2023 йил октябрь ойи учун бош бухгалтер режаси

3 октября 2023 г.

Бухгалтерия ҳисоби, солиқлар ва ҳисоботлар бўйича материаллардан бохабар бўлиш учун бизнинг телеграм-каналимизга обуна бўлинг.

5 октябрь:

2023 йил сентябрь ойида банклар томонидан Ўзбекистон Республикасининг норезидентларига тўланган даромадлар (дивидендлар ва фоизлар тўловидан ташқари) бўйича фойда солиғини бюджетга ўтказишнинг сўнгги куни ;

9 октябрь:

2023 йил сентябрь ойида натура шаклида тўланган даромадлардан ЖШДСни тўлашнинг сўнгги куни.

Даромадлар натура шаклида тўланганда ҳисобланган солиқ суммаси даромад тўланган ой тугаганидан кейин 5 кун ичида тўланади .

Қуйидаги материални ўқиб чиқишни тавсия қиламиз:

– Кимлар ЖШДС тўлаши керак.

2023 йил октябрь ойи учун чакана савдо ва умумий овқатланиш корхоналари томонидан алкоголь маҳсулотларини реализация қилиш ҳуқуқи учун йиғимни тўлашнинг сўнгги куни .

10 октябрь:

2023 йил сентябрь ойи учун акциз солиғи бўйича солиқ ҳисоботини тақдим этиш ва тўловни тўлашнинг сўнгги куни .

Мавзуга доир тавсиялар:

– Кимлар акциз солиғини тўлайдилар;
– Акциз солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади;
– Акциз солиғи қандай ҳисобланади.

2023 йил сентябрь ойи учун Қимматли қоғозларнинг марказий депозитарийси томонидан ўзи ва инвестиция воситачилари томонидан рўйхатга олинган акцияларга доир битимлар тўғрисидаги ахборот тақдим этишнинг сўнгги куни ;

2023 йил октябрь ойи учун мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловларини айланмадан олинадиган солиқни тўламайдиган солиқ тўловчилар томонидан йиллик солиқ суммасининг 1/12 қисми миқдорида тўлашнинг сўнгги куни.

Айланмадан солиқ тўловчилар томонидан мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловлари йиллик солиқ суммасининг 1/4 қисми миқдорида йилнинг ҳар чораги учинчи ойининг 20-санасидан кечиктирмай тўланади .

Қуйидагиларни тавсия қиламиз:

– Кимлар юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқни тўлайди;
– Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ қандай ҳисобланади;
– Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ энг кам қийматни ҳисобга олган ҳолда қандай ҳисобланади;
– Мол-мулк солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

айланмадан олинадиган солиқни тўламайдиган солиқ тўловчилар томонидан қишлоқ хўжалиги учун мўлжалланмаган ерлар учун 2023 йил октябрь ойи учун ер солиғини йиллик солиқ суммасининг 1/12 қисми миқдорида тўлашнинг сўнгги куни.

Айланмадан солиқ тўловчилар томонидан қишлоқ хўжалиги учун мўлжалланмаган ерлар учун ер солиғи бўйича бўнак тўловлари йиллик солиқ суммасининг 1/4 қисми миқдорида йилнинг ҳар чораги учинчи ойининг 20-санасидан кечиктирмай тўланади .

Қуйидагиларни ўқиб чиқишни тавсия қиламиз:

– Кимлар юридик шахслардан олинадиган ер солиғини тўлайди;
– Юридик шахслардан олинадиган ер солиғи қандай ҳисобланади;
– Ер солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

14 октябрь

– (14 октябрь шанба кунига тўғри келганлиги сабабли 16 октябрга кўчирилади)*:

2023 йил сентябрь ойи учун ШЖБПҲ реестрларини тақдим этиш ва бадалларни тўлашнинг сўнгги куни ;

Қуйидаги тавсияда йўриқномалар берилган:

– ЖШДС бўйича ҳисобот қачон тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

15 октябрь

– (15 октябрь якшанба кунига тўғри келганлиги сабабли 16 октябрга кўчирилади)*:

2023 йилнинг IV чораги учун жами даромади жорий солиқ давридан олдинги солиқ даври учун киритилган тузатишлар ҳисобга олинган ҳолда 10 млрд сўмдан ошадиган солиқ тўловчилар томонидан фойда солиғи бўйича бўнак тўловлари суммаси тўғрисидаги маълумотномани тақдим этишнинг сўнгги куни ;

Мавзуга доир тавсия:

– Фойда солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

2023 йил сентябрь ойи учун ЖШДСва ижтимоий солиқ бўйича солиқ ҳисоботини тақдим этиш ва солиқларни тўлашнинг сўнгги куни.

