Ўзбекистонда 2025 йилда БҲМ, МҲТЭКМ, ПҲБМ ва МИХ миқдорлари

Материалда:

– Ўзбекистонда долзарб МҲТЭКМ, БҲМ, ПҲБМ ва МИХ;
– Ўзбекистонда 2024 йилда МҲТЭКМ, БҲМ, ПҲБМ ва МИХ кўрсаткичлари қандай ўзгарди;
– Ўзбекистонда МҲТЭКМ нима;
– Ўзбекистонда БҲМ нима;
– Ўзбекистонда МИХ нима;
– Ўзбекистонда ПҲБМ нима.

  

Ўзбекистонда бугунги кунда МҲТЭКМ, БҲМ, ПҲБМ ва МИХ миқдорлари  

2024 йил 1 октябрдан Ўзбекистонда:

• 1 БҲМ 375 000 сўмга тенг;
• 1 МҲТЭКМ (меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдори, аввал ЭКИҲ бўлган) 1 155 000 сўмга тенг;
• ПҲБМ 2024 йил 1 сентябрдан ўзгарди ва бугунги кунда 428 000 сўмга тенг;
• 2025 йил учун МИХ (минимал истеъмол харажатлари) қиймати бир ойда 669 000 сўмни ташкил этади.

 

 

Ўзбекистонда 2024 йилда БҲМ, МҲТЭКМ, ПҲБМ, МИХ ошиши

БҲМ

 

МҲТЭКМ

  

ПҲБМ

 

МИХ

 

 

 

Ўзбекистонда МҲТЭКМ нима

МҲТЭКМ – меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдори, уни кўпинча одатга кўра "энг кам иш ҳақи" деб ҳам аташади. МҲТЭКМ – бу Ягона тариф сеткасининг 1,0 тариф коэффициенти билан биринчи разряди бўйича ойлик тариф ставкасининг пул ифодаси.

У меҳнат муносабатлари соҳасида қуйидагиларни аниқлаш учун қўлланилади:

• лавозим маоши суммаси;
• ЖШДС бўйича солиқ имтиёзлари;
• қонунчиликда белгиланган баъзи ушлаб қолишлар;
• илгари МҲТЭМда белгиланган бошқа тўловлар.

Шунингдек, оиланинг ижтимоий қўллаб-қувватлашга муҳтожлигини ва ишсизлик нафақаси миқдорини аниқлаш учун ҳам қўлланилади.

Ўзбекистонда МҲТЭКМ ташкилий-ҳуқуқий шаклидан қатъи назар, барча иш берувчилар учун белгиланган меҳнат нормаларини тўлиқ бажарган ходимларнинг меҳнатига ҳақ тўлашнинг қуйи чегараси сифатида мажбурийдир.

Белгиланган меҳнат нормаларини тўлиқ бажарган ходимнинг минимал иш ҳақи 1 МҲТЭКМдан кам бўлиши мумкин эмас МК 245-м..

 

Ўзбекистонда БҲМ нима

БҲМ – базавий ҳисоблаш миқдори – қуйидагиларни ҳисоблаш учун қўлланилади:

• солиқлар, йиғимлар, жарималар, давлат божлари ва кўрсатилаётган давлат хизматлари учун бошқа тўловлар миқдори;
• муайян тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиш учун патент, лицензия ва бошқа тўловлар қиймати;
• ташкилотларнинг устав ва бошқа фондлари (капитали) миқдори, пул бўлмаган воситалар билан тўланадиган акциялар, бошқа қимматли қоғозлар қиймати;
• юридик шахсларнинг активлари баланс қиймати;
• микрокредитлар ва лизингнинг чекланган миқдори;
• бошқа молиявий-иқтисодий кўрсаткичлар.

 

Ўзбекистонда МИХ нима

Минимал истеъмол харажатлари (МИХ) – бу инсоннинг бир ой давомида асосий эҳтиёжларини қондириш учун зарур бўлган маблағ суммасини, шу жумладан озиқ-овқат маҳсулотлари, ноозиқ-овқат товарлари ва хизматларга харажатларни белгиловчи кўрсаткич. 2022 йилдан жорий этилган. МИХ мамлакатда камбағаллик чегарасини аниқлаш учун расмий мезон бўлиб хизмат қилади.

Бухгалтерлар учун МИХ ҳомиладорлик ва туғиш нафақасининг давлат қисмини ҳисоблашда амалий аҳамиятга эга. Камида ярим йил хусусий ташкилотларда ишлаётган аёлларга Ижтимоий суғурта жамғармасидан 4 МИХ миқдорида нафақа тўланади.

МИХ кўрсаткичи инфляция ва нархлар ўзгаришини ҳисобга олган ҳолда мунтазам равишда қайта кўриб чиқилади.

 

Ўзбекистонда ПҲБМ нима

ПҲБМ – бу пенсияни ҳисоблашнинг базавий миқдори

Қуйидагиларни ҳисоблаш учун қўлланилади:

• пенсия таъминоти соҳасида қўлланиладиган пенсиялар, устамалар, қўшимча тўловлар ва компенсациялар;
• ходимларга меҳнат мажбуриятларини бажариш билан боғлиқ ҳолда етказилган тан жароҳати, касб касаллиги ёки соғлиғига бошқача шикаст етказилиши натижасида етказилган зарарни қоплаш суммалари.