Нима учун давлат органларида мавжуд бўлган маълумотлар солиқ тўловчилардан сўралади

Ҳудудлараро солиқ инспекциясида (ҲСИ) рўйхатда турувчи йирик солиқ тўловчиларга ташкилотнинг 2022-2025 йиллардаги фаолияти бўйича молиявий ва иқтисодий кўрсаткичларни тақдим этиш бўйича сўров хатлари келиб тушди. Бунда сўралаётган маълумотлар ушбу давр учун корхоналарнинг солиқ ва молиявий ҳисоботларида мавжуд бўлади.

Buxgalter.uz илтимосига биноан солиқ маслаҳатчиси Гулнора ЭРГАШЕВА вазиятни шарҳлаб берди:

– Солиқ тўловчиларга юборилган хатларда (бу ерга ва бу ерга қаранг) солиқ органи 5 кун ичида илова қилинаётган жадвал шаклини тўлдирган ҳолда ташкилот фаолиятининг 2022-2025 йиллар кесимидаги молиявий ва иқтисодий кўрсаткичларини тақдим этишни сўрайди.

Бунда сўралаётган айрим маълумотлар (масалан, қимматбаҳо металлар ишлаб чиқариш бўйича ва бошқалар) хўжалик юритувчи субъектнинг фаолият турига мос келмаслиги мумкин.

Бундан ташқари, 2025 йил 1 январдан бошлаб МҲХС бўйича ҳисоб юритадиган корхоналар учун янги молиявий ҳисобот шакллари кучга кирди. Молиявий ҳисоботларни тақдим этиш муддатлари, шунингдек уларнинг тузилиши ва мазмуни тўғрисидаги низомда БҲМС (Бухгалтерия баланси, молиявий натижалар, хусусий капитал, пул маблағлари ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботлар, изоҳлар, ҳисоб-китоблар ва тушунтиришлар) учун ҳам, МҲХС (молиявий ҳолат, фойда/зарар ва бошқа жами даромад, пул маблағлари ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботлар, молиявий ҳисоботга изоҳлар) учун ҳам шакллар белгиланган. Ҳозирда солиқ тўловчилардан сўралаётган барча молиявий ва иқтисодий кўрсаткичлар улар мунтазам тақдим этадиган молиявий ҳисобот шаклларида акс эттирилган. Бу маълумотларни қайта олиш ва тақдим этиш:

• корхоналарга қўшимча юклама яратади;
• солиқ тўловчи ва давлат органи ўртасидаги ўзаро ҳамкорликни енгиллаштириш тамойилига зид.

Солиқ тўловчилар Солиқ кодексининг 9 ва 26-моддаларига мувофиқ ҳамкорлик қилишга ва ўз мажбуриятларини бажаришга тайёр. Аммо ўз навбатида, улар солиқ органларини маълумотларни йиғиш жараёнини оптималлаштиришга ва электрон шаклда мавжуд бўлган маълумотлардан фойдаланишга чақирмоқда. Айниқса, 2025 йилдан бошлаб молиявий ҳисоботнинг янги, янада тизимлаштирилган шакллари жорий этилишини ҳисобга олган ҳолда бу жуда муҳим жиҳатдир.

Buxgalter.uz тавсия қилади

 

• Солиқ инспекциясининг ЖШДСни қўшимча ҳисобланганлиги тўғрисидаги хатига жавоб бериш тартиби;
• Моддий ёрдам миқдорига ЖШДС қўшимча ҳисобланиши тўғрисида солиқ органига қандай жавоб бериш керак.

Юлия ТАРШИЛОВА тайёрлади