ЖШДС жисмоний шахсга даромадларни тўлаш билан бир вақтда, бироқ солиқ ҳисоботи тақдим этиладиган муддатдан кечиктирмай тўланади ;

Қуйидагиларни тавсия қиламиз:

– ЖШДС кимлар томонидан тўланади;
– ЖШДС солинадиган объект ва унинг солиқ базаси қандай аниқланади;
– ЖШДСни ҳисоблаб чиқариш учун даромад олинган сана қандай аниқланади;
– ЖШДС бўйича ҳисобот қачон тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

• 2023 йил октябрь ойи учун қатъий миқдорда белгиланган ЖШДСни тўлашнинг сўнгги куни.

Солиқ тўловчилар қатъий белгиланган миқдорда ЖШДС тўлашни улар тадбиркорлик субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтказилган ёки якка тартибдаги тадбиркор ёхуд оилавий тадбиркорлик субъекти билан меҳнат шартномаси тузилган ойдан кейинги ойдан эътиборан амалга оширади .

Мавзуга доир фойдали материал:

– ЖШДС кимлар томонидан тўланиши керак.

2023 йил сентябрь ойи учун айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобини тақдим этиш ва солиқни тўлашнинг сўнгги куни (ҳисоботни тақдим этишдан озод қилинган, айланмадан қатъий миқдорда белгиланган солиқни тўловчилар бундан мустасно) .

Қуйидагиларни ўқиб чиқишни тавсия қиламиз:

– Кимлар айланмадан олинадиган солиқни тўлайдилар;
– Айланмадан олинадиган солиқ суммаси қандай ҳисобланади;
– Айланмадан олинадиган солиқ қандай муддатларда ва қандай тартибда тўланади.

17 октябрь:

айланмадан олинадиган солиқни тўловчилар томонидан 2023 йил ноябрь ойидан бошлаб солиқ ҳисобида турган жойи бўйича белгиланган шаклда қатъий миқдорда солиқни тўлашга ўтилиши тўғрисидаги хабарномани тақдим этишнинг сўнгги куни* .

Солиқ тўловчилар кейинги солиқ даври бошланишидан 10 кун олдин рўйхатдан ўтган солиқ органларига тегишли хабарномани тақдим этиб, кейинги солиқ давридан бошлаб қатъий миқдорда белгиланган солиқни тўлашни рад қилишга ва СКнинг 467-моддаси 1-қисмида кўрсатилган ставкалар бўйича айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтишга ҳақли .

20 октябрь:

2023 йил сентябрь ойи учун ҚҚС бўйича ҳисоботни тақдим этиш ва солиқни тўлашнинг сўнгги куни .

Солиқ тўловчилар ва солиқ тўловчи бўладиганлар учун фойдали маълумотлар:

– Товарлар ва хизматлар реализация қилинганда ҚҚС қандай ҳисобланади;
– ҚҚС тўлашга қандай ўтилади;
– ҚҚС бўйича ҳисобот қандай тўлдирилади.

2023 йилнинг III чораги учун фойда солиғи бўйича ҳисоботни тақдим этиш ва солиқни тўлашнинг сўнгги куни .

Бюджет ташкилотлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари томонидан фойда солиғи бўйича солиқ ҳисоботи солиқ даври якунларига кўра тақдим этилади (2023 йил учун – йилда бир марта), бундан матлубот кооперативлари мустасно. Бунда ўтган солиқ даври якунлари бўйича жами даромад мавжуд бўлмаган тақдирда солиқ ҳисоботини тақдим этиш талаб қилинмайди .

