«Хизмат кўрсатувчи қандайдир сабабларга кўра ЭҲФни ўз вақтида тақдим этмади. Шунинг учун биз ўзимизнинг бирламчи ҳужжатимизни расмийлаштиришимиз керак. Булар қандай ҳужжатлар бўлиши керак?»
Саволга «Норма» эксперти, «Жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси Дилором САИДОВА жавоб берди: ...
«Корхона умумий овқатланиш хизматларини кўрсатади (кафе). Мy3.soliq.uz сайтида харид далолатномаларини расмийлаштириш мажбурийми? Агар "ҳа" бўлса, қайси санадан бошлаб? Шаклни тўлдиришда кимнинг ЖШШИРи керак? Агар сотувчиларнинг ЖШШИРи бўлса, харид ҳужжатида 50 тагача позиция мавжуд бўлган ҳолда, буни қандай амалга ошириш мумкин? Ахир гўштни бир сотувчидан, кўкатларни бошқасидан ва ҳоказо сотиб оламиз-ку?»
Buxgalter Pro обуначисининг саволига «Норма» эксперти, «Жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси Азизахон ТОШХЎЖАЕВА жавоб берди: ...
«Ташкилотнинг бош бухгалтери ўриндошлик асосида ишлайди. Маоши – 4 млн сўм. Меҳнат шартномасида иш вақтининг давомийлиги ҳафтасига 20 соатдан ошмаслиги назарда тутилган. Меҳнат шартномасида ишланган ой учун иш ҳақи маошни иш вақти меъёрига бўлиш ва ҳақиқатда ишланган вақтга кўпайтириш йўли билан аниқланиши кўрсатилган. Бухгалтер ойлар бўйича турли вақт ишлайди. Ҳақиқатда ишланган вақт ойлар бўйича турлича бўлгани учун ҳисобланган иш ҳақи ҳам турлича чиқмоқда.
Таътил пули (фойдаланилмаган таътил учун компенсация)ни ҳисоблаш учун ўриндош бухгалтернинг ўртача ойлик иш ҳақини қандай ҳисоблаш керак? Ойлар бўйича иш ҳақи турлича бўлгани учун ўртача ойлик иш ҳақини белгиланган 4 млн сўмлик маошнинг 1/12 қисми сифатида аниқлаш мумкинми?»
Саволга Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги Меҳнатга ҳақ тўлаш ва меҳнат стандартлари бошқармаси бош мутахассиси Отабек БОБОМУРАТОВ жавоб берди: ...
«Ишлаб чиқариш корхонаси Ўзбекистон ва Афғонистон чегарасидаги «Термиз халқаро савдо маркази» эркин савдо зонасида (ЭСЗ) тайёр маҳсулотларни сотиш учун дўконни ижарага олиш шартномасини тузди. Савдодан тушум ҳам ўзбек сўмида, ҳам АҚШ долларида бўлади. Бунда ушбу ҳудудда касса аппаратини рўйхатдан ўтказишга ҳозирча рухсат берилмаган.
Агар маҳсулотлар Ўзбекистоннинг божхона чегарасидан ўтмаса, бундай савдо экспортга тенглаштириладими? Савдо фаолиятини қандай олиб бориш керак? Солиқ ҳисоботида ҳисобга олиниши учун уни қандай акс эттириш керак?»
Саволга buxgalter.uz илтимосига кўра Солиқ қўмитасининг Солиқ низоларини судгача ҳал этиш бошқармаси бошлиғи Гулнора НИЗАМУТДИНОВА жавоб берди: ...
«Ходим республика ичида хизмат сафарида бўлди. У меҳмонхонада яшаш харажатларини ўз маблағлари ҳисобидан тўлади ва чек тақдим этди. Бу ҳолатда суткалик пуллар тўланадими? Қандай ҳолларда суткалик пуллар тўланмайди?»
Buxgalter.uz илтимосига биноан саволга Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг бухгалтерия ҳисоби ва аудит методологияси бўлими бошлиғи Асал ХАШИМОВА жавоб берди: ...
«Ходим Ўзбекистон ҳудудида хизмат сафарида бўлди. У меҳмонхонада яшаганлик ҳақида квитанция тақдим этди, тўлов чеки йўқ, лекин «тўланди» деган белги қўйилган. Мазкур ҳужжат яшаш харажатларини тўлиқ ҳажмда тўлаш учун асос бўла оладими? Ёки биз унга харажатларни БҲМнинг 20% миқдорида қоплашимиз керакми?»
Саволга «Норма» эксперти, «Биз жавоб берамиз!» хизматининг мутахассиси Азизахон ТОШХЎЖАЕВА жавоб берди: ...
«Корхона раҳбарияти Ўзбекистон қонунчилигига мувофиқ иш кунларига тўғри келадиган бўлса ҳам, 29, 30 ва 31 декабрь, 2 ва 3 январь қўшимча ҳақ тўланадиган дам олиш кунларини белгилади. Бу кунларни табелда бошқа белги билан (келмаслик, келиш) акс эттиришимиз керакми? Таътил ва шифохона тўловларини ҳисоблашда қўшимча дам олиш кунларини тўлаш тарифдан юқори тўловларнинг 1/12 қисмига кирадими?»
Саволга «Норма» эксперти, «Жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси жавоб берди. Азизахон ТОШХЎЖАEВА: ...
