Енгил автомобиль учун ҚҚС ва фойда солиғи бўйича қўшимча солиқларни ҳисоблашларга асос яратмаслик

Корхоналар енгил автомобилларни сотиб олиш чоғида кўпинча ҚҚСни ҳисобга олишади ва бундай харажатларни фойда солиғи ҳисоб-китобида чегириб ташлашади. Солиқчилар эса бундай харидларга диққат билан қарашади ва битимнинг солиқ оқибатлари қисмида бухгалтернинг ҳаракатлари тўғрилигини шубҳа остига қўйишади.

Қўшимча солиқларни ҳисоблашларга асос яратмаслик учун қўлингизда нималар бўлиши зарурлигини buxgalter.uz илтимосига биноан солиқ маслаҳатчиси Гулнора ЭРГАШЕВА гапириб берди:

- Солиқ органи бу масалада СКнинг 267-моддаси 2-қисмига мурожаат қилади, унда: агар енгил автомобилни сотиб олиш амалга оширилаётган фаолият турига боғлиқ бўлмаса, сотиб олишда тўланган ҚҚС суммаси ҳисобга олинмайди, дейилган. Ва фойда солиғи қисмида –  СКнинг 305-моддасига мурожаат қилишади, унда харажатлар иқтисодий жиҳатдан оқланган деб эътироф этиладиган шартлар белгиланган.

Қўшимча солиқларни ҳисоблашларга асос яратмаслик учун сиз автомобиль корхонанинг хўжалик эҳтиёжлари учун сотиб олинганлиги ва фойдаланилаётганлигини исботлашингизга тўғри келади. Солиқчиларга автомобиль корхонанинг эҳтиёжлари учун фойдаланилаётганлигини тасдиқловчи ҳужжатларни тақдим этинг:

• асосий воситаларнинг инвентарь варақалари;
• автотранспорт ходимларга бириктирилганлиги тўғрисида буйруқлар;
• бўнак ҳисоботлари;
• автомобиллардан фойдаланиш учун буюртмалар;
• автомобилларнинг хўжалик фаолияти мақсадларида ҳаракатланишини тасдиқлаши мумкин бўлган йўл варақалари;
• ЁММга харажатлар;
• хизмат сафари харажатлари;
• транспорт воситаларининг туриши учун жойларни ижарага олиш харажатлари;
• автомобилни суғурта қилиш харажатлари;
• ЁММни ҳар чоракда 4-сон БҲМС бўйича инвентаризациядан ўтказиш;
• автомобилни сақлаш харажатларини асословчи бошқа ҳужжатлар.

Автомобилдан бир вақтниг ўзида хўжалик эҳтиёжлари ва шахсий мақсадларда фойдаланилса

Бу ҳолда алоҳида-алоҳида ҳисоб юритилиши лозим, унинг қоидалари корхонанинг ҳисоб сиёсатида аниқ ёзилган бўлиши керак. 

Ҳисоб ҳужжатларидан автомобилдан, мисол учун, хўжалик юритувчи субъект раҳбари шахсий эҳтиёжлари учун неча кун, соат ёки километр фойдаланганлиги аниқ кўриниши керак. Ва бундан келиб чиққан ҳолда – бу билан боғлиқ барча харажатларнинг ҳисоб-китобини амалга ошириш.

Бу ҳолда ҳам ҚҚСни ҳисобга олиш суммаси, ҳам фойда солиғи бўйича чегирма автомобилдан хўжалик эҳтиёжларидан ташқари фойдаланишга мутаносиб равишда камаяди.

Амалиётда енгил автомобилдан ҳам хўжалик эҳтиёжларида, ҳам ходимларнинг шахсий мақсадларида фойдаланадиган корхоналар кўпинча ҳисобга олиш ва чегирмадан воз кечишади, сабаби автомобилдан мақсадли ва мақсадсиз фойдаланиш ҳисоби мураккаб бўлиб, кўплаб низоли масалаларни келтириб чиқаради. Бироқ – танлаш сиздан!

Олег ГАЕВОЙ тайёрлади