Хусусий амалиёт билан шуғулланувчи нотариуслар томонидан фойда солиғи бўйича солиқ ҳисоботи йилига бир марта, ҳисобот давридан кейинги йилнинг 1 мартидан кечиктирмай тақдим этилади ва тўланади ;

Мавзуга доир тавсия:

– Фойда солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

2023 йил октябрь ойи учун солиқ даврида солиқ суммаси БҲМнинг 200 бараваридан кўпроқни ташкил этадиган юридик шахслар – айланмадан олинадиган солиқни тўламайдиган солиқ тўловчилар томонидан сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ бўйича бўнак тўловларини йиллик солиқ суммасининг 1/12 қисми миқдорида тўлашнинг сўнгги куни.

Солиқ даврида солиқ суммаси БҲМнинг 200 бараваридан камроқни ташкил этадиган юридик шахслар – айланмадан олинадиган солиқни тўламайдиган солиқ тўловчилар томонидан, шунингдек айланмадан олинадиган солиқни тўловчилар ва якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ бўйича бўнак тўловлари ҳар чорак учинчи ойининг 20-санасидан кечиктирмай йиллик солиқ суммасининг 1/4 қисми миқдорида тўланади .

Мавзуга доир тавсия:

– Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ бўйича бўнак тўловлари қандай тўланади.

2023 йил сентябрь ойи учун солиқ агентлари томонидан норезидентларнинг даромадларидан олинадиган солиқ суммалари бўйича ҳисоботни тақдим этишнинг сўнгги куни**.

Солиқ суммаси норезидентларга даромад тўланадиган кундан кейинги кундан кечиктирмай бюджетга тўланади ;

Қуйидаги йўриқномани тавсия қиламиз:

– Норезидентларнинг даромадларидан тўлов манбаида фойда солиғи қандай тўланади.

2023 йил сентябрь ойи учун чет эллик шахслардан олинган товарлар (хизматлар) бўйича ҚҚС ҳисоб-китобини тақдим этишнинг сўнгги куни ;
2023 йилнинг III чораги учун электрон шаклда хизматлар кўрсатадиган чет эл юридик шахслари томонидан ҚҚС бўйича ҳисоботни тақдим этишнинг сўнгги куни .

Мавзуга доир қуйидаги материалларни ўқинг:

– Қандай ҳолатларда чет эл юридик шахслари томонидан ҚҚС тўланади;
– Чет эллик шахслардан товарлар ва хизматлар олинганда солиқ агенти томонидан ҚҚС қандай ҳисобланади.

2023 йил сентябрь ойи учун солиқ агентлари томонидан дивидендлар ва фоизлардан олинадиган солиқ суммаси бўйича ҳисобот тақдим этишнинг сўнгги куни (ҳисоботни тақдим этишдан озод қилинган, айланмадан қатъий миқдорда белгиланган солиқни тўловчилар бундан мустасно).

Солиқ суммаси дивидендлар ва фоизлар тўланадиган кундан кечиктирмай бюджетга тўланади ;

Қуйидаги йўриқномани тавсия қиламиз:

– Дивидендлар ва фоизлар кўринишидаги даромадлардан олинадиган солиқ бўйича ҳисобот қандай тўлдирилади.

2023 йил сентябрь ойи учун юридик шахслар томонидан ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ бўйича солиқ ҳисоботини тақдим этиш ва солиқни тўлашнинг сўнгги куни ;
2023 йилнинг III чораги учун фойдали қазилмаларни қазиб олганлик учун махсус рента солиғи бўйича ҳисоботни (ушбу даврда солиқ базаси мавжуд бўлган тақдирда) тақдим этиш ва солиқни тўлашнинг сўнгги куни .

Солиқ тўловчилар учун тавсия:

– Кимлар ва қандай тартибда ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқни тўлайди.

23 октябрь:

2023 йил октябрь ойи учун жами даромади жорий солиқ давридан олдинги солиқ даври учун киритилган тузатишлар ҳисобга олинган ҳолда 10 млрд сўмдан ошадиган солиқ тўловчилар томонидан фойда солиғи бўйича ойлик бўнак тўловларини тўлашнинг сўнгги куни ***.