«Корхонада 2023 йилда баъзи мижозлардан бўнаклар ва бошқалардан қарзлар юзага келган. Биз бу мижозларни топа олмаймиз. Суммалар - ҳар хил, 10 минг сўмдан 10 млн сўмгача. Раҳбарият бу суммаларни ҳисобда "осилиб қолмаслиги" учун ҳисобдан чиқаришни талаб қилади. Буни қанча вақтдан кейин амалга ошириш мумкин? Қандай бухгалтерия проводкалари керак?»
Саволга «Норма» эксперти, «Биз жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси Азизахон ТОШХЎЖАEВА жавоб берди: ...
«Корхонанинг кўчмас мулкини инвентаризация қилиш жараёнида кадастр органи ўзбошимчалик билан қурилган бино ва иншоотларни (донни сақлаш учун бункерлар) аниқлади. Бу объектлар муассисларнинг шахсий маблағлари ҳисобидан қурилган. Ҳозирги вақтда ушбу кўчмас мулкни кейинчалик кадастр органида рўйхатдан ўтказиш учун рухсат берувчи ҳужжатлар ишлаб чиқилмоқда.
Ўзбошимчалик билан қурилган кўчмас мулк қонуний рўйхатдан ўтказилгандан сўнг, унинг қийматини муассисларнинг ҳиссаси сифатида корхонанинг устав фондига киритиш мумкинми? Уларни муассисларнинг ҳиссаси сифатида кирим қилишда қандай солиқ оқибатлари (фойда солиғи ва ҚҚС бўйича) юзага келиши мумкин?»
Вазиятни «Норма» эксперти, «Биз жавоб берамиз!» хизмати мутахассиси Азизахон ТОШХЎЖАЕВА тушунтириб берди: ...
«Корхона ходимларга таътил пулини ва фойдаланилмаган таътил учун компенсацияни тўлайди. Таътил пули ва компенсацияни ҳисоб-китоб қилиш учун ўртача иш ҳақини аниқлашда мукофотни чиқариб ташлаш мумкинми?»
Саволга «Норма» эксперти Азизахон ТОШХЎЖАЕВА жавоб берди: ...
«Ходим кундузги соат 12:00 да Туркиядан хорижий хизмат сафаридан Тошкентга қайтиб келди. Бу кун буйруққа мувофиқ хизмат сафари кунларига киритилганди. У доимий асосда Навоийда яшайди ва ишлайди. Бухгалтер бу кун учун ходимга Туркия меъёрлари бўйича эмас, балки Тошкент шаҳри меъёрлари бўйича кундалик харажатлар учун ҳақни ҳисоблаб чиқарди. Бу кун учун кундалик харажатларга ҳақ қайси меъёрлар бўйича тўланади?»
Вазиятни buxgalter.uz учун махсус «Норма» эксперти Азизахон ТОШХЎЖАЕВА тушунтирди: ...
«Хусусий корхона ўз ходимларини мунтазам равишда маҳаллий ва хорижий хизмат сафарларига юборади. Кундалик харажатлар миқдорлари буйруқ билан тасдиқланган, улар Ўзбекистон ҳудудидаги хизмат сафарлари тўғрисидаги низомда 02.08.2022 й. 424-сон ВМҚга илова ва хорижий хизмат сафарлари учун маблағлар бериш тартиби тўғрисидаги низомда 19.11.2015 й. АВ рўйхат рақами 2730-сон белгиланган меъёрлардан кўп ёки кам бўлиши мумкин.
Хусусий корхоналар қонунчиликда белгиланган кундалик харажатлар меъёрларини қўллаши шартми?»
Саволга buxgalter.uz илтимосига биноан Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг Бухгалтерия ҳисоби ва аудит услубияти бўлими бошлиғи Асал ҲОШИМОВА жавоб берди: ...
«ҚҚС ва фойда солиғи тўловчиси бўлган корхона таъсисчи билан фоизсиз қарз шартномасини тузди. Шартлар: корхона қарзни сўмда АҚШ долларига эквивалент бўлган суммада олади ва уни 18 ойдан сўнг бир тўлов билан сўмда сўндириш санасидаги МБнинг расмий курси бўйича АҚШ долларига эквивалент суммада қайтаради.
Бундай қарз шартномаси фоизсиз ва валюта шартномаси ҳисобланадими? Битимни қандай тўғри расмийлаштириш керак? 12 ойдан ортиқ муддатга тузилган бундай шартнома бўйича қандай бухгалтерия ўтказмаларини амалга ошириш лозим?».
Саволларга «Норма»нинг экспертлари Нурали НУРМУҲАМЕДОВ ва Азизахон ТОШХЎЖАЕВА жавоб бердилар: ...
«Компания газланган ширин ичимлик ишлаб чиқаради ва уни дистрибьюторларга сотади. Ички сиёсатда завод яроқсиз товарни қайтариш мумкинлиги ҳақида банд бор. Дистрибьюторда тахминан 500 блок яроқсиз маҳсулот тўпланиб қолган ва у буни далолатнома асосида қайтарган.
Газланган ичимликларни йўқ қилиш учун солиқ инспекцияси ва СЭС ходимларини жалб қилиш керакми? Дистрибьютор яроқсиз маҳсулотни қайтариш учун ҳисобварақ-фактура тақдим этиши керакми?»
Саволга «Норма» экспертлари Собир НУРБЕРДИЕВ ва Азизахон ТОШХЎЖАЕВА жавоб беришди: ...