сотиш бўйича харажатлар, яъни маҳсулотни истеъмолчига етказиб бериш билан боғлиқ, транспорт воситаларига ортиш ва бошқа харажатлар акс эттирилади. Ишлаб чиқаришни бошқариш бўйича харажатлар ва бошқа харажатлар маъмурий харажатлар бўйича ҳисобга олинади.

Ишлаб чиқарилган товарлар (ишлар, хизматлар)нинг таннархига киритилмайдиган давр харажатлари 912 200 "Давр харажатлари" субсчётининг дебети ва сарф-харажатларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётлар кредитида акс эттирилади.

Ҳисобот даврининг охирида 912 200 "Давр харажатлари" субсчёти 984 000 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳамда Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижа" счётининг тегишли субсчётига ёки 985 000 "Бошқа даромадлар бўйича молиявий натижа" субсчётларининг тегишлиси билан боғланган ҳолда ёпилади.

§ 3. Бюджет ташкилотларининг жорий йилга

якуний молиявий натижалари

311. Ушбу параграфда бюджет ташкилотлари фаолиятининг якуни бўйича молиявий натижалари акс эттирилади. Агарда, йил якунлари бўйича якуний молиявий натижаларини ҳисобга олувчи субсчётларда умумий ҳолда кредит қолдиғининг қолиши ташкилотнинг барча активларини (номолиявий активлари, молиявий активлари, дебиторлар) умумий суммаси ташкилот мажбуриятларининг умумий суммасидан ортиқ бўлганлигини, дебет қолдиғининг қолиши ташкилотнинг умумий мажбуриятлари суммаси унинг барча активлари (номолиявий активлари, молиявий активлари, дебиторлар) умумий суммасидан ортиб кетганлигини билдиради. Бюджет ташкилотларнинг бюджетдан молиялаштирилган маблағлари, барча бюджетдан ташқари маблағлар бўйича даромадлари, шунингдек ушбу маблағлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлари ҳамда молиявий натижалари ушбу параграфдаги субсчётларнинг тегишлисида акс эттирилади.

312. 980 000 "Бюджет ташкилотларининг жамғариб борилувчи молиявий натижалари" счёти.

313. 981 000 "Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий натижа" субсчётида бюджет ташкилотларининг бюджет маблағлари бўйича молиявий натижалари акс эттирилади. Ушбу субсчётнинг дебетида йил охирида ҳисобдан чиқарилган бюджет маблағлари бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади, бунда 710 000 "Бюджет маблағларидан ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади. Харажатларнинг аналитик ҳисоби ҳар бир харажат тури ва моддалари бўйича алоҳида ўтказма берилади.

Субсчёт кредитида йил мобайнида бюджетдан молиялаштирилган маблағларнинг (амалга оширилган тўловларни) ҳисобдан чиқарилиши акс эттирилади, бунда 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" субсчёти дебетланади.

Ҳар йил молия йилининг охирида жорий йил молиявий натижалари 981 000 "Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий натижа" субсчётига ўтказилгандан сўнг 503 000 "Бюджетдан молиялаштириш" ва 710 000 "Бюджет маблағларидан ҳисобланган ҳақиқий харажатлар" субсчётларида қолдиқ қолмайди.

314. 982 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича якуний молиявий натижа" субсчётида тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича молиявий натижалари акс эттирилади. Ушбу субсчётнинг дебетида йил охирида ҳисобдан чиқарилган мазкур маблағлар бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади, бунда 720 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича маблағлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади. Харажатларнинг аналитик ҳисоби ҳар бир харажат тури ва моддалари бўйича алоҳида ўтказма берилади.

Субсчёт кредитида йил мобайнида ҳисобланган ота-оналар маблағларининг ҳисобдан чиқарилиши акс эттирилади, бунда, 520 100 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича ҳисобланган даромадлар" счётининг субсчётлари дебетланади.

Ҳар йил молия йилининг охирида жорий йилга тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича молиявий натижалар 982 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича якуний молиявий натижа" субсчётининг кредитига (дебетига) ҳисобдан чиқарилади ва 520 100 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича ҳисобланган даромадлар" счётининг субсчётлари ҳамда 720 000 "Тўловларнинг махсус турларига доир ҳисоб-китоблар бўйича маблағлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти бўйича йил охирида қолдиқ қолмайди.

