Фоизсиз қарзни фоизли қарзга айлантиришда қандай солиқ оқибатлари юзага келади

Саволнинг ID си: 23766
МЧЖ (умум белгиланган солиқларни тўловчи) қарз шартномаси асосида йил бошида таъсисчидан йил охиригача бўлган муддатга 2 млрд сўм миқдорида фоизсиз қарз олган. II ва III чораклар учун фойда солиғи ҳисоб-китобида даромадга Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг қайта молиялаш ставкаси бўйича қарздан фойдаланганликдан олинган даромадлар киритилган. Энди таъсисчи шартнома бандига ўзгартириш киритишни талаб қилиб, унга нақд пул кўринишидаги қарздан фойдаланганлик учун йилига 20 % тўлашни талаб қилмоқда.
Агар шартнома банди фоизсиз қарздан фоизли қарзга ўзгартирилса, қандай солиқ оқибатлари юзага келади ва II ва III чораклар учун фойда солиғи бўйича ҳисоботларни қайта топшириш зарурми ёки йўқми?
Экспертларнинг жавоблари:
09.01.2023

vopros.norma.uz Эксперт

Рус тилида ўқиш

Шартнома шартларига кўра, фоизсиз қарз бериш назарда тутилган. Томонлар шартномага  фоизларни тўлаш бўйича қўшимча битимлар тузишмаган.

Шартномани ўзгартириш томонларнинг келишуви билан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексига ва шартнома шартларига мувофиқ амалга оширилиши мумкин (СК 382-м.).

Қарз шартномаси шартларини фоиз миқдорини белгилаш бўйича томонларнинг келишуви асосида умумий тартибда ўзгартиришга йўл қўйилади.

Фоизлар миқдори тўғрисидаги шартнома шартларига кўра қарздан фойдаланганлик учун тўланиши керак бўлган суммани ҳисоб-китоб қилиш тартибини белгилайди. Шартномага ўзгартиришлар киритишда сизга қуйидагиларни кўрсатишни тавсия қиламиз:

  • фоиз миқдори;
  • фоизлар ундириладиган сумма;
  • улар ҳисобланадиган давр.

Қўшимча келишувда фоизлар қайси ойдан бошлаб тўланишини қайд этиб ёзиб қўйиш лозим бўлади. Агар сиз ўтган давр учун ҳам ретроспектив шартни қўлласангиз, кейин сиз таъсисчига ўтган даврлар учун ҳам йиллик 20 % миқдорида фоизларни ўтказишингиз керак бўлади ва бунда жисмоний шахсдан – қарз берувчидан 5 % ставкада ушлаб қолинган ЖШДС чегирилади (СК 388-м., 387-м. 1-қ. 3-б., 381-м. 2-қ.).

Бунда II  ва III чораклар фойда солиғи ҳисоб-китоби учун солиқ солинадиган фойда суммаси қўшимча келишув бўйича белгиланган ставкада ҳисобланган фоизлар кўринишидаги молиявий харажатлар суммасига камаяди.

Бу ҳолда II ва III чораклар учун фойда солиғи ҳисоб-китобини қайта тақдим этишингиз керак бўлади.

Шунингдек, сиз жисмоний шахсга даромад бўлган фоизлар шаклида келажакда тўлайдиган тўловлар бўйича ҳам 5 % миқдорида ЖШДСни ушлаб қоласиз (СК 388-м., 387-м. 1-қ. 3-б.381-м. 2-қ.).

Шундай қилиб, томонларнинг келишуви билан шартнома шартларини ўзгартириш мумкин.

Экспертларнинг жавоблари уларнинг фикрларини акс эттиради ва Сиз мустақил қарор қабул қилишингиз учун ахборот асосини яратади. Ушбу сервисдан фойдаланишда Сиз сайт орқали савол бера туриб, уларга рози бўлган қоидаларга амал қилинади. Барча савол ва жавобларни эркин кўриш мумкин.
Жавоблар улар эълон қилинган санада долзарб ҳисобланади.