Иссиқхона хўжаликлари ПФ-181 Фармон бўйича қандай имтиёзларга эга бўлади

Экспорт қилинадиган мева-сабзавот маҳсулотларига минимал экспорт нархларини белгилаш амалиёти бекор қилинади. Иссиқхона хўжаликлари эса –  СКга тузатишлар киритилгандан кейин – Президентнинг 08.10.2025 йилдаги «Иссиқхона хўжаликлари фаолияти самарадорлигини ошириш ва экспорт ҳажмини кўпайтиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги ПФ-181-сон Фармонига мувофиқ сезиларли солиқ имтиёзларига эга бўладилар.

Барча муҳим тафсилотлар - buxgalter.uz шарҳида

Демак:

• 2026 йил 1 январдан 2028 йил охиригача иссиқхона хўжаликлари фаолиятидан олган даромади жорий ҳисобот (солиқ) даври якунлари бўйича жами даромадининг камида 60 фоизини ташкил этадиган тадбиркорлик субъектлари учун ижтимоий солиқ ставкаси 1% миқдорида белгиланади.

• 2025 йил 1 октябрь ҳолатига мавжуд иссиқхона хўжаликларининг солиқ қарзини тўлаш муддати фоизлар ҳисобланмаган ҳолда 2028 йил охирига қадар узайтирилади ва ушбу солиқ қарзини тўлаш ҳар чоракда тенг улушларда 2029 йилгача амалга оширилади. Бунда солиқ қарзини тўлаш учун:

– маъмурий ва молиявий жарималар, шунингдек, иссиқхона хўжаликларига қўлланилган барча ҳисобланган пенялартўлиқ ҳисобдан чиқарилади;

– иссиқхона хўжаликларининг банк ҳисобварақларига қўйилган инкассо топшириқномалари қайтариб олинади.

• Юридик ва жисмоний шахсларнинг иссиқхона хўжаликлари бўйича ер солиғи ер фонди тоифасидан қатъи назар, қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун белгиланган солиқ ставкалари бўйича ҳисобланади. Бундай ҳолда, 2025 йил январь ойидан бошлаб қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ерлар учун солиқ ставкалари бўйича ҳисобланган ер солиғи суммаси қайта ҳисоблаб чиқилади.

• Кредит мажбуриятлари бажарилмаганлиги муносабати билан тижорат банклари балансига ўтказилган гаров билан таъминланган иссиқхоналар ва кўчмас мулк объектларини сотиш бўйича айланмалар 2028 йил 1 январга қадар ҚҚС тўлашдан, шунингдек, кўрсатилган объектлар тижорат банклари балансига қабул қилинган пайтдан бошлаб янги мулкдорга сотилгунга қадар бўлган давр учун ер солиғини тўлашдан озод қилинади.

• Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларида қурилган иссиқхона комплексларини фойдаланишга қабул қилишда ва уларга бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатидан ўтказишда кўрсатилган ер участкаларини Ер кодексининг 43-моддасига асосан қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар тоифасидан чиқариш талаб этилмайди. Кўрсатиб ўтилган мажмуалар ва улар жойлашган ер участкаларига бўлган ҳуқуқлар давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин эса тижорат банкларига уларни кредитлар бўйича таъминот сифатида қабул қилишни рад этишга рухсат берилмайди.
• Иссиқхона инфратузилмаси объектларини (қозонхона, саралаш-қадоқлаш цехи, иссиқхоналар учун эҳтиёт қисмлар омбори, хўжалик бинолари) иссиқхоналар учун ажратилган ер майдонининг 5 фоизига, бироқ 20 гектардан кўп бўлмаган майдонга қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар тоифасини ўзгартирмаган ҳолда қуришга рухсат этилади.
• Тижорат банкларига қуйидагилар топширилди:

1) 1 ой муддатда фаолият юритаётган иссиқхона хўжаликларини хатловдан ўтказсин ва хатлов натижаларига кўра 2025 йил 1 октябргача истиқболли деб топилган иссиқхона хўжаликларига берилган кредитлар бўйича муддати ўтган қарзларни қоплаш жадвалларини келгуси пул оқимларидан келиб чиққан ҳолда қайта кўриб чиқсин ва ҳисобланган жарима санкцияларини ҳисобдан чиқарсин;

2) қарз сифатида банклар балансига қабул қилинган иссиқхона мажмуаларини тижорат банклари ҳузуридаги инвестиция компаниялари орқали салоҳиятли инвесторларга бозор қийматида тўғридан-тўғри сотиш чораларини кўрсин. Шу муносабат билан 2027 йил охиригача қуйидагиларга рухсат берилади:

– тижорат банклари ва улар ҳузуридаги инвестиция компаниялари томонидан ваколатли давлат органининг розилигисиз қарздорлиги бўлган иссиқхона хўжаликларининг устав капиталидаги улушларни сотиб олиш ёки янги хўжалик жамиятларини ташкил этиш;

– иссиқхона комплекслари фаолиятини тиклаш жараёнида тижорат банклари ва хўжалик жамиятлари ҳузуридаги инвестиция компаниялари, уларнинг жами улуши 50 фоиз ва ундан ортиқ бўлган инвестиция компаниялари тўғридан-тўғри харидларни амалга оширсин.

• Иссиқхона хўжаликлари фаолиятини молиявий қўллаб-қувватлаш мақсадида, хўжалик юритувчи субъектларнинг барқарорлик рейтингидан қатъи назар, молиявий имтиёзлар ҳам жорий этилади. Шу жумладан – турли компенсациялар тўлаш, имтиёзли кредитлар ва бошқалар.
• Табиий газда ишлайдиган иссиқхона хўжаликлари октябрь-март ойларида ҳар ой учун 50 фоиз миқдорида бўнак тўловлари шартларида табиий газнинг кафолатланган ҳажми билан таъминланади.
• 29.02.2024 йилдаги «Республикада мева-сабзавот маҳсулотлари экспортини тартибга солиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 107-сон ВМҚ ўз кучини йўқотган.

Buxgalter.uz тавсия қилади:

 

• Ердан фойдаланишнинг ҳуқуқий асослари ва қишлоқ хўжалигида бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари;
• Қишлоқ хўжалиги корхоналари қандай солиқларни тўлайди;
• Ўсимликчиликда бухгалтерия ҳисобини қандай юритиш керак.