Таҳририят фикри: Рақобат қўмитаси умумий овқатланиш корхоналарини нима ҳақида огоҳлантирди?

21 ноября 2025 г.

Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси умумий овқатланиш корхоналари учун огоҳлантириш эълон қилди. Кўпчилик бу хабарни хизмат учун фоиз олишни тақиқлаш сифатида қабул қилди.

Бизнингча, матндан бундай тўлов тақиқланган деган маъно келиб чиқмайди. Мана далиллар:

Муҳим янгиликларни ўтказиб юбормаслик учун Telegram каналимизга обуна бўлинг.

Қўмита айнан нимани тушунтирди

Хабарда қўшимча хизматларни, шу жумладан танлов имконияти бўлмаганда, мажбурлашга йўл қўйилмаслиги ҳақида сўз боради. Идоранинг тушунтириши «Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонун ва умумий овқатланиш корхоналари фаолиятини тартибга солувчи қоидаларга асосланади. Асосий талаблар қуйидагилардан иборат:

истеъмолчи нархлар, хизмат кўрсатиш шартлари ва официантнинг иш ҳақи миқдори тўғрисида тўлиқ ва олдиндан маълумот олиш ҳуқуқига эга;
мижозни қўшимча хизматларни сотиб олишга мажбурлаш мумкин эмас – бу истеъмолчи унинг миқдори ва шартлари ҳақида олдиндан хабардор қилинган тақдирдагина хизмат ҳақи олиниши мумкинлигини англатади;
агар муассасанинг формати ўз-ўзига хизмат кўрсатишни назарда тутса, лекин мижозга официант хизматлари учун мажбурий тўловни юкласа, бу қоидабузарлик сифатида қаралади;
амалда кўрсатилмаган хизматлар учун ҳақ олиш тақиқланади.

Бошқача айтганда, Рақобат қўмитасининг постидан хизмат йиғими ноқонуний эканлиги келиб чиқмайди. Идора мижоз ҳисобварақ тақдим этилгандан сўнг факт олдига қўйиладиган ёки хизматдан фойдаланмаган, бироқ уни тўлашга мажбур бўладиган вазиятларни амалиётдан чиқариб ташлаш зарурлиги тўғрисида огоҳлантиради.

Хизмат учун фоизлар қонуний равишда қачон олиниши мумкин

Қонун икки шарт бажарилганда қўшимча хизматлар учун ҳақ тўлашга рухсат беради:

1. Хизмат амалда кўрсатилади (масалан, официант столга хизмат кўрсатади, буюртма қабул қилади, таомларни тақдим этади);

2. Истеъмолчига хизмат кўрсатиш пуллик эканлиги олдиндан маълум қилинади ва аниқ нархи кўрсатилади.

Агар ушбу қоидаларга риоя қилинса, ресторан хизмат ҳақини ҳисобга олиш ҳуқуқига эга.

Қачон тақиқланади:

тасниф бўйича ўз-ўзига хизмат кўрсатиш кўзда тутилган, бироқ мижозга официантнинг пуллик хизматларини мажбуран ўтказадиган муассасаларда;
агар хизмат кўрсатиш фоизи яширин бўлса, менюда, пештахтада ёки оммавий офертада кўрсатилмаган бўлса;
агар истеъмолчи хизмат ҳақи тўғрисида фақат ҳисобни тўлаш пайтида билса.

Бу бизнес учун нимани англатади

Умумий овқатланиш корхоналари:

таомлар нархи, хизмат кўрсатиш тартиби ва хизмат ҳақи миқдорини мижоз уларни харид қилишдан олдин танишиб чиқиши учун кўрсатиш;
иш шаклини аниқ белгилаш - ресторан, кафе, ошхона, буфет;
танлаш имкониятини таъминлаш: ўз-ўзига хизмат кўрсатиш ёки агар муассаса тури бўйича иккала вариант ҳам мумкин бўлса, официант томонидан хизмат кўрсатиш.

Бу ташриф буюрувчилар учун нимани англатади

Агар меҳмонлар хизмат учун ҳақ тўлаш ҳақида олдиндан огоҳлантирилмаган бўлса, бундай ҳақ нотўғри ҳисобланади.

Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси эслатиб ўтади: ҳуқуқлар бузилганда 1159 қисқа рақамига мурожаат қилиш мумкин.