Мавзуга доир тавсия:

– Фойда солиғи бўйича ҳисобот қандай тақдим этилади ва солиқ қандай тартибда тўланади.

25 октябрь:

2023 йил сентябрь ойи учун меҳнатда шикастланиш ёки касб касалликлари оқибатида тайинланган пенсиялар тўлови бўйича харажатларни қоплаш учун маблағларни тўлашнинг сўнгги куни .

* Кунлар билан ҳисобланадиган муддат, агар бу муддат календарь кунлар билан белгиланмаган бўлса, иш кунлари билан ҳисобланади. Бунда қонунчиликка мувофиқ дам олиш ва (ёки) иш куни бўлмаган байрам куни деб эътироф этилмайдиган кун иш куни деб ҳисобланади.

Агар муддатнинг охирги куни қонунчиликка мувофиқ дам олиш ва (ёки) иш куни бўлмаган кун деб эътироф этиладиган кунга тўғри келса, дам олиш кунидан ва (ёки) иш куни бўлмаган кундан кейинги иш куни муддатнинг тамом бўлиш куни деб ҳисобланади .

**ҚҚС тўловчилар бўлмаган солиқ агентлари ўзи солиқ ҳисобида турган жойдаги солиқ органларига солиқ тўлаш амалга оширилган ўтган солиқ давридан кейинги ойнинг 20-санасидан кечиктирмай тақдим этади .

***Солиқ кодексининг 340-моддаси 3-6-қисмларига мувофиқ ҳисоблаб чиқарилган ҳар ойлик бўнак тўловининг суммаси манфий ёки нолга тенг бўлса, кўрсатилган тўловлар тегишли чоракда амалга оширилмайди .

Солиқ тўловчилар, шу жумладан янгидан ташкил этилган, жами даромади жорий ҳисобот даври мобайнида 5 млрд сўмдан ошган солиқ тўловчилар ҳар ойлик бўнак тўловларини бундай ошиб кетиш содир бўлган тўлиқ чорак ўтганидан кейин тўлайди .

2023 йилнинг III чораги учун молиявий ҳисобот 2023 йил 25 октябрга қадар тақдим этилиши лозимми?

Биз бу ҳақда ёзган эдик. Бу савол очиқлигича қолмоқда.

Президентнинг 10.11.2022 йилдаги ПҚ-419-сон қарори 1-бандига мувофиқ:

1) юридик шахслар қуйидагиларни сақлаш ҳамда давлат ёки нодавлат архивларига топшириш мажбуриятидан озод этилади:

– 2022 йил 1 январдан бошлаб солиқ ва статистика органларига электрон тарзда топширилган молиявий, солиқ ва статистика ҳисоботларини;

– солиқ органининг автоматлаштирилган ахборот тизимлари орқали электрон шаклда расмийлаштирилган ҳужжатларни;

2) бухгалтерия ҳисоби субъектлари томонидан молиявий ҳисоботларни солиқ ва статистика органларига ҳар чоракда тақдим этиш талаби бекор қилинади;

3) айланмадан олинадиган солиқни қатъий белгиланган солиқ ставкаси бўйича тўлайдиган тадбиркорлик субъектлари йиллик молиявий ҳисоботларни солиқ органларига топшириш мажбуриятидан озод этилади.

Бунда Чораклик ва йиллик молиявий ҳисоботни тақдим этиш муддатлари тўғрисидаги низомга (АВ рўйхат рақами 942, 3.07.2000 й.) ҳанузгача тегишли ўзгартиришлар киритилмаган. Ушбу Низом бекор қилинмаган, у амал қилишда давом этмоқда. Бунинг натижасида корхоналар томонидан 2023 йилнинг III чораги учун молиявий ҳисобот 2023 йил 25 октябрга қадар тақдим этилиши ҳақидаги савол юзага келади (молиявий ҳисобот тақдим этишнинг бошқа муддатлари белгиланган, ушбу Низомнинг 1-4-бандларида кўрсатилган корхоналар бундан мустасно).

Қонунчилик органларидан ушбу вазиятга ойдинлик киритишларини ва тегишли тушунтиришлар эълон қилишларини сўраймиз.

Татьяна ЛИМАРЕВА,

«Норма» компанияси эксперти.