315. 983 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича жорий йилга молиявий натижалар" субсчётида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича молиявий натижалари акс эттирилади. Ушбу субсчётнинг дебетида йил охирида ҳисобдан чиқарилган мазкур маблағлар бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади, бунда, 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади. Харажатларнинг аналитик ҳисоби ҳар бир харажат тури ва моддалари бўйича алоҳида ўтказма берилади.

Субсчёт кредитида йил мобайнида ҳисобланган таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича даромадларнинг ҳисобдан чиқарилиши акс эттирилади, бунда, 520 150 "Олий ва ўрта махсус, профессионал таълими муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлар" субсчёти дебетланади.

Йил охирида аввало, фойдаланилган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар суммасига тўғри келувчи ҳақиқий харажатлар суммаси (ушбу маблағлар ҳисобидан сотиб олинган моддий активларнинг сарфланиши (амортизацияси) ёки моддий активлар сотиб олиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш мақсадларига ишлатилиши муносабати билан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар) 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётидан ҳисобдан чиқарилади. Бунда, 986 000 "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар" субсчёти дебетланади ва 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади.

Сўнг молия йилининг охирида жорий йилга тўлов-контракт маблағлари бўйича молиявий натижалар 983 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича жорий йилга молиявий натижалар" субсчётининг кредитига (дебетига) ҳисобдан чиқарилади ва 520 150 "Олий ва ўрта махсус, профессионал таълими муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлар" ҳамда 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари бўйича йил охирида қолдиқ қолмайди.

984 000 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳамда Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижа" счётининг 984 100 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижа" субсчётида бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳамда 984 200 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармалари маблағлари бўйича молиявий натижа" субсчётига тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижалар акс эттирилади. Ушбу субсчётнинг дебетида йил охирида ҳисобдан чиқарилган мазкур маблағлар бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади, бунда 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари кредитланади.

Субсчёт кредитида йил мобайнида ривожлантириш жамғармаси бўйича даромадларнинг ҳисобдан чиқарилиши акс эттирилади, бунда, 520 300 "Бюджет ташкилотини бюджетдан ташқари ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" счётининг субсчётлари дебетланади. Аналитик ҳисоб амалга оширилган харажатларнинг харажат моддалари ва харажат манбаларига (қайси даромад ёки тушум ҳисобига амалга оширилишига қараб) бўлинган ҳолда алоҳида ўтказма берилади.

Йил охирида аввало, иқтисод қилинган ва бюджетдан ташқари ҳисобвараққа ўтказилган бюджет маблағлари суммасига тўғри келувчи 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари дебетида акс эттирилган ҳақиқий харажатлар мос равишда 981 000 "Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий натижа" субсчётининг дебетида акт эттирилади. Харажатларнинг аналитик ҳисоби ҳар бир харажат тури ва моддалари бўйича алоҳида ўтказма берилади ва ушбу ўтказмалар бўйича электрон маълумотларни бюджет ташкилотлари молия йилининг қўшимча даври якунига қадар "UzASBO" ДМда тегишли Ғазначилик бўлинмаларига тақдим этади.

Шундан сўнг, фойдаланилган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар суммасига тўғри келувчи ҳақиқий харажатлар суммаси (ушбу маблағлар ҳисобидан сотиб олинган моддий активларнинг сарфланиши (амортизацияси) ёки моддий активлар сотиб олиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш мақсадларига ишлатилиши муносабати билан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар) 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётларидан ҳисобдан чиқарилади. Бунда, 986 000 "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар" субсчёти дебетланади ва 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ёки 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади.

Энг сўнгида, молия йилининг охирида жорий йилга ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижалар 984 000 "Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳамда Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича молиявий натижа" счётининг тегишли субсчёти кредитига (дебетига) ҳисобдан чиқарилади ва 520 300 "Бюджет ташкилотини бюджетдан ташқари ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобланган даромадлари" счётининг субсчётлари ҳамда 741 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар", 742 000 "Тиббиёт ташкилотларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари бўйича йил охирида қолдиқ қолмайди.

316. 985 000 "Бошқа даромадлар бўйича молиявий натижа" субсчётида ташкилотнинг бошқа даромадлари бўйича молиявий натижалари акс эттирилади. Ушбу субсчётнинг дебетида йил охирида ҳисобдан чиқарилган бюджет ташкилотларининг:

бошқа даромадлари бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади ва 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчёти кредитланади;

ўзаро ҳисоб-китоблар асосида тегишли бюджет ташкилотларига берилган тақсимланадиган ёки тақсимланган бюджетдан ташқари маблағлари акс эттирилади ва 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади.

