Получите быстрые ответы, проверенные экспертами:
Янги қоидалар бўйича фойдаланилмаётган мол-мулк объектлари қандай аниқланади
ҚҲТБТда Фойдаланилмаётган кўчмас мулк объектлари ва ер участкаларини аниқлаш ҳамда уларни хўжалик фаолиятига жалб қилиш тартиби тўғрисидаги низом лойиҳаси муҳокама қилинмоқда. Ҳужжатда «фойдаланилмаслик» мезонлари келтирилган, уларга алоҳида эътибор қаратинг!
Муҳокама 8 майда якунланади, тафсилотлар – buxgalter.uz шарҳида:
Муҳим янгиликларни ўтказиб юбормаслик учун Телеграм-каналимизга обуна бўлинг.
Ҳозирда фойдаланилмаётган объектларни аниқлаш ва хўжалик фаолиятига жалб қилиш механизми 13.08.2019 йилдаги 666-сон ВМҚда белгиланган.
Унга кўра, инвентаризация ўтказиш пайтида қурилиши белгиланган муддатларда тугалланмаган объектлар, бўш бинолар, нотурар жойлар, умумий майдонининг (битта бино ёки нотурар жой контури доирасида) 50 фоизидан кўпроғини ташкил қиладиган фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари товарлар ишлаб чиқаришда (ишларни бажаришда, хизматлар кўрсатишда) иштирок этмаётган бўлса (мавсумий фаолият учун фойдаланиладиган объектлар бундан мустасно), бўш турган объектлар ва фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари деб эътироф этилади.
Лойиҳага кўра, фойдаланилмаётган объектлар қуйидаги мезонлар асосида шакллантирилади:
- якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтмаган жисмоний шахслар ёки фаолиятини тўхтатган якка тартибдаги тадбиркорларга тегишли бўлган кўчмас мулк объектлари;
- тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш учун ер участкаларини олган санадан бошлаб олти ой давомида мазкур ер участкасида қурилиш-монтаж ишларини бошлаш учун белгиланган тартибда объект рўйхатдан ўтказилмаган;
- кетма-кет келган 12 ой давомида:
– солиқлар тўланмаган;
– ўртача иш ҳақи белгиланган энг кам иш ҳақидан кам ҳисобланган;
– ижара шартномаси расмийлаштирилмаган кўчмас мулк объектлари;
– мулкдорнинг, шу жумладан уларнинг ижарачиларининг товарлар (хизматлар) реализацияси суммаси СКнинг 412-моддасида назарда тутилган 1 кв. метр учун мутлақ миқдорда белгиланган энг кам қиймат асосида ҳисобланган сумманинг 10 фоизидан кам бўлганда*.
* Бу банд изоҳ талаб қилади, шунинг учун биз ишлаб чиқувчилардан нима ҳақида гап кетаётганини аниқладик. Масалан, Тошкент шаҳрида 1 кв.м учун энг кам қиймат 3 300 000 сўмни ташкил қилади. Фараз қилайлик, майдони 100 кв.м бўлган нотурар жой биноси бор. 100 кв. м майдон учун минимал қиймат - 330 000 000 сўм. Бунинг 10 фоизи - 33 000 000 сўм. Агар ҳар қандай кетма-кет 12 ой давомида мулкдорлар ва уларнинг ижарачилари томонидан амалга оширилган товарлар (хизматлар) реализацияси суммаси бу суммадан кам бўлса, объект ушбу мезонга тўғри келади. Бунда 12 ой – бу календарь йили эмас, балки кетма-кет ҳар қандай 12 ой. Бунда мулкдор ва унинг ижарачиларининг айланмалари жамланади.
Агар НҲҲ айнан шу таҳрирда қабул қилинса, юқорида санаб ўтилган мезонлардан камида учтасига тушиш объектни автоматлаштирилган ахборот тизими томонидан фойдаланилмаётган объектлар рўйхатига киритиш учун асос бўлади.
Агар объект ёки ер участкаси фойдаланилмаётган объектлар рўйхатига киритилса...
Солиқ органлари томонидан фойдаланилмаётган объектни хўжалик фаолиятига жалб қилиш тўғрисида қарор қабул қилинган ойдан кейинги ойнинг 1-санасидан бошлаб, мол-мулк ва ер солиқлари оширувчи коэффициентларни қўллаган ҳолда ҳисобланади.
Шундан сўнг – агар объект кетма-кет 6 ой давомида хўжалик фаолиятини амалга оширса, солиқ ставкаларига оширувчи коэффициентларни киритиш бекор қилинади. Акс ҳолда – объектни олиб қўйиш бўйича чоралар кўрила бошланади.
Объектлар рўйхатини шакллантириш мезонлари Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, Солиқ қўмитаси ҳамда Давлат активларини бошқариш агентлигининг қўшма қарори билан ўзгартирилиши мумкин.
Фойдаланилмаётган объектларни хўжалик фаолиятига жалб қилиш тўғрисидаги Низом қуйидагиларга нисбатан татбиқ этилмайди:
- қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ҳамда якка тартибда уй-жой қуриш, уй-жойни ободонлаштириш учун ажратилган ер участкаларига;
- қурилиши норматив муддатда тугалланмаган объектларга;
- давлат мулки бўлган объектларга;
- давлат дастурида кўрсатилган муддатларда инвестиция лойиҳаларини амалга оширишда фойдаланилаётган кўчмас мулк ва ер участкаларига;
- ихтиёрий ёки мажбурий тугатилаётган корхоналарнинг (белгиланган муддатларда тугатилмаган ёки қайта тикланган корхоналар бундан мустасно) кўчмас мулк ва ер участкаларига;
- суд ҳужжатлари ёки қўзғатилган жиноят ишлар доирасида эгалик ва тасарруф қилишга, фойдаланишга тақиқ қўйилган объектларга;
- мавсумий тусга эга бўлган объектларга (кетма кет келган 12 ой давомида товар (хизмат) реализацияси бўйича айланма амалга оширмаган объектлар бундан мустасно);
- фавқулодда ҳолатлар (форс-мажор) юз бериш оқибатида фойдаланиш имкони бўлмаган кўчмас мулк ва ер участкаларига.
![]()