Солиқ органининг чеклардаги нотўғри МХИК ҳақидаги хатига қандай жавоб берилади

ДСҚ онлайн-НКМ чекларида товарлар ва хизматларга хато МХИК кўрсатилган тадбиркорларга билдиришнома-хатларни йўллади. Бундай хатга қандай жавоб беришни “Норма” эксперти Олег ГАЕВОЙ тушунтирди.

Жавоб бериш лозимми 

ДСҚда тушунтиришларича, хат хабардор қилиш тусига эга бўлиб, унга жавоб бериш шарт эмас. Хатни олувчи хатоларни тузатиши ва кейинчалик бунга йўл қўймаслиги даркор.

Бу турли хил хатолар бўлиши мумкин:

• кўрсатилган МХИК товарга (хизматга) мувофиқ келмайди ёки унда теришда йўл қўйилган хато мавжуд;
• эскирган МХИК кўрсатилган;
• ассортиментнинг айрим товарларига МХИК кўрсатилмаган.

Хатга иловада кўрсатилган жадвалда қанча чекларда МХИКга доир хатолар мавжудлиги кўрсатилган. Солиқ тўловчи шахсий кабинетининг “Онлайн-НКМ ва виртуал кассалар тўғрисида ахборот” интерактив хизматининг “Касса чеклари бўйича тушум” менюсида ҳар бир чек, жумладан унинг рақами бўйича батафсил маълумот олиш мумкин.

Хатоларни қандай тузатиш ва уларнинг пайдо бўлишини олдини олиш ҳақида  қуйидаги материалда ўқинг:

• ҚҚС ёки айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобини топширгунча чекларни нима қилиш керак.

Агар мос келадиган МХИК - бўлмаса

Амалиётдан аниқ мисол: тадбиркор шундай хат олди. У чеклари жойида, хат эса хато тарзда йўлланган эканлигига тўлиқ ишончи комил бўлган ҳолда, яна бир бор ўз МХИКларини текширишга қарор қилди. Чекларда: “Оқ пишлоқ 55%, МХИК 00406003001000000” деб ёзилган. Tasnif.soliq.uz да эса: МХИК 00406003001000000 - бу бринзанинг коди эканлиги аниқ кўрсатилган.

Оқ пишлоқ ва бринза - бу пишлоқнинг ҳар хил турлари бўлиб, уларнинг таркиби ва тайёрлаш технологияси турлича. Бринзанинг ўз МХИКи  бор экан, оқ пишлоқда ҳам код бўлиши керак. Шу паллада тадбиркор илгари каталогда ўз маҳсулотини тополмай, МХИКни ташқи ўхшашлиги бўйича танлаганлигини эслади. Оқ пишлоқ учун МХИК ҳануз мавжуд эмас.

Айни пайтда Ягона электрон миллий каталог оператори МХИК кодларини инвентаризациядан ўтказмоқда. Фармацевтика маҳсулотлари ва цемент МХИКлари янгиланди. Озиқ-овқат саноати бўйича ишлар ҳали якунланмаган. Муаммони солиқ органида ҳал қилиш учун тадбиркор tasnif.soliq.uz да классификаторга “оқ пишлоқ” учун янги МХИКни киритиш учун ариза қолдиради. Бу бирмунча вақтни талаб қилади. Шундан сўнг чекка тўғри маълумотларни киритиш мумкин.

МХИК билан ишлашни кимга юклаш лозим

Тадбиркорлар МХИКни онлайн-НКМ ва виртуал кассалар хотирасига киритишда мураккабликлар юзасидан шикоят қилишмоқда. Бунинг учун махсус ўқитилган киши бўлиши керак, ходимлар орасида, қоидага кўра, бундайлар йўқ. Фискал маълумотлар оператори ТХКМга тадбиркорларга мазкур масалани ҳал қилишда кўмак бериш талаби билан хат йўллади.

Кўпчилик буни ТХКМ барча МХИКларни киритиши ва улар доим фаол бўлишини кузатиб бориши керак, деб тушунишди. Бироқ, бундай эмас! ТХКМ фақат корхона ходимларини ушбу ишга ўргатишга тайёр. Марказлар ўзлари кодни киритишмайди, башарти ТХКМ ва тадбиркор ўртасидаги шартномада ўзгача қоида ёзилмаган бўлса. Ўзининг ўқитилган ходимига эга бўлиш - бу энг яхши вариант, сабаби у маълумотлар билан тезкор тарзда ишлашни таъминлайди.

Агар ҳозир чекдаги нотўғри МХИКнинг нархи - бу солиқ маъмуриятчилиги, хусусан, имтиёзлар қўллаш билан муаммолар ва чекнинг тўлиқ суммасидан кешбэкни ололмай хафсаласи пир бўлган мижозлардан иборат бўлса, 2022 йил 1 сентябрдан кейин буларнинг барчасига яна жарималар қўшилади.