985 000 "Бошқа даромадлар бўйича молиявий натижа" субсчётининг кредитида йил мобайнида бошқа бюджетдан ташқари даромадларнинг, шунингдек тақсимланадиган ва тақсимланган бюджетдан ташқари маблағлар бўйича олинган маблағларнинг ва инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар суммасининг молиявий натижаларга ёпилиши акс эттирилади, бунда, 520 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа бюджетдан ташқари ҳисобланган даромадлари", 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётларининг тегишли субсчётлари ва 903 000 "Инвентаризация натижасида ортиқча чиққан мол-мулклар" субсчётлари дебетланади.

Йил охирида бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағларига бюджет маблағларидан ажратилган маблағлар суммасига тўғри келувчи 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчётининг дебетида акс эттирилган ҳақиқий харажатлар мос равишда 981 000 "Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий натижа" субсчётининг дебетида ёпилади. Харажатларнинг аналитик ҳисоби ҳар бир харажат тури ва моддалари бўйича алоҳида ўтказма берилади ва ушбу ўтказмалар бўйича электрон маълумотларни бюджет ташкилотлари молия йилининг қўшимча даври якунига қадар UzASBO ДМда тегишли ғазначилик бўлинмаларига тақдим этади.

Ҳар йили молия йилининг охирида жорий йилга бошқа даромадлар бўйича молиявий натижалар 985 000 "Бошқа даромадлар бўйича молиявий натижа" субсчётининг кредитига (дебетига) ҳисобдан чиқарилади ва 520 400 "Бюджет ташкилотларининг бошқа бюджетдан ташқари ҳисобланган даромадлари", 630 000 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан ўзаро ҳисоб-китоблар" счётларининг тегишли субсчётлари, ҳамда 750 000 "Бошқа даромадлар бўйича ҳақиқий харажатлар" субсчёти бўйича йил охирида қолдиқ қолмайди.

317. 986 000 "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар" субсчётида ташкилотларга қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда уларнинг бюджетдан ташқари олган даромадлари учун ҳисобланган солиқ ва йиғимлар бўйича берилган имтиёзлар суммалари ва уларнинг белгиланган мақсадлар учун ишлатилиши акс эттирилади.

Агарда, қонун ҳужжатларида бошқача тартиб белгиланмаган бўлса, ташкилотларга солиқ ва йиғимлар учун берилган имтиёзлар туфайли тежалган (бўшаб қолган) маблағлар ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлашга ишлатилади.

Ушбу субсчётнинг кредитида бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва бошқа мажбурий тўлов турлари бўйича белгиланган имтиёз суммаси акс эттирилади, бунда 342 100 "Бюджет ташкилотларининг бюджетга тўловлар бўйича кредитор қарзлари", 342 400 "Бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари пенсия жамғармаси билан суғурта бадали тўлови бўйича кредитор қарзлари", ва 342 500 "Бюджет ташкилотларининг давлат мақсадли жамғармаларига мажбурий тўловлари бўйича кредитор қарзлари" субсчётларининг тегишлиси дебетланади.

Ушбу маблағлар ҳисобидан сотиб олинган моддий активларнинг сарфланиши (амортизацияси) ёки моддий активлар сотиб олиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда ташкилотнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш мақсадларига ишлатилиши муносабати билан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар мос равишда 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ва 740 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётларининг дебетида акс эттирилади.

Ҳисобот йилининг охирида мазкур субсчётларда акс эттирилган ҳақиқий харажатлар аввало, фойдаланилган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар суммасига тўғри келувчи қисми доирасида 986 000 "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва йиғимлар бўйича имтиёзлар" субсчётининг дебетига ҳисобдан чиқарилади, бунда, мос равишда 730 000 "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" ва 740 000 "Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" счётининг тегишли субсчётлари кредитланади.

Аналитик ҳисоб ҳар бир солиқ ва йиғимлар бўйича ҳисобланган имтиёзлар бўйича алоҳида ҳолда юритилади.

