АССА дипломи кимга керак ва уни қандай олиш мумкин

АССАнинг энг машҳур ўқув провайдерларидан бири – Россиянинг «MSFO-TRAINING» компанияси ACFP иштирокчиларига ўз курслари учун 30% чегирма тақдим этади. Уни олиш учун «MSFO-TRAINING»га ACFP аъзолигига номзод сертификатини тақдим этиш керак.

Бухгалтерда, масалан, DipIFR бўлса, нима учун унга бизнесни молиявий бошқариш бўйича ACCA дипломи керак, buxgalter.uz илтимосига кўра курслар муаллифи Михаил КУЗЬМИН айтиб берди:

 

– Михаил Юрьевич, Ўзбекистонда ҳозир ACCA билан биргаликда миллий сертификатлаш тизими ишга туширилган. Бу ҳақда қандай билдингиз ва бундай ташаббус ҳақида нима деб ўйлайсиз?

– Тўғрисини айтсам, бу мен учун кутилмаган эди. Мен бу ҳақда ACCA сайтини кўздан кечираётганимда ва солиқлар ва ҳуқуқ бўйича имтиҳонлар Ўзбекистон билан ўзаро ҳисобга олиниши ҳақидаги янгиликни кўрганимда билдим.

Биласизми, кўпчилик турли сертификатларга скептик муносабатда бўлиб, буни пул йиғишнинг навбатдаги усули деб ўйлайди. Лекин ACCA даражасидаги имтиҳонлар ҳақида гапирадиган бўлсак – бу ҳақиқий касбий синов. Сиз фақат 40% иштирокчилар бардош бера оладиган мураккаб, оғир синовдан ўтасиз. Сиз ўзингизга ҳам, ташқи дунёга ҳам ҳақиқатан ҳам ишлай олишингизни, материални ўргана олишингизни, қисқа вақт ичида натижа кўрсата олишингизни исботлайсиз.

Сизлар бу ишни Ўзбекистонда олиб бораётганингиз – бу жуда ажойиб ва мамлакат учун жуда муҳим. Бу – молиячиларнинг касбий тайёргарлик даражасини оширишга ёрдам берадиган тўғри, зарур иш.

– Бухгалтерда, масалан, DipIFR бўлса, нима учун унга бизнесни молиявий бошқариш бўйича ACCA дипломи керак?

– Агар сиз ўз ҳаётингизни фақат бухгалтерия ҳисоби билан боғламоқчи бўлсангиз, DipIFR дипломи етарли. Бу амалда бухгалтерия ҳисобининг олий лигасига чипта.

Лекин агар сиз ўзингизни фақат бухгалтерия билан чекламоқчи бўлмасангиз ва молияни бошқариш ҳақида ўйласангиз, сизга "Молия ва бизнесни бошқариш" дипломи зарур. Кўпинча айнан бош бухгалтер кичик компанияларда молияни бошқарадиган, йирикроқ компанияларда эса – молия директори бўладиган шахс бўлиб қолади.

– Бухгалтер ва молиячи ўртасидаги принципиал фарқ нимада?

– Бухгалтер – бу компаниянинг ўтган операцияларини тизимлаштирадиган ва уларни ички ҳисоботлар сифатида раҳбариятга ёки ташқи молиявий ҳисобот сифатида давлат органларига тақдим этадиган шахс. Молиячи эса келажакка қараш, молияни режалаштириш ва бошқариш учун ўтган даврлар маълумотларини тизимлаштириш тартибини белгилайди. Иш – ўхшаш, лекин бу турли йўналишлар.

– «MSFO-TRAINING» талабаларни қайси имтиҳонларга тайёрлайди?

– Биз талабаларни уч фан бўйича тайёрлаймиз:

1) DipIFR имтиҳони;

2) PM (Performance Management – самарадорликни бошқариш);

3) FM (Financial Management – молиявий менежмент).

FR (Financial Reporting – молиявий ҳисобот)га – тайёрламаймиз, гарчи менинг DipIFR билан бир вақтда бу имтиҳонни ҳам топширган тингловчиларим бўлган.

– Сизнинг ўқитиш методикангизнинг моҳияти нимада?

– Аввал талабалар видеомаърузаларни ўрганадилар, кейин "жонли амалиёт"га келадилар, у ерда биз биргаликда барча саволларни кўриб чиқамиз. Кейин улар уй вазифаларини бажарадилар, хатолар қиладилар, назорат ишларини ёзадилар ва яна хатолар қиладилар. Барча хатоларни аниқлаймиз ва кўриб чиқамиз. Ҳар ҳафта назорат ва уй ишлари ўтказилади, улар ҳақиқий имтиҳонлардаги каби маркерлар томонидан текширилади. Барча тестлар тест тизими орқали текширилади.

Биз доимий равишда ҳар бир талабанинг прогрессини кузатиб борамиз, унинг уй ишларини бажариш фоизи ва назорат ишларини бажариш фоизи қандайлигини аниқлаймиз. Бизнинг статистикамиз агар тингловчи барча уй ишларини бажарса, машғулотларга келса, назорат ишларини ёзса, унинг баллари 55 дан кам бўлиши мумкин эмас, бу имтиҳонни муваффақиятли топшириш учун яхши имкониятлар беришини аниқлайди.

Бунда шуни тушуниш муҳим: баъзида материални охиригача тушунмасдан ҳам ўрганишга тўғри келади. Кўп тингловчилар шундай ёзишади: "Мен курсдан кейин марафонга имтиҳонга тайёрланишга келдим ва фақат ўша ерда буларнинг барчаси нимани англатишини тушундим". Ёки: "Мен DipIFR имтиҳонини топширдим, ишга чиқдим, халқаро стандартлар бўйича ҳисобот тайёрлай бошладим – фақат ўшанда мен буларнинг барчаси нимани англатишини тушундим".  Буни кейинроқ тушуниш мумкин, лекин ишлашни давом эттириш ва олдинга силжиш керак.

– Нима учун айнан халқаро диплом касбий ўсиш учун муҳим?

– Иш берувчи сифатидаги ўз тажрибамдан мисол келтираман. Мен молия директори бўлганимда резюмеларни кўрганимда ва масалан, Москва олий ўқув юрти дипломини кўрганимда, бу мен учун, афсуски, деярли ҳеч нарса англатмасди. Мен ишонч ҳосил қила олмасдим – диплом билим учун олинганми ёки бошқача йўл биланми.

Лекин мен ACCA дипломини кўрганимда, унинг қийматини аниқ тушунаман. Одам имтиҳонни 73-77 балл билан топширган бўлса – бу кўп нарсани англатади. Ҳатто 60 балл натижаси ҳам одам диққатни жамлай олишини, ишлай олишини ва молия мутахассиси ишини ҳақиқатан ҳам тушунишини кўрсатади. Бу – ҳар ким ҳам бардош бера олмайдиган мураккаб синов.

Бундан ташқари халқаро диплом глобал имкониятлар беради. Ҳозир менинг собиқ талабаларим турли мамлакатларда – Араб Амирликларида, Польшада, Германияда, Испанияда ишлашмоқда. Масалан, бу йил БАА халқаро молиявий ҳисобот стандартларини жорий этмоқда ва менинг битирувчиларим бу талабларга аллақачон тайёр. Замонавий дунёда ҳамма нарса тез ўзгариши мумкин ва халқаро диплом исталган мамлакатда янги шароитларга тез мослашиш имкониятини беради.