9-БОБ. БАЛАНСДАН ТАШҚАРИ СЧЁТЛАР

318. Балансдан ташқари счётларда бюджет ташкилотларида вақтинчалик турган ва унга қарашли бўлмаган моддий қимматликлар (оператив ижарага олинган асосий воситалар, жавобгарликда сақлаш учун ёки қайта ишлаш учун олинган моддий қимматликлар), шунингдек қатъий ҳисобот бланкалари, дам олиш уйлари ҳамда санаторийлар учун йўлланмалар ва бошқалар ҳисобга олинади.

319. Балансдан ташқари счётларда ҳисоб оддий ҳисоб системасида юритилади. Балансдан ташқари счётларда ҳисобга олинган барча товар-моддий қимматликлар, шунингдек оператив ижарага олинган асосий воситалар балансда ҳисобга олинадиган моддий қимматликлар учун белгиланган тартибда ва муддатда инвентаризация қилинади.

320. Бюджет ташкилотларига, зарур ҳолларда, бухгалтерия ҳисобининг тўғри юритилишини таъминлаш мақсадида, белгиланган тартибда қўшимча балансдан ташқари счётларни қўллашига рухсат этилади.

321. Кўрсатиб ўтилганларни ҳисобга олиш учун бюджет ташкилотларида қуйидаги балансдан ташқари счётлар қўлланади:

01 "Оператив ижарага олинган асосий воситалар ва қийматликлар";

02 "Масъул сақлашга олинган товар-моддий қимматликлар";

03 "Қатъий ҳисобот бланклари";

04 "Ишончсиз дебиторларнинг қарзларини харажатга чиқазилиши";

05 "Ўқувчилар ва талабаларнинг қайтарилмаган моддий қимматликлар бўйича қарзлари";

06 "Кўчма спорт совринлари ва кубоклари";

07 "Тўланмаган йўлланмалар";

08 "Фойдаланишдаги инвентар ва хўжалик жиҳозлари";

09 "Ҳарбий техникаларнинг ўқув предметлари";

10 "Эскирганларининг ўрнига берилган транспорт воситаларининг эҳтиёт қисмлари".

322. 01 "Оператив ижарага олинган асосий воситалар ва қийматликлар" счётида бошқа ташкилотлардан шартнома бўйича ижарага олинган асосий воситалар (молиявий ижара шартномаси бўйича олинган асосий воситалар бундан мустасно) шартномада назарда тутилган қийматда ҳисобга олинади. Оператив ижарага олинган асосий воситаларнинг аналитик ҳисоби ижарага берувчилар ва асосий воситаларнинг объектларини ижарага олувчиларда ижарага берувчиларнинг инвентар рақамлари юритилади.

Ижарага берилган асосий воситалар ижарага берувчи ташкилотларда балансдан (ҳисобдан) чиқарилмайди, ижарага олувчи бюджет ташкилотида мазкур асосий воситалар 01 "Оператив ижарага олинган асосий воситалар ва қийматликлар" балансдан ташқари счётида ҳисобга олинади.

323. 02 "Масъул сақлашга олинган товар-моддий қимматликлар" счётида ташкилот томонидан жавобгарликда сақлаш учун қабул қилинган маҳсулот ва моддий қимматликлар ҳисобга олинади. Уларга шартнома бўйича бажариладиган илмий-тадқиқот ва конструкторлик ишларини бажариш учун олинган махсус жиҳозлар ҳам киради. Жавобгарликда сақлаш учун олинган маҳсулот ва моддий қимматликларнинг аналитик ҳисоби ташкилотлар, бу моддий қимматликларнинг эгалари, турлари, навлари ва сақланадиган жойлари бўйича шартномада кўрсатилган ёки харид қилинган нархларда юритилади.

Бу счётда шунингдек қайта ишлаш учун олинган хом ашё ва материаллар шартномаларда кўзда тутилган нархларда ҳисобга олинади.

324. 03 "Қатъий ҳисобот бланклари" счётида сақланаётган ва ҳисобот бериш шарти билан бериладиган қатъий ҳисобот бланкалари (квитанция дафтарчалари, аттестатлар, дипломлар, гувоҳнома бланкалари, меҳнат дафтарчалари ва бошқалар) вазирликлар ва идоралар томонидан тасдиқланган рўйхат бўйича ҳисобга олинади.

325. 04 "Ишончсиз дебиторларнинг қарзларини харажатга чиқазилиши" счётида тўлашга қодир бўлмаган дебиторларнинг қарзи қарздорларнинг мулкий ҳолати ўзгарган тақдирда ундириш имконини кузатиш учун қонун ҳужжатларида белгиланган муддат давомида ҳисобга олиб борилади. Ушбу қарзни узиш учун олинган суммалар бу счётдан ўчирилади ва бюджет маблағлари ҳисобидан юзага келган ундирилган дебиторлик қарзлар тегишли бюджет даромадига, бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига юзага келган ундирилган дебиторлик қарзлар суммаси ташкилотнинг даромадига олинади.

326. 05 "Ўқувчилар ва талабаларнинг қайтарилмаган моддий қимматликлар бўйича қарзлари" счётида ўқувчилар ва талабалар томонидан қайтарилмаган уст-бош, ич кийимлар, асбоб-ускуналар ва бошқа моддий қимматликлар юзасидан қарзи ҳисобга олинади. Таълим муассасасидан чиқарилган ўқувчилар ва талабалар ҳисобида турган моддий қимматликларни таълим муассасаси балансидан ўчириш уларнинг ўқув юртидан чиқарилганлиги ҳақидаги буйруққа асосан амалга оширилади.

327. 06 "Кўчма спорт совринлари ва кубоклари" счётида ташкилотлар турли ташкилотлар томонидан таъсис этилган ва улардан ғолиб командаларни мукофотлаш учун олинадиган кўчма совринларни, байроқларни, кубокларни ҳисобга оладилар. Совринлар, байроқлар, кубоклар ушбу ташкилотда бўлган давр мобайнида ҳисобга олинади.

328. 07 "Тўланмаган йўлланмалар" счётида жамоат, касаба уюшма ва бошқа ташкилотлардан текинга олинган йўлланмалар ҳисобга олинади. Йўлланмалар кассада пул ҳужжатлари билан тенг шароитда сақланиши керак.

329. 08 "Фойдаланишдаги инвентар ва хўжалик жиҳозлари" счёти фойдаланишдаги инвентар ва хўжалик жиҳозларининг мавжудлиги ва ҳаракати тўғрисидаги ахборотларни умумлаштириш учун мўлжалланган.

Инвентар ва хўжалик жиҳозларини фойдаланишга бериш вақтида уларнинг қиймати тўлиқ ҳақиқий харажатларни ҳисобга олувчи тегишли субсчётларнинг дебетига олиб борилади ва бир вақтнинг ўзида 08 "Фойдаланишдаги инвентар ва хўжалик жиҳозлари" счётида акс эттирилади. Инвентар ва хўжалик жиҳозлари кейинчалик фойдаланиш (ишлатиш)га яроқсиз ҳолга келганда уларнинг қиймати 08 "Фойдаланишдаги инвентар ва хўжалик жиҳозлари" счётидан тегишли тартибда расмийлаштирилган ҳисобдан чиқариш далолатномаси асосида ҳисобдан чиқарилади.

330. 09 "Ҳарбий техникаларнинг ўқув предметлари" счётида тирларда, спорт отишмаларида, таълим муассасаларининг ҳарбий фан ва бошқа хоналаридаги барча турдаги жиҳоз ва предметлар ҳисобга олинади.

331. 10 "Эскирганларининг ўрнига берилган транспорт воситаларининг эҳтиёт қисмлари" счётида эскирганларининг ўрнига берилган транспорт воситаларининг моторлари, аккумуляторлари, шиналари ва бошқа эҳтиёт қисмларининг ҳисоби олувчиларнинг фамилияси, исми, отасининг исми, лавозими, олган санаси ва бошқа зарурий реквизитларни кўрсатган ҳолда юритилади.

"Ягона счётлар режаси"га

1-ИЛОВА

Ягона счётлар

РЕЖАСИ

    

Изоҳ:

ҒМЖ - ғазначилик бўлинмалари ва давлат мақсадли жамғармаларини тақсимловчи органлари;

БТ - бюджет ташкилотлари.

"Ягона счётлар режаси"га

2-ИЛОВА

Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизими

бюджетларининг ва бошқа бюджетдан ташқари

жамғармаларнинг бюджет ҳисобида ягона

счётлар режасини қўллаш бўйича

НАМУНАВИЙ ЎТКАЗМАЛАР

   

Изоҳ:

*) - счётларнинг тегишли субсчётлари

"Ягона счётлар режаси"га

3-ИЛОВА

Ғазначилик

БЎЛИНМАЛАРИ

   

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2018 йил 22 октябрь

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",

2018 йил 29 октябрь, 43-сон, 847-модда